1. Bệnh liên cầu khuẩn ở người là gì? 

Bệnh liên cầu khuẩn ở người là nhóm bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn Streptococcus (thường gọi là liên cầu khuẩn) gây ra. Đây là một trong những tác nhân vi khuẩn phổ biến có thể gây bệnh từ mức độ nhẹ, như viêm họng, viêm da, cho đến các tình trạng nặng nguy hiểm như viêm phổi, viêm màng não, viêm cầu thận hay nhiễm khuẩn huyết.

Bệnh liên cầu khuẩn ở người do vi khuẩn thuộc chi Streptococcus gây ra

Trong nhóm liên cầu khuẩn, thường gặp nhất là:

• Liên cầu khuẩn nhóm A (Streptococcus pyogenes): Gây viêm họng mủ, chốc lở da, sốt tinh hồng nhiệt, thấp tim, viêm cầu thận cấp;
• Liên cầu khuẩn nhóm B (Streptococcus agalactiae): Thường gặp ở phụ nữ mang thai, có thể truyền sang trẻ sơ sinh gây viêm màng não, nhiễm trùng huyết;
• Liên cầu khuẩn nhóm D: Gây nhiễm khuẩn đường tiết niệu, viêm nội tâm mạc, nhiễm khuẩn huyết;
• Streptococcus pneumoniae (phế cầu khuẩn): Gây viêm phổi, viêm tai giữa, viêm xoang, viêm màng não.

Việc lây lan của liên cầu khuẩn trong cộng đồng có thể xảy ra nhanh chóng nếu không có các biện pháp kiểm soát hiệu quả. Những nơi điều kiện vệ sinh kém, môi trường chăn nuôi đông đúc hoặc khu vực sinh hoạt tập trung là những nơi dễ xảy ra lây nhiễm. Vì vậy, nhận biết nguồn lây, hiểu về đường xâm nhập của vi khuẩn và chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa là vô cùng cần thiết.

2. Triệu chứng bệnh liên cầu khuẩn ở người

Liên cầu khuẩn ở người là bệnh lý nguy hiểm, có thể xâm nhập cơ thể qua nhiều con đường. Nhận diện kịp thời triệu chứng bệnh liên cầu khuẩn ở người là bước quan trọng giúp điều trị hiệu quả, cụ thể như sau: 

Đặc điểm chung của triệu chứng

• Các biểu hiện có thể xuất hiện trong vài ngày sau khi nhiễm vi khuẩn;
• Triệu chứng ban đầu thường nhẹ, dễ bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với các bệnh thông thường;
• Phụ thuộc vào loại vi khuẩn, mức độ xâm nhập và thể trạng của người bệnh.

Triệu chứng theo từng loại liên cầu

• Liên cầu nhóm A: Thường gây viêm họng, viêm amidan, chốc lở da, viêm mô tế bào. Có thể tiến triển thành biến chứng nguy hiểm: sốt tinh hồng nhiệt, viêm cầu thận cấp, thấp tim. Triệu chứng thường gặp: sốt, đau họng, mủ ở amidan, nổi hạch cổ, đau da hoặc loét da;
• Liên cầu nhóm B: Gây bệnh chủ yếu ở trẻ sơ sinh, phụ nữ mang thai, và người suy giảm miễn dịch. Biểu hiện: nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi, viêm màng não sơ sinh. Ở người trưởng thành có bệnh nền: có thể gây nhiễm trùng tiết niệu, viêm khớp, viêm da mô mềm;
• Streptococcus pneumoniae (phế cầu khuẩn): Là nguyên nhân hàng đầu gây viêm phổi cộng đồng, viêm tai giữa, viêm xoang, viêm màng não mủ. Triệu chứng thường gặp: sốt cao, ho, đau ngực, khó thở (viêm phổi); đau tai, chảy mủ tai (viêm tai giữa); đau đầu dữ dội, cứng gáy (viêm màng não);
• Streptococcus suis (lây từ lợn hoặc sản phẩm từ lợn chưa nấu chín). Biểu hiện thường gặp: viêm màng não mủ, nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm trùng. Triệu chứng: sốt cao, đau đầu, buồn nôn, nôn, cứng gáy, ù tai, giảm thính lực (có thể dẫn đến điếc vĩnh viễn).

