1. Nguyên nhân nào dẫn đến bệnh viêm phổi?

1.1. Viêm phổi là bệnh gì?

Virus SARS-CoV-2 tác nhân gây ra bệnh viêm phổi vô cùng nguy hiểm hiện nay

Viêm phổi là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở nhu mô phổi, gồm túi phế nang, ống phế nang, phế nang, tiểu phế quản và tổ chức liên kết khe kẽ. Bệnh do nhiều tác nhân gây ra và tiến triển với những mức độ khác nhau, đặc biệt nguy hiểm với người bị suy yếu miễn dịch, có bệnh lý nền và trẻ nhỏ.

1.2. Nguyên nhân nào dẫn đến bệnh viêm phổi

- Vi khuẩn

Đây là căn nguyên chính của đại đa số trường hợp bị viêm phổi cộng đồng đối với độ tuổi trưởng thành. Bệnh có nguy cơ cao hơn đối với người có bệnh lý nền, suy yếu hệ miễn dịch. Người bình thường bị lây viêm phổi vi khuẩn qua giọt bắn của người bệnh khi họ hắt hơi, ho hoặc nói chuyện với người bệnh.

- Virus

Có nhiều loại virus khác nhau gây ra, đặc biệt, hiện nay nguy hiểm nhất là viêm phổi do virus SARS-CoV-2. 

- Nấm 

Đây là trường hợp mắc bệnh do hít phải các bào tử của nấm. Bệnh diễn tiến nhanh khi các bào tử nấm bám vào phổi. Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao gồm: người sống trong môi trường ẩm mốc, bụi bẩn, hút thuốc lá nhiều.

- Hóa chất

Trường hợp này còn gọi là viêm phổi hít. Mặc dù tỷ lệ mắc phải bệnh rất ít nhưng nó lại vô cùng nguy hiểm. Mức độ nguy hiểm của bệnh tùy thuộc vào thể trạng của người bệnh, loại hóa chất hít phải, thời gian phơi nhiễm,...

- Môi trường bệnh viện

Nhiều người bị viêm phổi sau 48 giờ nhập viện mặc dù trước đó họ không hề có triệu chứng viêm phổi. Tác nhân gây bệnh trong trường hợp này chính là các loại vi khuẩn Acinetobacter spp, P. aeruginosa, Streptococcus spp,...

2. Những biến chứng viêm phổi không thể chủ quan

2.1. Nhiễm trùng máu

Đây là một trong những biến chứng viêm phổi được xếp vào hàng vô cùng nguy hiểm. Nếu bị viêm phổi do vi khuẩn thì tác nhân gây bệnh có thể xâm nhập vào máu và khi không điều trị kịp thời nó dễ dẫn đến nhiễm trùng máu.

Nhiễm trùng máu là một biến chứng viêm phổi rất nguy hiểm, đe dọa đến tính mạng của bệnh nhân

Tình huống nghiêm trọng nhất xảy ra đối với nhiễm trùng máu là sốc nhiễm trùng bởi nó làm cho huyết áp giảm xuống ở mức nguy hiểm. Huyết áp quá thấp sẽ làm cho tim không đủ khả năng bơm đủ máu đến các cơ quan trong cơ thể và hậu quả là những cơ quan ấy ngừng hoạt động. 

Người bị viêm phổi biến chứng nhiễm trùng máu thường có triệu chứng: ớn lạnh, sốt, huyết áp thấp, thở nhanh, nhịp tim nhanh, đau dạ dày, rối loạn tâm thần,... 

2.2. Tràn dịch màng phổi

Người bị viêm phổi không được điều trị sớm và hiệu quả có thể dẫn đến sưng màng phổi và gặp cơn đau nhói khi hít vào. Nếu lượng dịch trong khoang màng phổi nhiều quá mức sinh lý sẽ làm tràn dịch màng phổi. 

Nếu có những triệu chứng sau thì cần cảnh giác trước nguy cơ biến chứng tràn dịch màng phổi do viêm phổi: khó thở, sốt, có cơn đau ngực lan đến vai, không thể thở sâu vì nếu thở sẽ rất đau, đau ngực,...

