Ngoáy tai thường xuyên có tốt không?

Ngoáy tai là thói quen của nhiều người vì cho rằng việc làm này sẽ làm sạch tai, tránh được cảm giác ngứa ngáy khó chịu do tai kém vệ sinh. Tai vốn là một bộ phận nhạy cảm và không ai tự quan sát được bên trong tai của chính mình. Vậy ngoáy tai thường xuyên có tốt hay không?

1. Ngoáy tai thường xuyên tốt hay không?

1.1. Có nên ngoáy tai lấy ráy tai không?

Tai được cấu thành bởi tai trong, tai giữa và tai ngoài. Vành tai và ống tai được cấu thành chủ yếu nhờ lớp sụn và xương, bên ngoài bao phủ bằng lớp tổ chức liên kết mỏng dưới da và lớp da.

Ống tai ngoài hàng ngày sẽ tiết ra chất bã là ráy tai nhưng tùy từng người mà ráy tai có thể khô hoặc ướt. Nhiệm vụ của ráy tai là bảo vệ thành ống tai và ngăn chặn sự tấn công của vi nấm, vi khuẩn, bụi bẩn,... vào tổ chức bên trong ống tai. Ráy tai có khả năng tự di chuyển dần và bong ra ngoài ống tai.

Tai có cơ chế tự làm sạch nên việc ngoáy tai để vệ sinh là không cần thiết

Một số người bị tiết ra lượng ráy tai nhiều hơn mức bình thường hoặc ráy tai quá khô, cứng. Tuy nhiên, hầu hết trường hợp ngoáy tai để lấy ráy tai là không cần thiết vì cần tôn trọng cơ chế tự làm sạch của tai.

1.2. Ngoáy tai nhiều bị ảnh hưởng gì?

Nhiều người nhầm tưởng rằng việc ngoáy tai nhiều sẽ giúp tai được làm sạch. Thực chất hành động này được khuyến cáo là không nên diễn ra vì có thể khiến tai bị tổn thương, tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về tai, suy giảm khả năng nghe,...

Việc ngoáy tai nhiều và không đúng cách có thể gây nên nhiều hệ lụy:

- Viêm ống tai

Nếu ngoáy tai làm cho lớp da bảo vệ ống tai bị xước, rách thì vi khuẩn rất dễ tấn công vào tổ chức liên kết bên dưới da và dẫn đến viêm ống tai. Khi ống tai bị viêm sẽ gây nên tình trạng ngứa và người bệnh càng ngoáy tai nhiều hơn chỉ để thỏa mãn cơn ngứa.

Hành động ấy vô tình làm tổn thương tai ngày càng trở nên nghiêm trọng, gây đau nhức tai và thậm chí có cơn đau lên đầu, giật nhói đau ở đỉnh đầu. Nhiều bệnh nhân bị viêm ống tai sẽ sốt, đau khi cử động hàm, nửa mặt bên tai bị đau sưng lên và chỉ cần chạm nhẹ vào tai cũng thấy đau.

- Thủng màng nhĩ

Dùng dụng cụ nhọn để ngoáy tai hay đưa dụng cụ lấy ráy tai vào quá sâu trong ống tai có thể gây nên tình trạng chấn thương, chảy máu trong tai và khiến màng nhĩ bị thủng.

- Lây nhiễm mầm bệnh

Một số trường hợp có thói quen ngoáy tai để lấy ráy tai sau khi cắt tóc cần thận trọng bởi nó tiềm ẩn nhiều nguy cơ lây nhiễm mầm bệnh từ dụng cụ lấy ráy tai dùng chung với nhiều người nhưng không được vệ sinh sạch sẽ. Thường xuyên duy trì thói quen này sẽ có nguy cơ bị lây nhiễm mầm bệnh gây nấm ống tai, thậm chí có thể bị lây HIV.

2. Cách vệ sinh và xử trí với những khó chịu ở tai

2.1. Nên ngoáy tai để lấy ráy tai khi nào?

Nếu ráy tai khô, vón thành cục bên trong ống tai mà không chui ra ngoài được hay ráy tai quá nhiều làm cản trở việc quan sát màng nhĩ thì việc lấy ráy tai là cần thiết. Tuy nhiên, muốn đảm bảo an toàn thì không nên tự ngoáy tai để lấy ráy tai tại nhà mà nên đến kiểm tra bác sĩ tai mũi họng để được quan sát và làm sạch tai đúng cách.

