Tầm quan trọng của nội soi trong sàng lọc và chẩn đoán sớm ung thư đường tiêu hóa 

Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tiêu hóa, ThS.BSNT Lưu Tuấn Thành đã có những chia sẻ quý giá về xu hướng, kỹ thuật nội soi tiêu hóa mới, giúp các bác sĩ nâng cao hiệu quả sàng lọc và chẩn đoán sớm, tăng độ chính xác trong nhận diện tổn thương tiền ung thư.  

Đồng thời, bác sĩ cũng trao đổi chuyên môn, giải đáp thắc mắc, tháo gỡ khó khăn và mở rộng góc nhìn điều trị trong thực hành lâm sàng.  

Mở đầu buổi hội thảo, bác sĩ Thành nhận định phương pháp nội soi tiêu hóa đang phát triển nhanh chóng với nhiều cải tiến vượt bậc về kỹ thuật và thiết bị. Trong bối cảnh mô hình bệnh tật tại Việt Nam có xu hướng chuyển dịch từ nhóm bệnh truyền nhiễm sang bệnh không lây nhiễm, đặc biệt là ung thư, việc nâng cao chất lượng chẩn đoán sớm trở thành ưu tiên hàng đầu. 

Dẫn chứng từ số liệu GLOBOCAN năm 2022, ung thư dạ dày và ung thư đại tràng hiện lần lượt xếp thứ 4 và thứ 5 trong số các loại ung thư phổ biến nhất tại Việt Nam. Tuy nhiên, tỷ lệ phát hiện ung thư giai đoạn sớm vẫn còn thấp: ung thư dạ dày chỉ dưới 10% và ung thư đại tràng dưới 35%. Trong khi đó, tỷ lệ sống sau 5 năm có thể đạt đến 91% nếu được chẩn đoán ở giai đoạn sớm, cho thấy vai trò thiết yếu của nội soi trong sàng lọc và điều trị bệnh lý tiêu hóa ác tính. 

Tại các quốc gia có hệ thống y tế tiên tiến, nội soi đã được triển khai trong chương trình sàng lọc quốc gia từ sớm. Nhật Bản khởi động từ năm 1983, giúp tỷ lệ phát hiện ung thư dạ dày giai đoạn sớm đạt khoảng 70%; Hàn Quốc bắt đầu từ năm 1999, đạt tỷ lệ 50%. Trong khi đó, tại Việt Nam, vẫn chưa có chương trình sàng lọc quy mô toàn quốc và tỷ lệ phát hiện ung thư sớm chỉ khoảng 4-10%.  

Trên cơ sở đó, bác sĩ Thành nhấn mạnh vai trò của bác sĩ nội soi tiêu hóa cần được đặt lên hàng đầu, không chỉ ở kiến thức, kỹ năng chuyên môn mà còn ở khả năng vận dụng linh hoạt những tiến bộ công nghệ nội soi trong thực hành lâm sàng. 

Những bước tiến mới trong nội soi tiêu hóa 

Theo bác sĩ Thành, kỹ thuật nội soi hiện nay hiện có nhiều cải tiến, không chỉ giới hạn ở ánh sáng trắng truyền thống mà còn có các công nghệ hình ảnh tiên tiến như nội soi dải tần hẹp (NBI), TXI (tăng cường cấu trúc và màu sắc) và EDOF (mở rộng độ sâu quan sát).  

Hình ảnh nội soi dải tần hẹp (NBI) 

Nội soi nhuộm màu, với các chất nhuộm như acid acetic, crystal violet và lugol iodine, giúp phân biệt giữa niêm mạc bình thường và tổn thương. Đặc biệt, Lugol iodine giúp phát hiện loạn sản và ung thư biểu mô tế bào vảy thực quản. 

Hình ảnh nội soi sử dụng chất nhuộm màu hấp thu Crystal Violet để đánh giá tổn thương đại trực tràng 

Song song đó, nội soi phóng đại (được phát triển lần đầu tại Nhật Bản từ năm 2000) cho phép quan sát cấu trúc vi mạch và bề mặt niêm mạc với độ chi tiết cao. Các hệ thống phân loại như JES, VS, JNET và KUDO được sử dụng để hỗ trợ định hướng mô bệnh học trước sinh thiết. 

