1. Như thế nào là viêm màng não?

Màng não là các lớp màng mỏng bao phủ bên ngoài, bảo vệ não và tủy sống. Màng não gồm ba lớp mô: màng cứng (ngoài cùng), màng nhện (ở giữa), màng mềm (ở trong).

viêm màng não là lớp màng bao quanh não và tủy sống bị nhiễm trùng. Bệnh do vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng gây ra.

Bệnh làm cho các lớp mô xung quanh não bị nhiễm trùng

2. Nguyên nhân gây nên bệnh viêm màng não

Có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh, có thể do vi khuẩn, virus, nấm. Sau đây sẽ là một số dạng bệnh thường gặp:

- Do vi khuẩn

Đây là một trong những dạng nguy hiểm nhất của bệnh viêm màng não. Theo thống kê, cứ 100 người mắc bệnh thì có khoảng 20 - 25 người tử vong, mặc dù đã được điều trị kịp thời. Bệnh tiến triển rất nhanh và khả năng tử vong lên đến 50%.

- Do virus

Bệnh do virus gây ra rất khó nhận biết vì có triệu chứng rất giống với những  bệnh cảm cúm thông thường. Tuy nhiên, dạng bệnh này có diễn biến tương đối nhẹ, hầu hết mọi người đều hồi phục với những phương thức điều trị triệu chứng đơn giản.

- Do vi khuẩn

Do HI (Haemophilus influenzae)

Dạng bệnh này do vi khuẩn Haemophilus influenzae type B (gọi tắt là HI). Vi khuẩn thường được tìm thấy ở trong mũi và họng của người mắc bệnh. Tuy nhiên dạng này có khả năng lây truyền từ người sang người thông qua hắt hơi, ho và tuyến nước bọt.

Dạng bệnh do vi khuẩn HI có thể lây sang người khác khi hắt hơi

Do mô cầu

Bệnh do mô cầu gây ra xuất hiện quanh năm, nhưng thống kê thời gian có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất là vào mùa xuân và mùa hè. Bệnh lây do tiếp xúc với bàn tay hay vật dụng cá nhân đã bị nhiễm mầm bệnh. Nếu không được điều trị kịp thời thì bệnh nhân có nguy cơ tử vong cao. Nghiêm trọng hơn, nếu chữa trị chậm trễ sẽ để lại những di chứng thần kinh.

Do phế cầu

Dạng này do vi khuẩn phế cầu streptococcus pneumoniae gây nên. Những bệnh nhân có nguy cơ cao mắc dạng bệnh là do nghiện rượu, viêm xoang, đái tháo đường, viêm tai giữa,…

Bệnh do vi khuẩn phế cầu làm bệnh nhân bị sốt cao 39 - 40⁰C 

3. Những dấu hiệu nhận biết bệnh viêm màng não

Bệnh viêm màng não ở người lớn cần được phát hiện và điều trị kịp thời nếu không sẽ để lại những biến chứng nguy hiểm. Nếu phát hiện mình có một vài triệu chứng dưới đây thì hãy nhanh chóng đến ngay cơ sở y tế hay bệnh viện chuyên khoa để xét nghiệm, nhằm hướng điều trị thích hợp:

• Sốt, nhiệt độ tăng lên hơn 39 độ.

• Đau cơ đau khớp.

• Ù tai.

• Da dễ bị kích ứng.

• Xuất hiện những cơn động kinh.

• Cứng gáy.

• Đau đầu.

• Sợ ánh sáng.

• Nôn ói.

Tuy nhiên sẽ có một số trường hợp bệnh nhân không có những triệu chứng giống như trên. Vì vậy, khi cảm thấy không khỏe, bạn hãy đến ngay cơ sở y tế để thăm khám, chẩn đoán kịp thời. 

