1. Nguyên nhân gây liệt nửa người là gì?

1.1. Liệt nửa người là gì

Liệt nửa người là tình trạng giảm hoặc mất khả năng vận động ở một chân và một tay cùng bên. Có thể chia liệt nửa người thành 2 dạng: 

- Liệt bẩm sinh: thai nhi bị tổn thương não từ thời kỳ bào thai hoặc trẻ sơ sinh bị tổn thương não ngay từ lúc chào đời. 

- Liệt mắc phải: liệt do bệnh tật hoặc chấn thương gây ra. 

1.2. Vì sao bị liệt nửa người?

Liệt nửa người không phải là tình trạng hiếm gặp nhưng nhiều người không biết nguyên nhân gây liệt nửa người là gì. Thực chất, tình trạng này xuất phát từ rất nhiều lý do, điển hình như: xuất huyết não, bệnh về não và mạch máu não khiến cho quá trình vận chuyển máu đến não bị gián đoạn. Không chỉ có vậy, chấn thương gây tổn thương não cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây liệt nửa người. 

Đột quỵ là một trong những nguyên nhân chính gây ra liệt nửa người

Ngoài ra, có một số nguyên nhân ít cấp tính khác cũng góp phần khiến cho nhiều người bị liệt nửa người: áp xe não, khối u, đa xơ cứng, viêm não, viêm màng não,... Ở những bệnh nhân liệt bán thân, vùng tổn thương thường hay nằm bên não đối diện phần bị tê liệt. Một vài trường hợp hiếm như: rối loạn tế bào thần kinh vận động, mắc virus bại liệt,... cũng có thể dẫn đến liệt nửa người.

Chứng liệt nửa người được xem là có nguy cơ cao đối với:

- Bệnh huyết áp cao.

- Đột quỵ.

- Bệnh tim mạch

- Phụ nữ gặp chấn thương khi sinh hoặc quá trình chuyển dạ gặp khó khăn.

- Thai nhi bị đột quỵ chu sinh trong vòng 3 ngày.

- Mắc hội chứng đau nửa đầu.

- Chịu chấn thương làm tổn thương đầu.

- Đái tháo đường.

- Khối u não.

- Bị viêm màng não, viêm não.

- Nhiễm trùng huyết.

- Áp xe cổ.

- Bị viêm mạch máu.

- Bị loạn dưỡng chất trắng não.

2. Làm cách nào để chẩn đoán và điều trị liệt nửa người?

2.1. Triệu chứng liệt nửa người

Biết được triệu chứng liệt nửa người là gì sẽ giúp người bệnh nhận diện sớm tình trạng mà mình đang mắc phải. Người bị liệt nửa người thường xuất hiện các triệu chứng sau:

- Khó đi lại.

- Bị mất thăng bằng.

- Khó nói, khó nuốt.

- Một bên cơ thể bị ngứa, tê hoặc mất cảm giác.

- Khả năng cầm nắm bị giảm sút.

- Cử động kém.

- Cơ bị yếu.

- Phối hợp vận động kém.

2.2. Phương pháp chẩn đoán

Những triệu chứng liệt nửa người ở trên sẽ được bác sĩ thăm hỏi trong quá trình khám bệnh để cung cấp một phần cơ sở giúp chẩn đoán hội chứng này. Ngoài ra, bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng và tiến hành một số kiểm tra để đưa ra chẩn đoán chính xác về liệt nửa người. Vậy các kiểm tra cần được tiến hành để chẩn đoán liệt nửa người là gì? Chúng chủ yếu gồm:

Chụp MRI là biện pháp chẩn đoán giúp tìm ra nguyên nhân gây liệt nửa người là gì

- Chụp CT não.

- Chụp MRI não.

- Xét nghiệm máu.

- Điện não đồ.

- Chụp mạch máu não.

