1. Vai trò của chế độ dinh dưỡng đối với quá trình hồi phục sau phẫu thuật và nguyên tắc thực hiện

1.1. Vai trò của dinh dưỡng đối với hồi sức sau phẫu thuật

Sau phẫu thuật, cơ thể bị mất máu, năng lượng, mô trải qua tổn thương. Vì thế, giai đoạn này, người bệnh cần được quan tâm đến chế độ dinh dưỡng để:

• Hỗ trợ quá trình làm lành vết thương diễn ra nhanh chóng.
• Tăng khả năng miễn dịch trước các nguy cơ gây nhiễm trùng.
• Hỗ trợ tái tạo các mô, cơ bị tổn thương trong quá trình mổ.
• Hạn chế sẹo xấu và biến chứng hậu phẫu.

Chế độ ăn sau phẫu thuật ảnh hưởng lớn đến quá trình phục hồi sức khỏe

1.2. Nguyên tắc cần thực hiện trong chế độ ăn của bệnh nhân sau phẫu thuật

Chế độ ăn sau phẫu thuật của mỗi bệnh nhân không giống nhau tùy theo loại phẫu thuật được thực hiện trước đó. Tuy nhiên, người bệnh cần đảm bảo một số nguyên tắc như:

• Ăn uống theo chỉ định bác sĩ: 

Tùy loại phẫu thuật (phẫu thuật tiêu hóa, chỉnh hình, sản khoa,...) mà chế độ ăn sẽ khác nhau. Bệnh nhân cần:

- Tuân thủ lời khuyên chăm sóc dinh dưỡng của bác sĩ điều trị.

- Ăn nhạt, ăn thực phẩm dễ tiêu trong 1 - 2 ngày đầu, tránh đồ cay nóng, nhiều gia vị.

- Bắt đầu bằng cháo loãng, súp, canh rau củ mềm.

- Tránh thực phẩm thô, dai gây áp lực lên tiêu hóa.

- Ăn từng bữa nhỏ, chia nhiều lần trong ngày.

- Ăn chín, uống sôi đề phòng nhiễm khuẩn.

• Theo dõi phản ứng của cơ thể:

Nếu ăn vào bị tiêu chảy, buồn nôn hoặc dị ứng, người bệnh cần dừng ngay và thông báo với bác sĩ.

2. Sau phẫu thuật nên ăn gì để hồi phục tốt, mau lành vết thương?

2.1. Thực phẩm giàu protein

Protein là thành phần chính giúp tái tạo mô và hình thành da non. Sau mổ, cơ thể cần lượng lớn protein để tái tạo năng lượng, làm lành vết thương. Vì thế, nếu quan tâm đến vấn đề sau phẫu thuật nên ăn gì giúp vết mổ mau lành thì người bệnh nên chú ý bổ sung: thịt lợn nạc, thịt gà, cá thu, cá hồi, trứng chín kỹ, sữa và chế phẩm được làm từ sữa, đậu đỏ, đậu xanh, đậu nành,... Người bệnh nên hạn chế mỡ động vật để tránh tình trạng khó tiêu.

Thực phẩm giàu đạm tăng khả năng làm lành vết mổ

2.2. Thực phẩm giàu vitamin C

Vitamin C là vi chất không thể thiếu trong quá trình làm liền vết thương, tăng sức đề kháng, giảm viêm và chống oxy hóa. Nguồn vitamin C dồi dào có thể kể đến các loại trái cây như: cam, quýt, bưởi, ổi, dâu tây, kiwi,... hoặc rau xanh đậm như: bông cải xanh, rau cải xanh,... Trung bình, mỗi ngày người bệnh nên bổ sung 100 - 200mg vitamin C từ rau củ và trái cây tươi.

2.3. Thực phẩm giàu kẽm

Kẽm vừa là vi chất cần thiết đối với quá trình cải thiện hệ miễn dịch vừa thúc đẩy khả năng làm lành mô. Sau phẫu thuật nên ăn gì để mau lành vết thương, nâng cao đề kháng tuyệt đối không nên thiếu các loại hải sản như tôm, cua, hàu, thịt bò, thịt lợn nạc,... các loại hạt và ngũ cốc nguyên cám.

