1. Tác dụng của Theophylline

Theophylline là một loại thuốc hỗ trợ giãn phế quản, có khả năng làm giãn cơ trơn phế quản, cùng hệ thống mạch máu. Từ đó giúp cải thiện lưu thông khí trong đường hô hấp. Ngoài ra, Theophylline còn có tác dụng kích thích trung tâm hô hấp ở hành não, giúp tăng nhịp thở và cải thiện chức năng hô hấp. 

Một số dạng bào chế phổ biến của Theophylline phải kể đến là dạng viên nén, viên nang, dung dịch hoặc siro uống, thuốc truyền tĩnh mạch. 

Thuốc giãn phế quản chứa thành phần Theophylline 

2. Chỉ định

Với tác dụng làm giãn phế quản, Theophylline có thể được chỉ định để hỗ trợ cho các nhóm đối tượng sau: 

• Bệnh nhân bị hen phế quản, viêm phế quản co thắt cần kiểm soát triệu chứng, giảm tình trạng tắc nghẽn đường thở. 
• Trẻ sinh thiếu tháng bị ngưng thở. 
• Bệnh nhân bị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính COPD. 
• Bệnh nhân cần điều trị rối loạn chức năng thất trái, chứng suy tim sung huyết. 

Theophylline hỗ trợ điều trị hen phế quản, viêm phế quản mạn tính

3. Chống chỉ định

Theophylline không thích hợp chỉ định cho những đối tượng dưới đây:

• Người bị dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc. 
• Người bị viêm loét dạ dày tá tràng đang tiến triển. 
• Người có tiền sử co giật, động kinh. 
• Người bị rối loạn khả năng chuyển hóa Porphyrin. 
• Trẻ em dưới 6 tháng tuổi hoặc dưới 6 tuổi nhưng cân nặng thấp hơn 22kg (không dùng dạng viên nang hoặc viên nén tác dụng kéo dài).

4. Hướng dẫn về liều lượng 

Liều lượng Theophylline được chỉ định dựa theo tình trạng bệnh lý, cân nặng, tuổi tác của từng người bệnh. 

4.1. Ở người trưởng thành

Sau đây là liều dùng Theophylline áp dụng theo tình trạng bệnh lý cấp tính và mạn tính: 

• Triệu chứng cấp:

• Điều trị triệu chứng cấp trong trường hợp người bệnh chưa dùng Theophylline trong 24 giờ gần nhất: Tiêm tĩnh mạch theo liều lượng 4.6mg/kg hoặc 5mg/kg sử dụng theo đường uống. 
• Điều trị triệu chứng cấp trong trường hợp người bệnh đã dùng Theophylline trong 24 giờ gần nhất: Liều dùng được cân nhắc chỉ định dựa trên nồng độ Theophylline huyết thanh. 
• Liều dùng duy trì: Liều lượng 0.4 mg/kg mỗi giờ, tối đa không quá 900 mg/ngày. 

• Điều trị bệnh lý mạn tính: 

• Đối với dung dịch uống: Liều lượng khởi đầu là từ 300 mg/ngày, uống nhiều lần. Sau đó, áp dụng liều dùng duy trì từ 400 đến 600 mg/ngày. 
• Đối với viên uống tác dụng kéo dài: Liều dùng khởi đầu là từ 300 đến 400 mg/ngày. Sau đó, áp dụng liều dùng duy trì từ 400 đến 600 mg/ngày. 

Sau khi tiêm hoặc uống thuốc 3 ngày, bệnh nhân cần được làm xét nghiệm kiểm tra nồng độ Theophylline trong huyết thanh, để đánh giá mức độ đáp ứng điều trị. 

4.2. Ở trẻ em 

Nếu trẻ xuất hiện triệu chứng cấp, liều dùng áp dụng có thể gần tương tự như người trưởng thành. Trong đó, liều dùng duy trì trong khoảng 0.5 đến 0.8mg/kg mỗi giờ. 

Với trẻ trên 1 tuổi cân nặng dưới 40kg mắc bệnh mạn tính, liều dùng khởi đầu là từ 10 đến 14 mg/kg/ngày, chia làm hai lần uống cách nhau 4 đến 6 giờ. Liều dùng duy trì là 20mg/kg/ngày, tối đa không quá 600 mg/ngày. 