Quy trình nội soi cũng được tiêu chuẩn hóa rõ ràng nhằm đảm bảo độ tin cậy trong chẩn đoán. Với nội soi dạ dày, cần làm sạch tốt, bơm hơi căng đầy và thời gian quan sát ít nhất 7 phút, chụp đủ 22 ảnh. Đối với đại tràng, thời gian rút ống soi không dưới 6 phút và cần sử dụng các kỹ thuật hỗ trợ như mũ chụp và thuốc chống co thắt để tăng độ phát hiện tổn thương. 

Quy trình nội soi dạ dày 

Bác sĩ Thành lưu ý rằng, việc mô tả chi tiết các đặc điểm tổn thương như vị trí, hình dạng, kích thước, màu sắc và cấu trúc tổn thương dưới nội soi nhuộm màu và phóng đại là cần thiết để đánh giá ung thư sớm và lựa chọn phương pháp can thiệp phù hợp. 

Một trong những kỹ thuật được ứng dụng ngày càng rộng rãi là siêu âm nội soi (EUS). Đây là công cụ quan trọng giúp đánh giá độ xâm lấn của khối u nhờ khả năng phân biệt các lớp thành ống tiêu hóa với độ phân giải cao. Các nghiên cứu cho thấy EUS có độ nhạy và độ đặc hiệu cao khi đánh giá giai đoạn T1-T2 ở ung thư thực quản và dạ dày. Tuy nhiên, kỹ thuật này vẫn gặp một số giới hạn trong các trường hợp tổn thương lan rộng, khối u gây tắc hoặc đã có thay đổi mô học sau sinh thiết.  

Hình ảnh siêu âm nội soi (EUS tần số cao) 

Đặc biệt, trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành xu hướng trong nội soi tiêu hóa. AI hỗ trợ bác sĩ phát hiện tổn thương nhanh chóng và chính xác, phân loại tổn thương lành - ác, dự đoán mô bệnh học và mức độ xâm lấn. Tuy nhiên, AI vẫn có giới hạn, như phụ thuộc vào chất lượng dữ liệu hồi cứu và nguy cơ chẩn đoán quá mức, dẫn đến điều trị không cần thiết. 

Kết luận phần trình bày, bác sĩ Lưu Tuấn Thành nhấn mạnh rằng, phát hiện sớm ung thư đường tiêu hóa là mục tiêu có thể đạt được nếu xác định đúng đối tượng, triển khai kỹ thuật nội soi đúng quy trình, kết hợp với trang thiết bị hiện đại và đội ngũ bác sĩ được đào tạo bài bản.  

Trung tâm Tiêu hóa MEDLATEC quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành giàu kinh nghiệm, cùng hệ thống máy móc trang thiết bị hiện đại 

Đồng hành cùng người dân trong cuộc chiến giành lợi thế trước mối đe dọa mang tên ung thư, Hệ thống Y tế MEDLATEC với việc sở hữu đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, Trung tâm Tiêu hóa, Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh công nghệ cao, Trung tâm Xét nghiệm, Trung tâm Giải phẫu bệnh đạt chuẩn quốc tế (ISO 15189:2022 và CAP), cùng với hệ thống trang thiết bị hiện đại. Theo đó, người dân an tâm với đầy đủ trang thiết bị như: xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh, sinh học phân tử, xét nghiệm máu, mô bệnh học và các kỹ thuật chuyên sâu khác, cho kết quả chẩn đoán chính xác và nhanh chóng, phục vụ tối đa nhu cầu điều trị cho bệnh nhân. 

Mọi thông tin về chăm sóc sức khỏe tại MEDLATEC, người dân có thể liên hệ đến hotline 1900 56 56 56 để được tư vấn và hỗ trợ sớm nhất.