1. Tổng quan về bệnh u nang răng

U nang răng là một tổn thương dạng túi kín, bên trong chứa dịch hoặc mô mềm, xuất hiện ở vùng răng. U nang răng có thể gặp ở cả hàm trên lẫn hàm dưới, với nhiều dạng khác nhau như u nang quanh thân răng, u nang thân răng, u men dạng nang,... 

U nang răng có thể gặp ở cả hàm trên lẫn hàm dưới, với nhiều dạng khác nhau

Ở giai đoạn đầu, u nang răng thường diễn tiến âm thầm và ít gây khó chịu. Khi kích thước nang lớn dần, người bệnh có thể nhận thấy các biểu hiện sau:

• Sưng mặt hoặc sưng nướu: Nang phát triển khiến vùng mặt bị sưng nhẹ hoặc nướu phồng lên bất thường.
• Đau âm ỉ kéo dài: Cơn đau xuất hiện liên tục, đôi khi tăng lên rõ rệt khi ăn nhai hoặc khi nang bị nhiễm trùng.
• Răng bị lệch hoặc lung lay: Nang lớn dần có thể đẩy răng sang vị trí khác, gây sai lệch khớp cắn. Mô răng bị ảnh hưởng cũng khiến răng trở nên lỏng lẻo.
• Hơi thở có mùi: Vi khuẩn và dịch viêm trong nang có thể khiến hơi thở có mùi khó chịu dù người bệnh đã vệ sinh răng miệng cẩn thận.
• Dò chảy mủ: Trong những trường hợp nặng, u nang gây hình thành đường dò làm mủ thoát ra ngoài nướu hoặc vùng da quanh hàm.

Đa số u nang răng đều là tổn thương lành tính, tuy nhiên, nếu không được xử lý kịp thời, khối u có thể phát triển lớn dần, làm tiêu xương hàm, gây lệch khớp cắn, rụng răng, ảnh hưởng đến khả năng nhai và cấu trúc thẩm mỹ của khuôn mặt.

2. Nguyên nhân gây u nang răng

U nang răng có thể hình thành do nhiều yếu tố tác động trong thời gian dài. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp nhất dẫn đến hình thành u nang ở răng:

• Nhiễm trùng tủy răng kéo dài: Tình trạng viêm tủy hoặc tủy chết không được xử lý triệt để là yếu tố dẫn đến phần lớn các u nang quanh chóp răng. Nguyên nhân là do Vi khuẩn từ tủy viêm lan xuống đầu chóp, gây nhiễm trùng, tạo môi trường thuận lợi cho dịch tích tụ, từ đó hình thành nang.

Viêm tủy hoặc tủy chết không được xử lý triệt để là yếu tố dẫn đến phần lớn các u nang quanh chóp răng

• Răng ngầm hoặc răng mọc lệch: Răng khôn mọc ngầm, răng nanh lệch hướng hoặc không thể trồi lên đúng vị trí có thể làm thay đổi cấu trúc mô quanh thân răng. Sự thay đổi này tạo điều kiện cho nang phát triển theo thời gian.
• Chấn thương răng: Va đập mạnh, ngã hoặc tai nạn gây gãy răng, tổn thương tủy hoặc làm chết tủy có thể kích hoạt phản ứng viêm kéo dài. Tình trạng này đôi khi dẫn đến sự xuất hiện u nang quanh vùng chóp.
• Vệ sinh răng miệng kém: Mảng bám tích tụ, sâu răng, viêm nướu hay viêm nha chu kéo dài tạo ra môi trường chứa nhiều vi khuẩn. Đây là các yếu tố gián tiếp làm tăng khả năng xuất hiện u nang trong xương hàm.

3. Phương pháp chẩn đoán và điều trị u nang răng hiệu quả

Việc phát hiện sớm u nang răng có vai trò rất quan trọng trong việc điều trị. Khi được chẩn đoán đúng ngay từ đầu, người bệnh sẽ được điều trị đúng phương pháp và hạn chế tối đa các biến chứng về sau.

Tại các bệnh viện uy tín, quy trình chẩn đoán được tiến hành theo từng bước rõ ràng và khoa học.