Việc nên và không nên làm khi vệ sinh tai

Chỉ bác sĩ chuyên khoa mới hiểu đúng bản chất của sự tồn tại ráy tai và biết trường hợp nào cần lấy ráy tai. Mặt khác, cũng chỉ có bác sĩ mới hiểu rõ về cấu trúc, giải phẫu tai, mới có dụng cụ chuyên dụng được tiệt trùng nên khi lấy ráy tai mới tránh được những tổn thương không đáng có.

2.2. Cách xử trí với những khó chịu ở tai

- Khi bị ngứa tai

Nếu bị ngứa tai chỉ nên dùng tay xoa nhẹ vào vành tai và day ấn nắp tai, không nên dùng bất cứ vật dụng gì để ngoáy tai. Tình trạng này vẫn kéo dài thì có thể dùng nước muối sinh lý nhỏ vào trong ống tai, đợi 5 - 10 phút thì nghiêng đầu sang phía tai bị ngứa rồi nhẹ nhàng day nắp tai để nước muối chảy ra sau đó lấy tăm bông khô sạch khẽ thấm cho tai khô.

Sau 1 tuần tình trạng ngứa tai không chấm dứt thì nên đến bác sĩ tai mũi họng thăm khám để được vệ sinh tai an toàn. Nếu thăm khám và chẩn đoán bị viêm ống tai ngoài bác sĩ sẽ hướng dẫn dùng thuốc nhỏ tai, thuốc sát khuẩn tại chỗ,... để giảm sưng đau, ngứa tai.

- Khi nước vào trong tai

Nếu bị nước vào tai trong quá trình đi bơi, tắm,... dẫn đến ù tai khó chịu thì lần lượt nghiêng đầu sang một bên, nhẹ nhàng day vào nắp tai để nước chảy ra ngoài sau đó lấy tăm bông khô sạch đặt vào ống tai để thấm hết nước chứ không nên ngoáy tai nhiều.

Trường hợp ngoáy tai làm tổn thương tai cần đến bác sĩ chuyên khoa thăm khám ngay để được chẩn đoán và hướng dẫn điều trị thích hợp.

Nếu phát hiện bất thường ở tai nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa

2.3. Cách vệ sinh tai an toàn

Vệ sinh tai thường xuyên về cơ bản là việc làm không cần thiết vì nếu làm không đúng cách có thể gây tổn thương tai. Nếu cần loại bỏ ráy tai thì nên chú ý:

- Chỉ nên dùng khăn ẩm sạch hoặc bông tăm lau bên ngoài vành tai.

- Không lấy ráy tai bằng sáp ong vì có thể bị bỏng.

- Nếu thường xuyên đeo tai nghe, nút tai hay máy trợ thính cần chú ý vệ nguy cơ tắc nghẽn ráy tai.

- Cố gắng giảm thiểu tiếp xúc với các tiếng ồn có âm thanh quá lớn, nếu phải tiếp xúc thì hãy dùng nút tai hoặc chụp bảo vệ tai.

- Chú ý quan sát để phát hiện mọi bất thường về khả năng nghe, nhất là khi sử dụng thuốc. Nếu phát hiện thính lực có vấn đề hay tai có biểu hiện bất thường thì nên khám bác sĩ tai mũi họng ngay.

- Nếu bạn thường xuyên đeo khuyên tai cần nhớ làm sạch bông tai và dái tai định kỳ bằng dung dịch sát khuẩn để phòng ngừa viêm nhiễm ở tai.

Ngoáy tai để làm sạch tai trong đại đa số trường hợp là không cần thiết vì bản thân tai đã có cơ chế tự làm sạch. Chỉ trong những trường hợp tai bị ứ đọng nước, ráy tai lâu ngày không tự bong thì mới cần vệ sinh tai nhưng cần thực hiện đúng cách để đảm bảo an toàn, tránh làm tổn thương cấu trúc tai. Nếu không thể tự vệ sinh tai trong những trường hợp này, tốt nhất nên đến bác sĩ chuyên khoa để được xử lý đúng cách.

Để thăm khám các vấn đề bất thường ở tai, quý khách hàng có thể liên hệ hotline 1900 56 56 56, đặt lịch khám cùng bác sĩ Tai - Mũi - Họng của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC.

BS Thanh Tuấn đã duyệt