1. Nhịp nhanh thất là gì?

Bình thường, nhịp tim đều là nhờ tín hiệu điện xuất phát từ nút xoang của tim. Tuy nhiên, khi các tín hiệu điện bất thường xuất hiện ở thất, chúng sẽ điều khiển, khiến tim co bóp quá nhanh (thường trên 100 - 250 nhịp/phút), làm giảm khả năng bơm máu của tim đi tới các bộ phận của cơ thể.

Như vậy, hiểu đơn giản, nhịp nhanh thất (Ventricular Tachycardia-VT) là tình trạng tim đập nhanh bất thường do tín hiệu điện xuất phát từ các buồng thất của tim chứ không phải từ nút xoang như bình thường. 

Hình ảnh mô phỏng nhịp nhanh thất (Ventricular Tachycardia-VT)

2. Nguyên nhân gây ra và triệu chứng nhận diện nhịp nhanh thất 

Để xử trí hiệu quả với nhịp nhanh thất, trước tiên bạn cần biết đến nguyên nhân gây nên và triệu chứng gặp phải ở bệnh lý này:

2.1. Nguyên nhân

Các nhiều yếu tố sau được xem là có mối liên hệ mật thiết với sự xuất hiện của nhịp nhanh thất:

• Bệnh tim thiếu máu cục bộ: Hậu quả của nhồi máu cơ tim hoặc mảng xơ vữa.
• Suy tim hoặc giãn cơ tim: Làm thay đổi cấu trúc và chức năng dẫn truyền điện của tim.
• Bệnh mạch vành: Khiến lưu lượng máu đến tim giảm, gây thiếu oxy cơ tim, khởi phát nhịp nhanh thất.
• Rối loạn điện giải: Đặc biệt là tình trạng giảm kali máu, giảm magie máu.
• Tác dụng phụ thuốc kích thích thần kinh hoặc điều trị tim mạch.
• Di truyền từ gia đình có bệnh lý về tim.

2.2. Triệu chứng

Triệu chứng của nhịp nhanh thất khởi phát đột ngột và có tính nguy hiểm cao:

• Bỗng nhiên tim đập nhanh và đập mạnh bất thường.
• Chóng mặt, choáng váng, đôi khi bị mất thăng bằng.
• Ngực đau tức, khó thở.
• Mệt mỏi, yếu sức, nhất là khi nhịp nhanh kéo dài.
• Ngất xỉu.
• Trường hợp nặng, bệnh nhân có thể rơi vào trạng thái mất ý thức và ngừng tim, cần được cấp cứu nhanh chóng

3. Cách xử trí an toàn với bệnh nhân nhịp nhanh thất

Nhịp nhanh thất không chỉ là rối loạn nhịp đơn thuần mà có thể đe dọa tính mạng, nhất là khi tiến triển thành rung thất khiến khả năng bơm máu của tim bị dừng lại. Vì thế, khi nghi ngờ bị nhịp nhanh thất, hãy: 

3.1. Xử trí ban đầu

Nhịp nhanh thất có thể khiến tim ngừng hoạt động đột ngột nếu không được cấp cứu nhanh. Vì thế, nếu phát hiện người bệnh có triệu chứng nhịp nhanh thất, hãy bình tĩnh và thực hiện các bước sau để bảo toàn tính mạng cho người bệnh:

• Gọi ngay cấp cứu 115.
• Đặt người bệnh nằm nơi thoáng khí, đầu hơi thấp để bệnh nhân dễ thở.
• Kiểm tra ý thức và nhịp thở của người bệnh. Trường hợp phát hiện bệnh nhân ngưng thở hoặc bị mất mạch, cần thực hiện động tác ép tim ngoài lồng ngực ngay.
• Không cố gắng cho lay mạnh hoặc cho người bệnh uống thuốc vì có thể làm nặng thêm tình trạng rối loạn nhịp.

Khâu sơ cứu ban đầu này nếu được thực hiện đúng sẽ giúp duy trì máu lên não để người bệnh có cơ hội chờ sự hỗ trợ về y tế.