5. Cách dùng 

Theophylline được sử dụng phổ biến theo đường uống hoặc tiêm chậm vào tĩnh mạch. Cụ thể như: 

• Dùng theo đường uống: Bạn có thể uống thuốc trước hoặc sau khi ăn. Đối với viên nang hoặc viên nén giải phóng chậm, bạn không nên nhai nát hoặc nghiền nhuyễn thuốc mà hãy nuốt cả viên. 
• Tiêm tĩnh mạch: Tiêm chậm trong 20 đến 30 phút, chỉ tiêm thuốc khi có sự giám sát của nhân viên y tế. 

Với dạng viên nang hoặc viên nén tác dụng kéo dài, bạn nên nuốt cả viên thuốc

 6. Tương tác của thuốc

Một số thông tin về khả năng tương tác của Theophylline với những loại dược phẩm khác cụ thể như sau:

• Theophylline có thể ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị của Lithin. 
• Nếu kết hợp cùng Ephedrin và một số loại thuốc tác động lên hệ thần kinh giao cảm khác, Theophylline dễ gây tình trạng rối loạn nhịp tim. 
• Các loại thuốc như Cimetidin, Propranolol, Troleandomycin,... thường khiến nồng độ Theophylline huyết thanh tăng. 
• Nếu kết hợp cùng Rifampicin, nồng độ Theophylline huyết thanh có xu hướng giảm. 
• Methotrexat thường khiến độ thanh thải của Theophylline giảm. Nếu dùng chung hai loại thuốc này, bệnh nhân cần được theo dõi thường xuyên nồng độ Theophylline huyết tương. 

Khi kết hợp cùng nhiều loại thuốc, nồng độ Theophylline huyết thanh có xu hướng tăng

Ngoài ra, Theophylline còn có thể tương tác với nhiều loại thuốc khác. Do vậy khi kết hợp bất kỳ loại thuốc nào với Theophylline, bạn đều phải hỏi qua ý kiến bác sĩ, không tự ý kết hợp.

7. Tác dụng phụ

Khi nồng độ Theophylline tăng cao, người dùng thuốc có nguy cơ gặp phải nhiều tác dụng phụ như: 

• Buồn nôn, nôn. 
• Đau tại vùng thượng vị. 
• Tiêu chảy. 
• Đau đầu. 
• Rối loạn giấc ngủ. 
• Co giật. 
• Bồn chồn lo lắng, hồi hộp. 
• Nhịp tim tăng nhanh. 
• Tụt huyết áp. 
• Thở gấp. 
• Nổi mẩn ngứa. 

Trong quá trình điều trị giãn phế quản bằng Theophylline, bạn đôi khi sẽ cảm thấy buồn nôn

Những tác dụng phụ kể trên có xu hướng xuất hiện thường xuyên khi người dùng sử dụng quá liều Theophylline. 

8. Lưu ý chung khi dùng thuốc 

Theophylline dễ gây tác dụng phụ, tương tác không mong muốn nếu người lớn sử dụng không đúng cách. Do đó trước khi dùng thuốc, bạn cần lưu ý. 

• Tuyệt đối không tiêm tĩnh mạch Theophylline với người đã sử dụng loại thuốc này để tránh tình trạng loạn nhịp tim, đe dọa tính mạng người bệnh. 
• Không kết hợp Theophylline với các loại thuốc Xanthine khác. 
• Người bị viêm loét dạ dày đang tiến triển, tiểu đường, tăng huyết áp, oxygen trong máu giảm cần thận trọng khi sử dụng Thuốc giãn phế quản Theophylline. 
• Thận trọng chỉ định thuốc cho những đối tượng như người bị đau thắt ngực, tổn thương cơ tim. 
• Hạn chế kết hợp với các loại thuốc như Lobenguan, Conivaptan,... 
• Tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ về liều lượng, tần suất sử dụng thuốc trong ngày. 

Lưu ý: Mọi hướng dẫn về liều lượng và cách dùng thuốc được Theophylline tổng hợp trong bài viết này không thay thế cho lời khuyên của bác sĩ. Nếu chưa kiểm tra tình hình sức khỏe, chưa được bác sĩ kê đơn hướng dẫn, bạn tuyệt đối không tự ý dùng Theophylline. 

Như vậy, bài viết trên đây đã tổng hợp thông tin cơ bản về thuốc Theophylline. Tác dụng chính của loại thuốc này là giãn phế quản, hỗ trợ điều trị một số bệnh lý về đường hô hấp. Tuy vậy để hạn chế rủi ro, tối ưu tác dụng của thuốc, bạn nên đi thăm khám, tham khảo tư vấn của bác sĩ tại các cơ sở y tế uy tín như chuyên khoa Hô hấp thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC. Để đặt lịch khám, Quý khách vui lòng liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 của MEDLATEC để được hỗ trợ 24/7.