1. Tác nhân dẫn đến tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp trên

Khi con người hít thở bình thường, niêm mạc đường hô hấp trên sẽ là nơi tiếp nhận không khí đầu tiên, thực hiện các nhiệm vụ làm ẩm, sưởi ấm, lọc sạch một phần trước khi đưa vào khí quản. Để thực hiện điều này, niêm mạc các cơ quan hô hấp trên có các lông nhỏ hoặc dịch nhầy.

Nhiễm trùng đường hô hấp trên thường gặp khi thời tiết thay đổi

Trong đó, lớp dịch nhầy có vai trò kết dính các phân tử bụi, vi khuẩn và virus có trong không khí khi hít vào, tránh không cho chúng xâm nhập vào gây hại cho các cơ quan hô hấp dưới. Lông mao trên bề mặt niêm mạc hệ hô hấp cũng có tác dụng tương tự, là nơi bám bụi bẩn và vi sinh vật gây bệnh. 

Tuy nhiên, do bám giữ virus, vi khuẩn cùng bụi bẩn mà niêm mạc cơ quan hô hấp trên có thể bị tấn công gây viêm nhiễm. Đây cũng là nguyên nhân mà bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp trên phổ biến hơn so với nhiễm trùng đường hô hấp dưới.

Tác nhân gây nhiễm trùng đường hô hấp trên thường là virus

Tác nhân gây nhiễm trùng đường hô hấp trên có thể là virus, vi khuẩn kết hợp với các yếu tố môi trường, thời tiết. Các bệnh lý thường gặp bao gồm: cúm, viêm xoang, viêm thanh quản, viêm amidan,…

2. Bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe?

Hầu hết bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên không quá nghiêm trọng và gây nguy hiểm cho người bệnh, song triệu chứng bệnh kéo dài, dễ tái phát lại ảnh hưởng lớn đến sức khỏe bệnh nhân. Bệnh có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần tùy theo mức độ bệnh và khả năng đáp ứng điều trị, nếu không điều trị tốt bệnh sẽ gây ra các biến chứng như: viêm phổi tắc nghẽn mạn tính, viêm phổi, hen phế quản, giãn phế quản,…

Vào các thời điểm chuyển mùa, thời tiết thay đổi thất thường, bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên có thể bùng lên thành dịch do yếu tố thuận lợi thúc đẩy virus gây bệnh phát triển và lây lan. Số lượng người mắc bệnh lớn cũng tạo thành gánh nặng cho hệ thống y tế, khiến người bệnh khó tiếp xúc hơn với dịch vụ y tế để điều trị bệnh triệt để từ sớm.

Ngoài ra, nhiễm trùng đường hô hấp trên do vi khuẩn hoặc bội nhiễm vi khuẩn thường gây triệu chứng nặng, kéo dài và nguy hiểm hơn so với tác nhân gây bệnh là virus. Người bệnh cần nghỉ ngơi, uống nhiều nước, điều trị tích cực với thuốc kháng sinh, thuốc giảm ho, hạ sốt,… tùy theo triệu chứng bệnh.

Nhiễm trùng đường hô hấp trên do vi khuẩn thường nặng và cần điều trị tích cực

Với người có sức khỏe tốt, bệnh lý đường hô hấp này thường không đáng lo ngại, tuy nhiên với trẻ nhỏ, người già, người miễn dịch yếu thì nhiễm trùng đường hô hấp trên trở nên nguy hiểm hơn nhiều lần. Thực tế có không ít trường hợp bệnh nhân tử vong hàng năm do nhiễm trùng đường hô hấp trên và các biến chứng của bệnh.

Ban đầu, nhiễm trùng đường hô hấp trên thường phát triển gây nhiễm trùng lan xuống các cơ quan thuộc hệ hô hấp dưới, người bệnh có thể phải đối mặt với những biến chứng như:

Biến chứng tại phổi

Nhiễm trùng lan rộng ở nhiều thùy phổi, gây hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển. Tỉ lệ tử vong do biến chứng này rất cao đạt tới 60%, nhất là khi điều trị chậm trễ, dùng kháng sinh không đủ liều và đã có biến chứng áp xe phổi.