2.4. Thực phẩm giàu sắt, axit folic và omega-3

Quá trình phẫu thuật thường khiến người bệnh mất nhiều máu nên sau phẫu thuật, người bệnh cần được bổ sung sắt và axit folic để tạo hồng cầu. Các thực phẩm giàu sắt có thể kể đến như: thịt bò, thịt lợn nạc, gan động vật, cải xoăn, cải bó xôi, ngũ cốc,...

Ngoài ra, thực phẩm giàu omega-3 như cá trích, cá thu, cá hồi, hạt chia, hạt lanh, quả óc chó,... cũng nên được bổ sung vào chế độ ăn sau phẫu thuật nhằm giảm viêm, thúc đẩy hồi phục vết thương. 

3. Một số thực phẩm nên tránh ăn sau phẫu thuật

Bên cạnh vấn đề “sau phẫu thuật nên ăn gì”, người bệnh cũng nên chú ý tránh một số thực phẩm có nguy cơ ảnh hưởng đến vết mổ như: 

• Thực phẩm giàu đường như nước ngọt, bánh, kẹo, trà sữa, mứt, socola,...: Làm tăng nguy cơ viêm, cản trở quá trình hồi phục.
• Đồ ăn nhiều dầu mỡ như khoai tây chiên, gà rán, xúc xích rán,...: Tăng áp lực lên hệ tiêu hóa và nguy cơ viêm và ức chế quá trình liền sẹo.
• Gia vị cay nóng như tiêu, ớt, mù tạt,...: Kích thích niêm mạch dạ dày, gây đau bụng, ợ nóng.
• Thực phẩm có nguy cơ gây dị ứng như đậu phộng, hải sản,...: Tăng nguy cơ gây phản ứng quá mẫn.
• Đồ uống chứa cồn: Dễ gây nhiễm trùng và chậm liền sẹo.

Bên cạnh những lưu ý về dinh dưỡng, người bệnh cũng cần chú ý vệ sinh vết mổ theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ, ngủ để giấc để cơ thể tái tạo tế bào nhanh hơn và vận động vừa sức để tăng tuần hoàn máu, tránh nguy cơ dính ruột, viêm phổi,... Trong quá trình theo dõi vết mổ tại nhà, nếu phát hiện dấu hiệu bất thường cần đến cơ sở y tế thăm khám ngay.

Người bệnh được bác sĩ hướng dẫn sau phẫu thuật nên ăn gì, kiêng gì để hồi phục sức khỏe tốt

4. Một số câu hỏi khác được nhiều người quan tâm về chế độ ăn sau phẫu thuật

• Sau phẫu thuật có cần kiêng ăn trứng và thịt gà hay không?

Hiện chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh ăn trứng hay thịt gà gây sẹo lồi, gây ngứa sau phẫu thuật. Trứng và thịt gà đều là thực phẩm giàu đạm rất cần thiết cho quá trình hồi phục sau phẫu thuật. Nếu bạn có cơ địa sẹo lồi hoặc tiền sử dị ứng thì có thể hạn chế ăn những thực phẩm này hoặc hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để nhận được lời khuyên hữu ích.

• Ăn rau muống có để lại sẹo lồi không?

Không có bằng chứng khoa học cho thấy rau muống trực tiếp gây sẹo lồi. Tuy nhiên, rau muống có chứa chất kích thích làm tăng sinh tế bào sợi collagen. Nếu cơ địa dễ sẹo lồi thì bạn cũng nên cân nhắc về việc kiêng rau muống trong khoảng 1 tháng sau mổ. 

• Bao lâu sau phẫu thuật có thể trở về chế độ ăn uống bình thường?

Tùy loại phẫu thuật, cơ địa và diễn tiến hồi phục mà thời gian quay trở lại chế độ ăn bình thường ở mỗi người sẽ khác nhau. Thông thường, sau phẫu thuật 2 - 4 tuần, người bệnh có thể về chế độ ăn bình thường và đa dạng dưỡng chất.

Kỹ thuật thực hiện, loại hình phẫu thuật của mỗi bệnh nhân không giống nhau. Vì thế, chế độ dinh dưỡng sau phẫu thuật cũng mang tính đặc thù theo từng ca mổ. Người bệnh nên có sự tư vấn trực tiếp từ bác sĩ chuyên khoa để biết chính xác tình trạng của mình sau phẫu thuật nên ăn gì và kiêng gì là tốt nhất cho quá trình hồi phục.

Quý khách hàng nếu gặp dấu hiệu sức khỏe bất thường cần thăm khám có thể liên hệ đặt lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Hotline 1900 56 56 56.