1. Tìm hiểu nang lạc nội mạc buồng trứng

Nang lạc nội mạc buồng trứng (hay còn gọi là nang lạc nội mạc tử cung trong buồng trứng) là một dạng đặc biệt của bệnh lạc nội mạc tử cung. Đây là tình trạng các mô tương tự như niêm mạc tử cung phát triển bất thường ở bên ngoài buồng tử cung, cụ thể là trong buồng trứng. Qua nhiều chu kỳ kinh nguyệt, các mô này chịu tác động của nội tiết, dẫn đến xuất huyết tại chỗ, tích tụ và hình thành nang chứa dịch màu nâu sẫm, thường được gọi là “nang chocolate”.

Nang lạc nội mạc buồng trứng là một dạng đặc biệt của bệnh lạc nội mạc tử cung

Quá trình hình thành nang lạc nội mạc vẫn chưa được lý giải hoàn toàn. Tuy nhiên, có một số giả thuyết được đưa ra là:

• Thuyết trào ngược kinh nguyệt: Máu kinh chảy ngược qua ống dẫn trứng vào ổ bụng, đưa các tế bào nội mạc tử cung đến buồng trứng và các vị trí khác.
• Biến đổi tế bào phúc mạc: Một số tế bào ở màng phúc mạc có thể biến đổi thành mô giống nội mạc tử cung dưới tác động của hormone.
• Yếu tố miễn dịch và viêm: Hệ miễn dịch suy giảm hoặc rối loạn làm cho cơ thể không loại bỏ được các tế bào lạc chỗ, dẫn đến sự phát triển bất thường.
• Di truyền: Phụ nữ có người thân mắc bệnh lạc nội mạc tử cung có nguy cơ cao hơn.

2. Dấu nhận nhận biết mắc bệnh nang lạc nội mạc buồng trứng

Biểu hiện bệnh nang lạc nội mạc không quá rõ rệt ở giai đoạn đầu mà tiến triển âm thầm trong nhiều năm. Dù vậy, bạn vẫn có thể theo dõi và phát hiện bệnh sớm nếu để ý những dấu hiệu sau:

• Đau vùng chậu kéo dài: Cơn đau thường âm ỉ, có khi dữ dội, tập trung ở vùng bụng dưới và khung chậu. Điểm đáng chú ý là cường độ đau tăng lên trong kỳ kinh nguyệt, gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hàng ngày.
• Đau khi hành kinh: Đau bụng kinh dữ dội hơn so với thông thường là dấu hiệu điển hình. Phụ nữ có nang lạc nội mạc thường phải sử dụng thuốc giảm đau thường xuyên để kiểm soát triệu chứng.

Chị em bị đau bụng nhiều khi đến kỳ kinh

• Rối loạn kinh nguyệt: chu kỳ kinh nguyệt có thể kéo dài hơn, lượng máu kinh nhiều và kèm theo cục máu đông. Một số trường hợp còn gặp tình trạng kinh nguyệt không đều nên khó tính được thời điểm rụng trứng. 
• Đau khi quan hệ tình dục: Bị đau sâu trong âm đạo hoặc vùng chậu khi quan hệ là biểu hiện phổ biến. Đây là hậu quả của việc mô lạc nội mạc phát triển, gây viêm dính và thay đổi cấu trúc vùng chậu.
• Khó thụ thai hoặc vô sinh: Khoảng 30 - 50% phụ nữ mắc lạc nội mạc buồng trứng gặp khó khăn trong việc mang thai. Các nang lạc nội mạc tử cung gây cản trở quá trình rụng trứng, thụ tinh hoặc làm tổ của phôi.

3. Nang lạc nội mạc tử cung trong buồng trứng nguy hiểm thế nào đối với phái nữ?

Nang lạc nội mạc tử cung trong buồng trứng không chỉ đơn thuần là một bệnh phụ khoa gây đau bụng kinh mà còn tiềm ẩn nhiều hệ lụy cho sức khỏe sinh sản và chất lượng cuộc sống của phụ nữ như:

• Cơn đau mạn tính: Cơn đau vùng chậu, bụng dưới và thắt lưng kéo dài, đặc biệt dữ dội trong kỳ kinh nguyệt, ảnh hưởng đến sinh hoạt, công việc và khiến người bệnh rơi vào trạng thái căng thẳng, mệt mỏi.
• Ảnh hưởng đến khả năng làm mẹ: Nang kích thước lớn có thể phá hủy mô buồng trứng lành, làm giảm số lượng và chất lượng trứng, đồng thời gây dính vùng chậu, khiến việc thụ thai trở nên khó khăn, thậm chí dẫn đến vô sinh.

