1. Xơ gan cổ trướng là gì?

Xơ gan cổ trướng là giai đoạn cuối của bệnh xơ gan. Đây là căn bệnh mãn tính của gan gây suy giảm các chức năng của gan như giải độc, chuyển hóa, trao đổi các chất. 

Bệnh xơ gan ban đầu thường không có biểu hiện lâm sàng rõ rệt. Cho đến khi bước vào giai đoạn xơ gan cổ trướng mới thấy bụng phình to bất thường kèm theo các dấu hiệu mệt mỏi, đau nhức, thường bị táo bón, buồn nôn,… thì bệnh mới được phát hiện. Do đó nên khám định kì hoặc đi khám khi thấy có một vài dấu hiệu bất thường để phát hiện bệnh sớm nhất có thể. 

Hình ảnh mô phỏng người bị bệnh xơ gan cổ trướng

2. Nguyên nhân dẫn đến bệnh xơ gan cổ trướng

Dưới các tác nhân gây hại, tế bào Kupffer sản sinh ra nhiều các yếu tố gây viêm TGF-β kích hoạt tế bào hình sao sản sinh mô sợi ngày càng nhiều khiến gan bị xơ hoá, không cân bằng được vai trò của mình. Vì thế không giữ được nước và các chất trong lòng mao mạch gây ra hiện tượng tích nước khoang bụng, còn gọi là hiện tượng cổ trướng. 

Các tác nhân tác động đến tế bào Kupffer gây tăng sản xuất yếu tố TGF-β dẫn đến xơ gan và biến chứng của nó bao gồm:

• Virus gây viêm gan: các người bị bệnh viêm gan do virus viêm gan B, C kéo dài và không điều trị dứt điểm sẽ dẫn đến xơ gan. Xơ gan không được phát hiện lâu ngày sẽ chuyển sang giai đoạn xơ gan cổ trướng. Nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong.

• Nhiễm trùng máu: nhiễm trùng máu gây suy giảm miễn dịch, tấn công vào tế bào gan gây suy giảm hoạt động và chức năng gan. Lâu ngày sẽ dẫn tới xơ gan.

• Sử dụng nhiều bia, rượu, các chất kích thích: Sử dụng nhiều bia, rượu, các chất kích thích, thuốc lá,… khiến gan hoạt động với công suất lớn, tích tụ các chất độc ở gan, dần dần làm suy giảm chức năng gan và dẫn đến xơ gan. Nếu không chú trọng sức khoẻ và điều trị rất dễ dẫn đến giai đoạn nặng hơn đó là ung thư gan.

• Hoá chất độc hại: ngộ độc các chất độc hại như thạch tín, asen, xyanua,.. cũng làm suy giảm chức năng giải độc của gan. Tương tự như rượu bia, các chất này cũng làm gan hoạt động quá mức dẫn đến suy gan, xơ gan, xơ gan cổ trướng. Nhiễm các chất độc này trong thời gian dài hoặc với liều lượng quá mức sẽ làm chức năng gan xấu đi, có thể gây ung thư gan, dẫn đến tử vong.

Có rất nhiều tác nhân gây nên bệnh xơ gan cổ trướng

3. Triệu chứng, biểu hiện của xơ gan cổ trướng là gì?

Như đã nói ở trên, xơ gan thường không có biểu hiện lâm sàng rõ rệt cho đến khi bước vào giai đoạn cổ trường thì triệu chứng lâm sàng dễ nhận biết hơn. Ban đầu, bệnh nhân chỉ có một số thay đổi cơ thể như hơi mệt mỏi, tiêu hoá bất thường,… nên rất khó nhận biết.  Bước qua giai đoạn cuối thì bệnh tình đã nghiêm trọng rất nhiều và diễn biến phức tạp. Có thể nhận biết xơ gan cổ trướng qua các triệu chứng sau:

• Bệnh nhân luôn cảm thấy mệt mỏi, sắc mặt kém, xanh xao, da khô, nhợt nhạt, lúc nào cũng muốn nằm nghỉ ngơi, không tích vận động.

• Bệnh nhân bị thiếu máu, sụt cân, suy giảm thị lực.

• Bệnh nhân có thể sốt nhẹ do hệ miễn dịch suy giảm, dễ bị tấn công bởi các yếu tố gây bệnh thông thường.

• Bệnh nhân có cảm giác đau vùng bụng do các tế bào gan tăng sinh nhanh chóng, thành gan bị kéo giãn đột ngột tạo nên những con đau quằn quại liên tục hoặc ngắt quãng.

• Vùng bụng to ra, căng bóng, khi gõ vào bụng nghe thấy âm đục do hiện tượng tích nước khoang bụng.

• Bệnh nhân có thể xuất hiện vàng da, vàng mắt, vàng niêm mạc do các tế bào gan tổn thương nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến khả năng chuyển hóa sắc tố mật, tăng lượng bilirubin trong máu đi đến da, niêm mạc gây nên hiện tượng này.

Bụng phình to do tích nước xoang bụng trong bệnh xơ gan cổ trướng

4. Làm thế nào để bệnh xơ gan cổ trướng có tiến triển tốt?

Để kiểm soát được căn bệnh này, bác sĩ có các lời khuyên sau dành cho bạn:

• Không nên sử dụng nhiều, thường xuyên các chất kích thích: rượu, bia, thuốc lá, cà phê, thuốc ngủ,... Đối với bệnh nhân đang điều trị xơ gan thì tuyệt đối không sử dụng các chất kích thích, bia, rượu, thuốc lá,…

• Tránh tiếp xúc với các chất độc hại như asen, thạch tín, cyanua,…

• Có chế độ ăn uống lành mạnh theo chỉ dẫn của bác sĩ, ăn nhiều rau xanh, hoa quả, các thực phẩm “xanh”, hạn chế dầu mỡ, nhiều đạm, đường,…

• Có chế độ sinh hoạt hợp lý, thường xuyên vận động để kích hoạt hệ miễn dịch hoạt động và hạn chế béo phì.

• Liên hệ ngay với bác sĩ khi có các triệu chứng bất thường của cơ thể.

• Trong quá trình điều trị, nếu có các triệu chứng: nôn ra máu, đi phân ra máu, tích nước càng nhiều trong bụng hoặc tay chân,… thì phải báo ngay với bác sĩ điều trị.

• Chủ động tiêm phòng viêm gan do virus B, C để phòng ngừa biến chứng xơ gan cổ trướng. 

Nên tiêm phòng viêm gan B nếu bạn có nguy cơ bị lây bệnh cao

Dù là người khỏe mạnh, bạn cũng nên tham khảo các lời khuyên của bác sĩ để chủ động phòng ngừa bệnh xơ gan cổ trướng. Đồng thời, chú ý nhận biết các thay đổi của cơ thể dù là nhỏ nhất để kịp thời thăm khám để phát hiện bệnh sớm nhất có thể.

Với những thông tin cung cấp về bệnh xơ gan cổ trướng, mong các đã hiểu rõ và có nhận thức đúng đắn về căn bệnh này. Để có một sức khỏe tốt, hãy thực hiện theo những lời khuyên của bác sĩ như đã nêu ở trên. Nếu có điều gì thắc mắc xin vui lòng liên hệ với MEDLATEC chúng tôi thông qua hotline 1900 56 56 56 để được giải đáp thắc mắc và tư vấn miễn phí.