Triệu chứng bệnh liên cầu khuẩn ở người đặc trưng theo từng loại liên cầu 

Một trong những đặc điểm của bệnh liên cầu khuẩn là các triệu chứng xuất hiện đa dạng, phụ thuộc vào loại vi khuẩn, vị trí xâm nhập, mức độ xâm nhập và sức khỏe của người bệnh. Trong nhiều trường hợp, các biểu hiện ban đầu có thể nhẹ, khiến người bệnh khó nhận biết và chủ quan. Triệu chứng này thường xuất hiện trong vòng vài ngày sau khi vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể. Do tính chất lây nhiễm của liên cầu khuẩn, việc chậm trễ trong nhận biết các dấu hiệu có thể dẫn đến nguy cơ lây lan cho người xung quanh và tăng khả năng biến chứng nghiêm trọng.

Nhận biết triệu chứng bệnh liên cầu khuẩn ở người kể trên giúp người bệnh chủ động đến cơ sở y tế để xét nghiệm và điều trị, hạn chế biến chứng nguy hiểm và giảm nguy cơ lây nhiễm cho người xung quanh.

3. Cách phòng ngừa bệnh liên cầu khuẩn ở người

Song song với việc phát hiện sớm triệu chứng bệnh liên cầu khuẩn ở người​, người dân cần áp dụng các biện pháp sau để phòng ngừa bệnh hiệu quả: 

Duy trì vệ sinh cá nhân

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt trước khi ăn và sau khi tiếp xúc với động vật hoặc các bề mặt công cộng;
• Tránh dùng chung đồ dùng cá nhân như cốc, khăn mặt, bàn chải đánh răng với người khác.

Chế biến thực phẩm an toàn

• Nấu chín kỹ các loại thịt, đặc biệt là thịt lợn và các sản phẩm từ lợn;
• Tránh sử dụng sữa tươi hoặc thực phẩm chưa tiệt trùng;
• Rửa sạch rau củ, trái cây trước khi chế biến để loại bỏ vi khuẩn và ký sinh trùng.

Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm là cách phòng ngừa bệnh hiệu quả 

Hạn chế tiếp xúc với nguồn lây nhiễm

• Tránh tiếp xúc trực tiếp với người bệnh hoặc động vật nhiễm liên cầu khuẩn;
• Sử dụng đồ bảo hộ khi chăm sóc động vật hoặc làm việc trong môi trường có nguy cơ nhiễm bệnh.

Theo dõi sức khỏe định kỳ

• Khi làm việc trong môi trường có nguy cơ cao (chăn nuôi, chế biến thịt), nên kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu nhiễm trùng;
• Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu nghi ngờ tiếp xúc với nguồn lây nhiễm.

Điều trị kịp thời

Điều trị kịp thời khi phát hiện nhiễm trùng giúp hạn chế lây lan và ngăn ngừa biến chứng.

Tăng cường sức đề kháng

• Ăn uống đủ chất, giàu vitamin và khoáng chất;
• Ngủ đủ giấc, tập thể dục đều đặn và tránh căng thẳng để tăng cường hệ miễn dịch.

Áp dụng những biện pháp trên sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh liên cầu khuẩn, bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.

Tóm lại, nhận biết sớm triệu chứng bệnh liên cầu khuẩn ở người là yếu tố then chốt giúp người bệnh được chẩn đoán và điều trị kịp thời, hạn chế các biến chứng nguy hiểm. Nếu bạn hoặc người thân nghi ngờ mắc bệnh hoặc có nhu cầu tư vấn các vấn đề sức khỏe có liên quan, có thể liên hệ tới Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được tư vấn hướng xử trí kịp thời.