1. Đồi thị là gì?

Đồi thị là tên gọi khác của Thalamus. Bộ phận này được hình thành bởi 2 cấu trúc có dạng hình trứng, nằm cạnh nhau và đối xứng nhau ở dưới vỏ não, cụ thể là giữa vùng vỏ đại não và trung não. Không chỉ giống nhau về hình dạng, 2 cấu trúc này còn tương đương nhau về kích thước.

Trong não bộ, đồi thị là một trong những bộ phận quan trọng, được ví như “trạm dừng” của cảm giác và giác quan. Hay nói cách khác, các hoạt động liên quan đến cảm xúc của chúng ta đều được kiểm soát bởi đồi thị. 

Hình ảnh mô phỏng vị trí đồi thị trong não 

2. Chức năng của đồi thị

Dưới đây là những chức năng của Thalamus hay đồi thị trong não bộ nói riêng và trong cơ thể nói chung:

Xử lý thông tin cảm giác

Như đã chia sẻ, các cảm giác, cảm xúc của chúng ta được kiểm soát bởi đồi thị. Cụ thể hơn, bộ phận này sẽ tích hợp mọi dữ liệu về cảm giác, sau đó loại bỏ những cảm giác không quan trọng và truyền những cảm giác nổi bật về vỏ não. Tại đây, các thông tin mà vỏ não tiếp nhận tiếp tục được xử lý và tích hợp, từ đó, chúng ta có được những suy nghĩ, hành động liên quan đến cảm xúc. 

Điều tiết cảm xúc

Bên cạnh xử lý thông tin cảm giác, đồi thị còn có chức năng điều tiết cảm xúc. Có được điều này là do bao quanh đồi thị là hệ thống limbic. Đây là một trong những hệ thống trong não có liên quan đến hoạt động quản lý cảm xúc. Bên cạnh đó, bộ phận này còn kết nối với các tế bào thần kinh tham gia vào quá trình kích thích các trạng thái tâm lý. Nhờ đó, điều tiết cảm xúc cũng như nhận thức của chúng ta về cảm xúc đó. 

Đồi thị có vai trò xử lý thông tin cảm giác và điều tiết cảm xúc

Chu kỳ giấc ngủ

Một chức năng quan trọng khác của đồi thị là tham gia vào quá trình điều chỉnh đồng hồ sinh học của cơ thể. Theo đó, bộ phận này đảm bảo chu kỳ giấc ngủ diễn ra đều đặn mỗi ngày, giữa giấc ngủ với các hoạt động thức tỉnh luôn cân bằng, nhờ đó, chúng ta có được một tinh thần tỉnh táo, sảng khoái cùng một thể chất khỏe mạnh, tràn đầy năng lượng.

Tư duy và nhận thức

Đây cũng là một chức năng quan trọng không kém. Các nghiên cứu khoa học cho thấy, tư duy, nhận thức của chúng ta cũng được tác động bởi đồi thị. Cụ thể hơn, đồi thị cũng tham gia vào nhiều khía cạnh của tư duy và nhận thức, thúc đẩy chúng ta chú ý vào một sự vật, sự việc cụ thể, sau đó suy nghĩ và sử dụng ngôn ngữ phù hợp để diễn đạt. 

3. Đồi thị dễ xảy ra vấn đề gì?

Một trong những vấn đề nguy hiểm xảy ra với đồi thị nói riêng và não bộ nói chung là đột quỵ. Đây là hiện tượng máu lưu thông về não bị gián đoạn hoặc giảm đột ngột do tắc nghẽn động mạch hay mạch máu bị vỡ, máu chảy ra, rò rỉ vào các mô não. 

• Đột quỵ nhồi máu não: Động mạch bị tắc nghẽn khiến quá trình lưu thông máu bị gián đoạn, lượng máu về não giảm đột ngột. Có đến 80% các trường hợp đột quỵ là do nguyên nhân này. Và nguyên nhân sâu xa gây tắc nghẽn động mạch là do các bệnh lý tim mạch, tiểu đường.
• Đột quỵ xuất huyết não: Động mạch bị vỡ do áp lực máu tăng cao, máu chảy ra khỏi động mạch và rò rỉ vào các nhu mô não, chèn ép lên các tế bào trong não. Có 20% các trường hợp đột quỵ do nguyên nhân này, thường xảy ra ở những người có mạch máu bị phình hoặc dị dạng.

Vì đồi thị nằm sâu trong não và chứa nhiều chất xám trung ương, nó dễ bị chèn ép hơn so với các vùng khác. Nếu đột quỵ xảy ra tại đây, tổn thương sẽ nghiêm trọng cả về cấu trúc lẫn chức năng.

Đột quỵ là một trong những vấn đề nguy hiểm xảy ra với đồi thị và não

4. Các biện pháp bảo vệ đồi thị, phòng ngừa đột quỵ

Để bảo vệ sức khỏe đồi thị cũng như phòng ngừa đột quỵ, bạn cần chú ý:

Ăn uống lành mạnh

Trong bữa ăn hàng ngày, bạn hãy bổ sung các loại thực phẩm tươi xanh, giàu dinh dưỡng. Hạn chế tiêu thụ chất béo, thực phẩm nhiều muối, nhiều đường. Bên cạnh đó, hãy ăn chậm nhai kỹ, không ăn quá no hay ăn quá khuya. Thực hiện tốt những nguyên tắc này, bạn vừa cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể, vừa tránh nguy cơ thừa cân, tăng cholesterol xấu, cao huyết áp,… từ đó giúp phòng tránh đột quỵ.

Tập luyện đều đặn

Việc này mang đến nhiều lợi ích như tăng cường sức đề kháng, sức bền; kiểm soát và duy trì cân nặng hợp lý, tránh thừa cân béo phì; giải tỏa căng thẳng, áp lực, mệt mỏi, giúp ngủ ngon, tăng cường lưu thông máu huyết. Bạn nên tập 30 - 45 phút/ ngày hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ nếu có bệnh nền.

Tránh xa căng thẳng

Căng thẳng cũng là nguyên nhân dẫn đến nhồi máu cơ tim, đột quỵ. Đó là lý do bạn cần tránh xa căng thẳng bằng cách làm việc điều độ, nghỉ ngơi hợp lý. Khi cảm thấy mệt mỏi, hãy giải tỏa bằng cách xem phim, nghe nhạc, đọc sách hay làm bất cứ việc gì mình yêu thích. Tuy nhiên, tuyệt đối không “thư giãn” bằng cách hút thuốc, uống rượu bia vì những việc này sẽ khiến tình trạng thêm tồi tệ.

Loại bỏ căng thẳng, mệt mỏi bằng cách nghe nhạc hoặc làm việc mình thích 

Kiểm soát bệnh lý

Nếu đang mắc các bệnh lý tiểu đường, cao huyết áp, mỡ máu,… bạn cần đi khám định kỳ và dùng thuốc đều đặn để kiểm soát bệnh. Đây đều là những bệnh lý có nguy cơ cao gây đột quỵ cùng nhiều biến chứng nguy hiểm khác. Việc thăm khám kết hợp với sinh hoạt, ăn uống lành mạnh sẽ giúp giảm thiểu, hạn chế các biến chứng.

Với những chia sẻ về đồi thị trên, chắc hẳn bạn đã hiểu hơn về chức năng của bộ phận này. Đặc biệt là biết cách bảo vệ sức khỏe, phòng tránh đột quỵ xảy ra. Để đặt lịch khám tại Chuyên khoa Thần kinh - Hệ thống Y tế MEDLATEC, quý khách có thể gọi số 1900 56 56 56, Tổng đài viên sẽ hỗ trợ.