• Khám lâm sàng: Bác sĩ đánh giá các biểu hiện thường gặp như sưng nướu, đau nhức, răng đổi màu hoặc có dấu hiệu lung lay.
• Chụp X-quang răng: Phim X-quang giúp xác định chính xác vị trí, kích thước và hình dạng của nang trong xương hàm. Hình ảnh u nang thường hiện lên dưới dạng một vùng tối, có hình tròn hoặc bầu dục và ranh giới khá rõ ràng.
• Chụp CT: Phương pháp này cung cấp hình ảnh 3 chiều chi tiết, hỗ trợ bác sĩ đánh giá mức độ tổn thương xương và mối liên quan giữa nang với các cấu trúc giải phẫu quan trọng như dây thần kinh hay xoang hàm. Nhờ đó, kế hoạch điều trị được xây dựng phù hợp và an toàn hơn.
• Chụp MRI: Hỗ trợ phân biệt rõ nang thân răng với các dạng tổn thương khác khi chưa xuất hiện dấu hiệu điển hình.

Sau khi xác định chính xác tình trạng u nang răng, các bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị phù hợp. Mục tiêu chung của điều trị là loại bỏ khối nang, hạn chế tái phát và bảo tồn răng tối đa. 

Sau khi xác định chính xác tình trạng u nang răng, các bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị phù hợp

Các phương pháp điều trị u nang răng phổ biến bao gồm: 

• Điều trị nội nha (điều trị tủy): Phương pháp này phù hợp với những nang nhỏ xuất phát từ nhiễm trùng chóp răng. Bác sĩ sẽ làm sạch toàn bộ mô tủy viêm hoặc hoại tử, sau đó trám kín hệ thống ống tủy. Khi ổ nhiễm trùng được xử lý, cơ thể sẽ tự phục hồi và nang nhỏ thường thu dần theo thời gian. Người bệnh cần tái khám sau 6 tháng hoặc 1 năm để kiểm tra sự tiêu biến của nang.
• Phẫu thuật cắt bỏ nang răng: Bác sĩ chỉ định phẫu thuật khi nang có kích thước từ nhỏ đến trung bình hoặc không đáp ứng với điều trị tủy. Quy trình gồm việc gây tê, rạch nướu, tiếp cận vùng xương hàm và bóc tách nang bằng dụng cụ chuyên biệt. Việc xử lý răng liên quan tùy thuộc vào mức độ tổn thương. Nếu răng còn chắc, bác sĩ có thể cắt chóp và lấy nang để bảo tồn răng. Trường hợp răng hư hại quá nặng hoặc nằm trong nang, việc nhổ răng có thể sẽ được thực hiện để tránh biến chứng. Với những nang lớn gây mất xương, bác sĩ có thể ghép xương để phục hồi cấu trúc hàm.
• Phẫu thuật mở túi nang: Phương pháp này thường áp dụng cho những nang quá lớn, gần dây thần kinh hoặc xoang hàm. Sau khi gây tê và rạch niêm mạc, bác sĩ sẽ mở xương, cắt bỏ một phần vỏ nang và khâu lộn niêm mạc để tạo đường thông giữa nang và khoang miệng giúp dịch thoát ra ngoài. Khi áp lực giảm và nang nhỏ lại, phẫu thuật lấy nang hoàn toàn về sau sẽ dễ dàng và an toàn hơn. Bệnh nhân sẽ được kê kháng sinh sau phẫu thuật. Khoảng một tuần sau, bác sĩ sẽ tiến hành làm máng bịt để hỗ trợ quá trình lành thương.

Có thể thấy u nang răng là bệnh lý lành tính nhưng khi tình trạng bệnh kéo dài có thể gây ra nhiều biến chứng như rụng răng hàng loạt, biến dạng hàm mặt, nhiễm trùng lan rộng, tiêu xương hàm,... Nếu bạn đang gặp các dấu hiệu bất thường ở răng miệng, bạn có thể liên hệ ngay với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ kịp thời.

Tại Hệ thống Y tế MEDLATEC, với đội ngũ bác sĩ Răng Hàm Mặt giàu kinh nghiệm cùng hệ thống trang thiết bị chẩn đoán hiện đại như X-quang, CT Cone Beam, MRI sẽ giúp quá trình thăm khám diễn ra chính xác, an toàn. Đồng thời, người bệnh sẽ được tư vấn điều trị và theo dõi toàn diện, giúp đạt hiệu quả điều trị tối ưu.