2.3. Điều trị liệt nửa người

Phương pháp điều trị liệt nửa người ở từng bệnh nhân không giống nhau vì ngay từ thời điểm mắc bệnh, mỗi bệnh nhân đã có sự khác nhau về nguyên nhân cũng như mức độ bệnh và điều kiện sức khỏe. Khi đã có đầy đủ cơ sở để chẩn đoán, đánh giá tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ cho người bệnh biết phác đồ điều trị liệt nửa người là gì. 

Dù áp dụng phương pháp nào thì việc điều trị bệnh đều sẽ đảm bảo đầy đủ các yếu tố: điều trị dựa trên nguyên nhân, chăm sóc bên cơ thể bị liệt và tuân thủ chế độ dinh dưỡng đầy đủ dưỡng chất. Cần nhớ rằng việc điều trị hội chứng này là một quá trình lâu dài, cần kiên trì vì không thể hồi phục ngay trong một sớm một chiều.

Hiện nay, một số phương pháp điều trị liệt nửa người dựa trên căn nguyên gây ra nó thường được áp dụng là:

- Dùng thuốc giảm cholesterol và hạ áp đối với trường hợp bị liệt nửa người do đột quỵ và nguy cơ tái phát cao như nhóm bệnh nhân bị bệnh lý tim mạch, bệnh cao huyết áp.

- Dùng thuốc kháng đông để giảm tắc nghẽn mạch cũng như nguy cơ đột quỵ có thể xảy ra trong tương lai.

Người bị liệt nửa người cần được bác sĩ chuyên khoa thần kinh thăm khám để đánh giá chính xác và tìm ra phác đồ điều trị phù hợp

- Truyền kháng sinh đường tĩnh mạch để chống viêm não.

- Phẫu thuật lấy dị vật trong não và xử lý phù não.

- Dùng thuốc giãn cơ.

- Phẫu thuật với những trường hợp bị tổn thương cột sống, co cơ tự phát, dây chằng bị tổn thương hoặc có tổn thương ở gân bên đối diện dây chằng.

- Vật lý trị liệu nhằm khôi phục hoạt động ở vùng não xung quanh khu vực bị tổn thương đồng thời hỗ trợ bên cơ thể không bị liệt kiểm soát cử động.

- Trị liệu tâm lý để đối phó với các tác động tâm lý do bệnh gây ra.

2.4. Chế độ sinh hoạt dành cho người bị liệt nửa người

Khi đã biết được nguyên nhân gây liệt nửa người là gì chúng ta cũng sẽ tìm ra cách để hạn chế diễn tiến của bệnh. Một số thói quen sinh hoạt sau đây được khuyến cáo là nên thực hiện để kiểm soát khả năng phát triển của hội chứng liệt nửa người:

- Cố gắng duy trì vận động đều đặn.

- Thực hiện các bài tập tăng cường hỗ trợ thăng bằng và cơ chân.

- Luôn đi giày rộng và phẳng.

- Dùng thiết bị hỗ trợ theo chỉ định và cố gắng đi bộ không vịn vào bàn ghế hay vào tường.

- Khi dùng thuốc cần hết sức thận trọng với các loại thuốc có khả năng gây buồn ngủ.

Tùy từng mức độ nặng nhẹ của hội chứng và biện pháp điều trị mà khả năng hồi phục ở mỗi bệnh nhân không giống nhau. Tuy nhiên, về cơ bản, người bệnh sẽ phải sống chung với tình trạng này trong suốt một thời gian dài. Vì thế, để giảm bớt triệu chứng và những tác động do nó gây ra, người bệnh cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa thần kinh thăm khám để có những tư vấn chính xác.

Ngoài những chia sẻ trên đây, nếu bạn vẫn chưa rõ liệt nửa người là gì hay còn băn khoăn nào liên quan đến hội chứng này, hãy liên hệ Tổng đài 1900 56 56 56 để được đội ngũ chuyên gia y tế của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC có những hỗ trợ chính xác.