Bệnh có thể khiến chị em khó khăn trong việc mang thai

• Rối loạn kinh nguyệt: Chu kỳ thường kéo dài, lượng máu nhiều và kèm theo cục máu đông, gây thiếu máu, suy nhược cơ thể và làm giảm chất lượng cuộc sống hàng ngày.
• Nguy cơ tái phát cao: Ngay cả sau khi phẫu thuật hoặc điều trị nội khoa, nang vẫn có khả năng quay lại, khiến bệnh nhân phải đối mặt với quá trình điều trị lâu dài và tốn kém.
• Biến chứng nghiêm trọng: Nếu không được kiểm soát, nang có thể vỡ gây xuất huyết ổ bụng, nhiễm trùng tạo áp-xe buồng trứng, và hiếm gặp hơn là tiến triển thành ung thư buồng trứng.

4. Chẩn đoán nang lạc nội mạc qua những phương pháp nào?

Nang lạc nội mạc buồng trứng có thể chẩn đoán khi kết hợp các phương pháp sau:

• Khai thác bệnh sử và khám lâm sàng để đánh giá mức độ đau đớn, sờ thấy khối bất thường vùng chậu
• Siêu âm qua ngã âm đạo giúp phát hiện cả những nang có kích thước nhỏ.
• Cộng hưởng từ (MRI) để đánh giá chi tiết vị trí, kích thước nang, đặc điểm và tính chất nang, sự xâm lấn của nang với cơ quan lân cận.
• Nội soi ổ bụng để quan sát trực tiếp nang, đánh giá mức độ tổn thương, đồng thời có thể sinh thiết hoặc điều trị ngay.
• Xét nghiệm máu bổ trợ chẩn đoán như: Ca12-5,...

Khám lâm sàng giúp bác sĩ đánh giá ban đầu mức độ bệnh

5. Những cách điều trị nang lạc nội mạc buồng trứng 

Các phương pháp điều trị nang lạc nội mạc tử cung trong buồng trứng đang được áp dụng hiện nay có thể kể đến như:

• Điều trị nội khoa bằng thuốc: Sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm để kiểm soát cơn Đau bụng kinh, kết hợp liệu pháp hormone như thuốc tránh thai, progestin hoặc GnRH nhằm ức chế sự phát triển của mô lạc nội mạc, phù hợp với phụ nữ chưa muốn sinh con sớm.
• Phẫu thuật bóc tách nang: Nội soi ổ bụng là lựa chọn ưu tiên để loại bỏ nang và xử lý tình trạng dính vùng chậu, đồng thời bảo tồn mô buồng trứng lành, trong trường hợp nang quá lớn hoặc nghi ngờ ác tính, bác sĩ có thể chỉ định mổ hở.
• Hỗ trợ sinh sản: Với những trường hợp khó thụ thai sau điều trị, kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) mang lại cơ hội làm mẹ, đặc biệt cho phụ nữ có dự trữ buồng trứng thấp.
• Theo dõi định kỳ: Khi nang nhỏ, ít triệu chứng, người bệnh có thể được khuyến cáo theo dõi qua siêu âm định kỳ thay vì can thiệp ngay, nhằm hạn chế rủi ro không cần thiết từ thuốc hoặc phẫu thuật.

Bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để loại bỏ nang

6. Cần làm gì để phòng ngừa và kiểm soát bệnh hiệu quả?

Để phòng ngừa và kiểm soát bệnh hiệu quả, mỗi người cần:

• Duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và hạn chế đường, muối, chất béo bão hòa để giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường và rối loạn chuyển hóa.
• Tăng cường hoạt động thể chất: Tập luyện tối thiểu 30 phút mỗi ngày như đi bộ nhanh, bơi lội hoặc yoga giúp kiểm soát cân nặng, nâng cao sức bền tim mạch và cải thiện miễn dịch.
• Ngủ đủ giấc và giảm căng thẳng: Duy trì giấc ngủ từ 7 - 8 giờ mỗi đêm và áp dụng các kỹ thuật thư giãn như thiền hay hít thở sâu để hạn chế tác động tiêu cực từ stress.
• Khám sức khỏe định kỳ: Thực hiện tầm soát, xét nghiệm và siêu âm theo khuyến nghị nhằm phát hiện sớm các bệnh tiềm ẩn, tăng khả năng điều trị thành công.
• Điều trị viêm nhiễm phụ khoa: Người bệnh nên điều trị kịp thời, tránh để tình trạng viêm kéo dài làm tăng nguy cơ dính vùng chậu.
• Tuân thủ phác đồ điều trị: Sử dụng thuốc đúng hướng dẫn, không tự ý ngưng hoặc thay đổi liều, đồng thời kết hợp thay đổi lối sống để đạt hiệu quả điều trị tối ưu.

Có thể thấy, nang lạc nội mạc buồng trứng không chỉ đơn thuần là bệnh lý phụ khoa mà còn là mối nguy tiềm ẩn đối với khả năng sinh sản và sức khỏe tổng thể của phụ nữ. Chủ động thăm khám định kỳ, lắng nghe những thay đổi bất thường của cơ thể và tuân thủ chỉ định điều trị từ bác sĩ là cách tốt nhất để kiểm soát bệnh hiệu quả. Một địa chỉ y tế uy tín chị em có thể lựa chọn thăm khám là chuyên khoa Sản phụ khoa thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC. Để đặt lịch khám, Quý khách vui lòng liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 của MEDLATEC để được hỗ trợ.