Biến chứng ngoài phổi

Ngoài tấn công vào phổi là cơ quan cuối của hệ hô hấp, nhiễm trùng có thể lan sang máu, ảnh hưởng đến các cơ quan nội tạng khác và hình thành các ổ áp xe tại nhiều nơi trên cơ thể. Ngoài ra, các biến chứng nguy hiểm có thể gặp khác do nhiễm trùng lan rộng như: sốc do nhiễm trùng huyết, suy đa phủ tạng, tràn dịch màng tim, viêm mủ màng phổi,… đều gây nguy hiểm cho tính mạng người bệnh.

Nhiễm trùng đường hô hấp trên nặng có thể gây biến chứng nguy hiểm

Biến chứng tim mạch

Phế cầu khuẩn gây nhiễm trùng đường hô hấp trên hoàn toàn có thể tấn công và gây biến chứng tim mach như: suy tim do sốc hoặc do viêm nội tâm mạc cấp, rối loạn nhịp tim,… 

Biến chứng tiêu hóa

Trẻ em mắc nhiễm trùng đường hô hấp trên do vi khuẩn thường đi kèm với biến chứng tiêu hóa như: vàng da và vàng mắt do suy gan, tiêu chảy,…

Biến chứng thần kinh

Bệnh nhân có thể gặp tình trạng mê sảng, vật vã, lú lẫn sau khi sốt cao hoặc do biến chứng nhiễm trùng đường hô hấp trên.

Biến chứng xa

Một số biến chứng ít gặp khác do nhiễm trùng đường hô hấp trên gồm: viêm màng não, viêm tai xương chũm, viêm khớp,…

Có thể thấy rằng, nhiễm trùng đường hô hấp trên gây nhiều ảnh hưởng tới sức khỏe, sinh hoạt, học tập và lao động của người bệnh. 

3. Lời khuyên để phòng tránh nhiễm trùng đường hô hấp trên

Dù bệnh phổ biến song hoàn toàn có thể dự phòng nhiễm trùng đường hô hấp trên bằng cách hạn chế yếu tố gây bệnh và lây nhiễm từ những người xung quanh. Dưới đây là những biện pháp nên thực hiện để bảo vệ hệ hô hấp của bạn tránh nhiễm trùng cũng như nhiều bệnh lý nguy hiểm khác:

• Không hút thuốc: Khói thuốc lá vô cùng độc hại với sức khỏe, nhất là niêm mạc đường hô hấp, bao gồm cả hút thuốc lá chủ động và bị động.

 Hút thuốc khiến hệ hô hấp dễ mắc bệnh hơn

• Tránh ô nhiễm không khí: Cần vệ sinh không gian sống, sinh hoạt và làm việc thường xuyên tránh bụi bẩn tích tụ và dị nguyên xâm nhập gây nhiễm trùng đường hô hấp trên.

• Đeo khẩu trang, đeo khăn bảo vệ cổ họng và mũi họng khi ra ngoài, nhất là khi thời tiết thay đổi hoặc môi trường nhiều khói bụi, hóa chất.

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng sát khuẩn để loại bỏ vi khuẩn, virus qua tiếp xúc xâm nhập vào hệ hô hấp gây bệnh. Ngoài ra cũng nên tránh thói quen đưa tay lên mũi, mặt thường xuyên.

Với những biện pháp trên, bạn có thể ngăn ngừa và giảm nguy cơ mắc nhiễm trùng đường hô hấp trên kể cả vào các thời điểm dịch bùng phát nhiều trong năm. Nếu không may mắc bệnh, hãy nghỉ ngơi và điều trị tích cực để triệu chứng bệnh nhanh cải thiện tốt hơn.

Nếu cần tư vấn thêm, liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.