Người có dấu hiệu nhịp nhanh thất cần được cấp cứu nhanh chóng

3.2. Chẩn đoán

Tại bệnh viện, để xác định chính xác người bệnh có bị nhịp nhanh thất hay không, bác sĩ sẽ hỏi bệnh nhân về cảm giác đánh trống ngực, tiền sử bệnh tim, thời gian và hoàn cảnh xuất hiện triệu chứng. Nếu tình trạng bệnh nặng, khi thăm khám bác sĩ sẽ phát hiện mạch nhanh, yếu, huyết áp thấp hoặc mất mạch.

Người bệnh sẽ được chỉ định thực hiện các phương pháp chẩn đoán chuyên sâu như: 

• Điện tâm đồ (ECG) xác định: 

- Nhịp tim nhanh > 100 lần/phút.

- Sóng QRS giãn rộng >120 ms.

- Nhịp thất đều hoặc không đều.

Kết quả ECG giúp bác sĩ phân biệt nhịp nhanh thất với các rối loạn nhịp khác.

• Siêu âm tim nhằm đánh giá cấu trúc tim, phát hiện bệnh nền như giãn thất, sẹo sau nhồi máu,...
• Xét nghiệm máu kiểm tra điện giải, men tim.
• Đo Holter điện tâm đồ 24 giờ ghi lại các cơn nhịp nhanh xảy ra không liên tục.
• Chụp MRI tim tìm vị trí ổ loạn nhịp để có phương án điều trị triệt để.

3.3. Điều trị

Sau khi chẩn đoán đúng nhịp nhanh thất và đánh giá được mức độ bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị cụ thể: 

• Sốc điện chuyển nhịp: Dùng dòng điện đã được đồng bộ hóa với sóng R để đưa nhịp tim về bình thường.
• Dùng thuốc chống loạn nhịp như amiodarone, lidocaine, procainamide,...: Ổn định hoạt động điện tim.
• Cấy máy khử rung tự động vào ngực: Phát hiện và tự động điều chỉnh khi tái phát nhịp nhanh thất.
• Cắt đốt ổ loạn nhịp qua ống thông: Đưa điện cực vào trong tim để tìm vị trí ổ loạn nhịp, sau đó dùng năng lượng nhiệt phá hủy vùng mô cơ tim gây loạn nhịp, giúp ổn định nhịp tim lâu dài.
• Điều trị nguyên nhân bệnh lý nền gây nhịp nhanh thất: Kiểm soát bệnh mạch vành, suy tim hoặc rối loạn điện giải.

Dùng máy sốc điện chuyển nhịp hồi sức cho bệnh nhân nhịp nhanh thất

4. Phòng ngừa tái phát nhịp nhanh thất bằng cách nào?

Sau khi đã được điều trị ổn định, bệnh nhân vẫn cần thực hiện tốt các biện pháp ngăn chặn nguy cơ tái phát bệnh, gồm:

• Dùng thuốc theo chỉ định từ bác sĩ.
• Kiểm soát chỉ số huyết áp, cholesterol và đường huyết ở ngưỡng an toàn.
• Không sử dụng mọi loại chất kích thích.
• Duy trì lối sống lành mạnh, đặc biệt chú ý ăn ít muối, tăng cường rau xanh, tập thể dục nhẹ nhàng.
• Tái khám định kỳ để theo dõi hoạt động của tim và thiết bị hỗ trợ (nếu có)

Khám sức khỏe tim mạch định kỳ hoặc khi có các dấu hiệu bất thường như: đau ngực, khó thở đột ngột, tim đập nhanh trên 30 giây,... là giải pháp để phát hiện sớm rối loạn nhịp tim trước khi xảy ra biến chứng nghiêm trọng.

Vì thế, nếu đang xuất hiện dấu hiệu nghi ngờ nhịp nhanh thất hoặc bệnh lý tim mạch, quý khách hàng có thể liên hệ ngay Hotline 1900 56 56 56, đặt lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được chẩn đoán và can thiệp y khoa kịp thời.