4. Phòng và điều trị bệnh viêm màng não ở người lớn

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các nhân viên y tế. Vì vậy hãy đến ngay trung tâm y tế để thăm khám khi có dấu hiệu bất thường. Sau đây là một số cách phòng và điều trị bệnh: 

Phòng và hạn chế sự tiến triển của bệnh

Rèn luyện bản thân có một lối sống lành mạnh khoa học sẽ giúp phòng tránh và  hạn chế được phần nào tình trạng của bệnh viêm màng não ở người lớn:

• Luyện tập thể thao thường xuyên rèn luyện sức khỏe tăng sức đề kháng.

• Rửa tay đúng cách với xà phòng, giữ vệ sinh môi trường xung quanh.

• Tiêm vaccine ngừa bệnh ngay từ khi còn nhỏ.

• Hạn chế và đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người bị bệnh, phải được bác sĩ theo dõi tình trạng sức khỏe 24/24 sau khi tiếp xúc với người bệnh.

• Nếu phát hiện thấy có dấu hiệu bất thường của cơ thể thì đến ngày trung tâm y tế gần nhất để thăm khám và điều trị kịp thời.

• Nói không với rượu bia và chất kích thích.

Rèn luyện thể dục thể thao hằng ngày để nâng cao sức đề kháng của cơ thể

Chẩn đoán bệnh viêm màng não ở người lớn

Hiện nay với thiết bị hiện đại, việc phát hiện bệnh viêm màng não được các bác sĩ thực hiện qua các phương pháp sau đây:

- Chọc dò dịch não tủy

Đây là phương pháp cho phép bác sĩ lấy được mẫu dịch não tủy, nghiên cứu trong phòng thí nghiệm nhằm xác định được mức độ nghiêm trọng của tình trạng viêm, tác nhân gây bệnh, độ nhạy của các vi sinh vật đối với sản phẩm thuốc.

- Xét nghiệm máu

Đây là phương pháp cần thiết đánh giá thông số máu cơ bản, mức độ nhiễm trùng. Trong một số trường hợp bệnh nhân phải cấy máu để dễ dàng tìm ra được nguyên nhân.

- Xét nghiệm vật lý - chụp CT, MRI
Phương pháp nghiên cứu hiện đại này giúp ta chẩn đoán và nhận biết được các biến chứng ảnh hưởng đến não do bệnh gây ra.

Chụp CT là phương pháp khám bệnh hiện đại giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh chính xác nhất

- Sinh thiết

Phương pháp này có thể được yêu cầu để chẩn đoán phân biệt phát ban viêm màng não và phát ban da.

Điều trị bệnh

Điều trị viêm màng não phụ thuộc bản chất của sự nhiễm trùng, mức độ phổ biến, mức độ nghiêm trọng của quá trình bệnh lý, sự hiện diện của các biến chứng và bệnh lý nền. Chỉ những bệnh nhân mắc bệnh nhẹ thì mới có khả năng điều trị ở cơ sở ngoại trú. Tất cả những trường hợp nặng thì cần có sự hỗ trợ về y tế và được các chuyên gia theo dõi thường xuyên. Chương trình điều trị bệnh có một số điểm sau đây:

• Điều trị nguyên nhân: Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh là vi khuẩn, virus hay nấm mà sử dụng thuốc điều trị phù hợp. Lựa chọn điều trị bằng thuốc được thực hiện phù hợp với độ mẫn cảm của vi sinh vật. Thuốc kháng sinh có thể được tiêm vào tĩnh mạch hoặc tiêm thuốc thông qua ống truyền.

• Giảm áp lực nội sọ: sử dụng thuốc lợi tiểu đến giảm sự phù nề mô  và làm giảm áp lực trong hệ thống dịch não tủy.

• Thuốc điều trị triệu chứng: thuốc hạ sốt, thuốc giảm đau, thuốc chống nôn,…

Hy vọng qua bài viết này, các độc giả của MEDLATEC đã có thêm kiến thức về bệnh viêm màng não, đặc biệt là có thể nhận biết sớm dấu hiệu để tiến hành thăm khám, điều trị. Bệnh có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, vì vậy chúng ta không nên chủ quan với nó. Khi cảm thấy có bất thường về sức khỏe thì hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để thăm khám và xét nghiệm nhé.