1. Tăng áp phổi là gì?

Tăng áp phổi (hay còn gọi là tăng áp động mạch phổi) là một tình trạng y khoa nghiêm trọng xảy ra khi áp lực máu trong động mạch phổi – con đường vận chuyển máu từ tim đến phổi – trung bình lớn hơn hoặc bằng 20mmHg khi nghỉ, được đánh giá bằng thông tim phải. Đây không chỉ đơn thuần là một sự thay đổi về áp lực, mà còn là dấu hiệu của rối loạn cả hệ tim mạch và hô hấp.

Tăng áp phổi hay còn gọi là tăng áp động mạch phổi

Nguyên nhân gây tăng áp phổi rất đa dạng, trong đó phổ biến nhất như:

- Các bệnh lý liên quan đến tim như hẹp van tim hoặc suy tim, thường khiến máu không được lưu thông hiệu quả, dẫn đến áp lực tăng trong động mạch phổi. 

- Các bệnh phổi mạn tính như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) hoặc xơ phổi cũng góp phần làm tổn thương mạch máu phổi, dẫn đến tình trạng tăng áp phổi.

- Ngoài ra, tăng áp phổi còn có thể bắt nguồn từ các nguyên nhân khác như: bệnh lý tự miễn (lupus, xơ cứng bì), thuyên tắc động mạch phổi hoặc thậm chí là yếu tố di truyền.

Mỗi nguyên nhân trên đều làm tăng áp lực trong động mạch phổi, đẩy nhanh nguy cơ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như suy tim hoặc rối loạn chức năng hô hấp.

2. Tăng áp phổi có nguy hiểm không?

Tăng áp phổi không chỉ là một tình trạng bệnh lý đơn thuần mà còn là mối đe dọa lớn đối với sức khỏe, đặc biệt khi không được phát hiện và điều trị kịp thời. Mức độ nguy hiểm của bệnh phụ thuộc vào nguyên nhân, giai đoạn và khả năng đáp ứng điều trị của mỗi người bệnh.

Khi áp lực máu trong động mạch phổi tăng cao, tim phải làm việc cật lực hơn để bơm máu qua phổi, đặc biệt là tâm thất phải. Theo thời gian, sự căng thẳng này khiến cơ tim suy yếu, dẫn đến suy tim phải – một biến chứng nghiêm trọng và có thể đe dọa tính mạng. Ngoài ra, tình trạng này còn làm giảm khả năng cung cấp oxy cho cơ thể, gây mệt mỏi, khó thở nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày.

Ở giai đoạn tiến triển, tăng áp phổi có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm khác như: thuyên tắc động mạch phổi, rối loạn nhịp tim hoặc phù phổi cấp, thậm chí tử vong. Vì vậy, dù tăng áp phổi có thể diễn tiến âm thầm ở giai đoạn đầu, nhưng khi các triệu chứng rõ ràng xuất hiện, nó đã trở thành một mối nguy hiểm lớn đối với sức khỏe. Việc chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời là yếu tố then chốt để ngăn ngừa những hậu quả nghiêm trọng mà bệnh có thể gây ra.

3. Dấu hiệu nhận biết nguy cơ tăng áp phổi

Tăng áp phổi thường phát triển âm thầm, nhưng cơ thể có thể gửi đi những tín hiệu cảnh báo sớm. Dưới đây là các dấu hiệu điển hình giúp bạn nhận biết nguy cơ mắc bệnh:

Người bệnh có thể có triệu chứng khó thở, đau tức ngực

- Khó thở: Đây là triệu chứng phổ biến nhất, đặc biệt khi người bệnh gắng sức hoặc vận động mạnh. Ở giai đoạn nặng, khó thở có thể xảy ra ngay cả khi nghỉ ngơi.

- Mệt mỏi kéo dài: Người bệnh thường cảm thấy thiếu năng lượng, kiệt sức ngay cả khi thực hiện các hoạt động hàng ngày.

- Đau hoặc tức ngực: Cảm giác đau nhói hoặc nặng ngực, thường xuất hiện khi vận động hoặc trong những tình huống căng thẳng.

- Phù nề: Sưng ở chân, mắt cá chân hoặc bụng do tình trạng ứ đọng dịch, đặc biệt là khi bệnh đã tiến triển nặng.

- Xanh tím ở môi và đầu ngón tay: Đây là dấu hiệu của sự thiếu oxy trong máu, xuất hiện khi mạch máu phổi bị tổn thương.

- Chóng mặt hoặc ngất xỉu: Do thiếu máu lên não, người bệnh có thể gặp tình trạng hoa mắt, chóng mặt hoặc thậm chí mất ý thức tạm thời.

- Ho máu cùng với máu chảy trong phổi là một biến chứng nặng có khả năng gây tử vong.

Những dấu hiệu này thường dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Do đó, những người có bệnh nền về tim mạch, phổi hoặc tiền sử gia đình mắc tăng áp phổi nên cảnh giác và đến khám bác sĩ ngay khi xuất hiện các triệu chứng bất thường.

4. Hướng dẫn điều trị

Việc điều trị tăng áp phổi tập trung vào giảm áp lực máu trong động mạch phổi, kiểm soát triệu chứng và điều trị nguyên nhân cơ bản. Các phương pháp phổ biến bao gồm:

4.1. Điều trị nguyên nhân gốc rễ

Kiểm soát các bệnh lý nền như suy tim, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) hoặc xử lý huyết khối trong động mạch phổi.

4.2. Sử dụng thuốc

Một số loại thuốc có thể được bác sĩ chỉ định trong điều trị tăng áp phổi:

- Thuốc giãn mạch (Bosentan, Iloprost, Sildenafil): Giúp giảm áp lực máu trong động mạch phổi, cải thiện lưu thông máu.

- Thuốc lợi tiểu: Giảm phù nề và giảm gánh nặng cho tim.

- Oxy liệu pháp: Bổ sung oxy cho cơ thể, đặc biệt cần thiết ở những bệnh nhân bị thiếu oxy nghiêm trọng.

4.3. Phẫu thuật

Trong trường hợp tăng áp phổi nặng do bệnh lý tim hoặc phổi, các phương pháp như phẫu thuật sửa chữa van tim hoặc ghép phổi có thể được cân nhắc.

Bên cạnh các phương pháp điều trị trên, người bệnh tăng áp động mạch phổi cần duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, ít muối, tập thể dục vừa phải và tránh các yếu tố gây căng thẳng để hạn chế tái phát bệnh.

Bệnh tăng áp phổi đòi hỏi sự theo dõi sát sao và phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ và người bệnh

Tóm lại, tăng áp phổi là một bệnh lý phức tạp, đòi hỏi sự theo dõi sát sao và phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ và người bệnh. Chẩn đoán và điều trị kịp thời không chỉ cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm do bệnh gây ra. 

Vì vậy, đừng chủ quan trước những dấu hiệu bất thường của cơ thể. Hãy đến ngay Hệ thống Y tế MEDLATEC để được thăm khám và điều trị kịp thời khi có triệu chứng: mệt mỏi kéo dài, đau tức ngực, khó thở,... Bạn có thể đặt lịch hẹn dễ dàng qua hotline 1900 56 56 56 hoặc tải ứng dụng My MEDLATEC và đặt lịch tiện lợi ngay trên điện thoại.