2.3. Áp xe phổi

Áp xe phổi là một biến chứng viêm phổi xảy ra khi có hiện tượng tích tụ túi mủ ở phổi. Mặc dù biến chứng này ít gặp nhưng nó vẫn cần được cảnh giác, nhất là những người bị suy yếu hệ miễn dịch, có tiền sử nhiễm khuẩn huyết. Người bị áp xe phổi thường có triệu chứng: ho ra mủ, mệt mỏi, đổ mồ hôi về đêm, không có cảm giác đói, bị giảm cân bất thường, sốt từ 38.5 độ C trở lên,...

2. 4. Suy hô hấp nặng

Khi bị viêm phổi thì oxy sẽ không được vận chuyển đầy đủ vào trong máu, carbon dioxide trong máu bị loại bỏ. Tình trạng này được gọi là suy hô hấp ở mức độ nặng, rất dễ đe dọa đến tính mạng của người bệnh vì không có đủ oxy cho các cơ quan của cơ thể duy trì hoạt động.

Bệnh nhân viêm phổi cần được bác sĩ điều trị hiệu quả ngay từ sớm để ngăn ngừa biến chứng viêm phổi

Biến chứng viêm phổi này đặc biệt có nguy cơ cao với những người nghiện rượu, đang điều trị ở bệnh viện, người cao tuổi, người bị suy yếu miễn dịch. Bệnh nhân suy hô hấp nghiêm trọng thường xuất hiện triệu chứng: lo lắng, lú lẫn, cảm thấy rất mệt mỏi, đổ mồ hôi, bồn chồn, mất ý thức, nhịp tim không đều hoặc quá nhanh, môi hoặc da đầu ngón tay bị xanh tím, cảm giác thiếu không khí để thở, không thể thở như người bình thường hoặc thở rất nhanh,...

2.5. Suy thận

Viêm phổi khi đã gây sốc nhiễm trùng hoặc nhiễm khuẩn huyết sẽ khiến cho tim không thể bơm đủ máu cho thận, kết quả là suy thận. Mặc dù biến chứng viêm phổi này không phổ biến nhưng nó lại rất nghiêm trọng vì nếu không được nhận đủ máu, khả năng hoạt động của thận sẽ dừng lại.

Bệnh nhân suy thận thường có triệu chứng: hôn mê, lú lẫn, khó thở, cảm giác đuối sức, đau ngực, buồn nôn, nhịp tim bất thường, động kinh, tiểu tiện ít hơn so với bình thường, bàn chân hoặc mắt cá chân bị sưng,...

2.6. Suy tim

Viêm phổi biến chứng suy tim là nguy cơ dễ xảy ra ở những người bị viêm phổi đang điều trị tại bệnh viện. Tình trạng này chủ yếu do vi khuẩn xâm nhập vào tim gây căng thẳng cho người bệnh hoặc làm cho các cơ quan trong cơ thể bị thiếu oxy. 

3. Biện pháp phòng ngừa các biến chứng viêm phổi 

Để phòng ngừa biến chứng viêm phổi trên đây, các biện pháp sau được khuyến cáo là nên thực hiện:

- Khám sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện những dấu hiệu bất thường của cơ thể.

- Tuân thủ nghiêm túc chỉ định điều trị viêm phổi từ phía bác sĩ.

- Khi nghi ngờ có dấu hiệu viêm phổi, viêm phế quản cần đến cơ sở y tế thăm khám ngay, không được phép tự ý dùng thuốc tại nhà.

- Tăng sức đề kháng cho cơ thể bằng cách duy trì chế độ ăn có đầy đủ dinh dưỡng, mỗi ngày đều tập luyện thể dục thể thao.

- Tránh xa khói thuốc và tuyệt đối không hút thuốc.

- Giữ cho môi trường sống không bị ô nhiễm.

- Thường xuyên rửa tay để giảm nguy cơ bị viêm phế quản do vi trùng.

Mặc dù biến chứng viêm phổi tương đối nguy hiểm nhưng tất cả chúng ta đều có thể kiểm soát được nó thông qua các biện pháp như đã nói ở trên. Nếu còn thắc mắc nào về các bệnh lý ở phổi, bạn đọc có thể chia sẻ qua Tổng đài 1900 56 56 56 để nhận được những thông tin mới và chính xác nhất từ đội ngũ chuyên gia y tế của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC.