1. Định nghĩa về ung thư tiền liệt tuyến

Tuyến tiền liệt là một bộ phận trong cơ quan sinh sản của đàn ông, có trong lượng từ 20 - 25 gram. Kích thước này sẽ thay đổi theo thời gian từ khi nam giới bước vào độ tuổi dậy thì cho đến khi về già. Vị trí của tuyến tiền liệt là nằm ở phía dưới bàng quang, ngay cạnh túi tinh và nằm phía trước của trực tràng. Vì vậy có thể thăm khám tiền liệt tuyến bằng cách thăm trực tràng. Niệu đạo chạy xuyên qua tuyến tiền liệt để dẫn nước tiểu tới dương vật và ra ngoài. Nhiệm vụ chính của tuyến tiền liệt đó là sản xuất ra tinh dịch.

Nguyên nhân ung thư tiền liệt tuyến là do sự tăng trưởng đột biến của các tế bào ở tuyến tiền liệt, lâu ngày hình thành nên các khối u ác tính và gây bệnh cho các tổ chức khác trong cơ thể. Tốc độ phát triển của bệnh thường chậm và trong thời gian đầu dường như rất ít biểu hiện triệu chứng. Thường nam giới trên 50 tuổi sẽ là đối tượng dễ mắc ung thư tiền liệt tuyến.

Nam giới trung niên trở lên có tỷ lệ mắc ung thư tiền liệt tuyến cao hơn người trẻ

Tỷ lệ đàn ông bị ung thư tuyến tiền liệt ở Việt Nam đang có xu hướng ngày càng gia tăng nhưng phần lớn bệnh nhân thường tới khám khi bệnh đã ở giai đoạn muộn. Điều này gây nhiều khó khăn cho công tác điều trị và tiên lượng sống của bệnh nhân thường không cao.

2. Các yếu tố dẫn tới nguy cao mắc ung thư tiền liệt tuyến

Hiện vẫn chưa phân tích được nguyên nhân tại sao các tế bào bất thường tại tuyến tiền liệt lại tăng sinh một cách mất kiểm soát như vậy, nhưng các nhà nghiên cứu cũng chỉ ra một số tác nhân có mối liên hệ với căn bệnh này. Cụ thể:

• Do tuổi tác: đàn ông tuổi càng cao thì khả năng bị ung thư tiền liệt tuyến càng lớn. Các số liệu thống kê cho thấy chỉ có khoảng 10% số nam giới dưới 54 tuổi bị ung thư tiền liệt tuyến nhưng con số này đã tăng lên thành 65% khi họ bước sang khoảng 55 - 74 tuổi;

• Yếu tố di truyền: những nam giới có người thân trong gia đình bị ung thư tiền liệt tuyến (bố hoặc anh em trai) thì nguy cơ bị bệnh cao gấp 2 - 3 lần so với người bình thường;  

• Chủng tộc: trong 3 chủng tộc người da trắng, da đen, da màu và da vàng thì người da màu có nguy cơ bị ung thư tiền liệt tuyến cao nhất và người châu Á chiếm tỷ lệ mắc thấp nhất;

• Các tác động khác: do các vấn đề về gen liên quan tới sự hình thành và sinh trưởng của tế bào ung thư, các yếu tố về môi trường, chế độ dinh dưỡng, tiếp xúc với hóa chất, hút thuốc, béo phì, viêm tuyến tiền liệt, lây bệnh qua đường tình dục, thắt ống dẫn tinh,...

3. Các triệu chứng ở bệnh nhân bị ung thư tuyến tiền liệt 

Khối u ở tuyến tiền liệt gia tăng kích thước làm tắc nghẽn đường tiểu và bàng quang;

Rối loạn tiểu tiện: 

• Mỗi khi đi tiểu bệnh nhân luôn có cảm giác tiểu không hết;

• Tiểu đêm nhiều lần;

• Tia nước tiểu yếu hơn so với trước đây;

• Nước tiểu có lẫn máu;

• Bí tiểu cấp tính;

• Tiểu không tự chủ.

Trường hợp ung thư đã ở giai đoạn di căn sang cơ quan khác:

• Bệnh nhân bị đau cột sống, đau ở vùng xương chậu;

• Phù nề chi dưới;

• Cảm thấy đau buốt khi xuất tinh và khi xuất tinh có máu;

• Cơ thể gầy sút;

• Thiếu máu;

• Suy thận.

4. Có cách nào để chữa trị ung thư tiền liệt tuyến không? 

Dưới đây là các phương án điều trị ung thư tiền liệt tuyến đã được áp dụng rộng rãi hiện nay:

4.1. Biện pháp phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt 

Thông thường những bệnh nhân bị ung thư giai đoạn sớm (giai đoạn 1 hoặc 2) sẽ được chỉ định thực hiện phương pháp này và tiên lượng sống sau khi phẫu thuật là trên 10 năm. Ở giai đoạn sớm, khối u ác tính vẫn chưa có dấu hiệu phá hủy vỏ bao của tuyến nên nếu mổ sẽ giúp loại bỏ được tận gốc khối u. Tỷ lệ tái phát sau 5 năm là tầm dưới 10% kể từ thời điểm tiến hành phẫu thuật.

Tham vấn ý kiến bác sĩ trước khi quyết định điều trị

Có 2 cách để xâm lấn vào khối u đó là phẫu thuật mở vùng dưới rốn hoặc phẫu thuật nội soi. Để “nhổ cỏ tận rễ", bác sĩ sẽ cắt toàn bộ túi tinh, tuyến tiền liệt và các mô bị tổn thương bởi tế bào ung thư. Ngoài ra phẫu thuật nội soi còn có tác dụng giảm đau và tăng khả năng hồi phục cho bệnh nhân. Tuy nhiên sau phẫu thuật bệnh nhân cũng có thể gặp các biến chứng như rối loạn cương dương (70%), tiểu không tự chủ được hoàn toàn (5 - 10%).

4.2. Biện pháp xạ trị ngoài

Đây là kỹ thuật tận dụng sức mạnh của tia X năng lượng cao nhằm thủ tiêu sự tồn tại của các tế bào ung thư và thường được chỉ định trong trường hợp ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn muộn 3  và 4. Thời gian cho một liệu trình xạ trị sẽ kéo dài trong khoảng từ 6 - 7 tuần. 

Sau xạ trị, bệnh nhân có thể gặp các tác dụng phụ như rối loạn tiêu hoá, mệt mỏi, rối loạn cương dương, rối loạn tiểu tiện,...

4.3. Siêu âm hội tụ đốt tuyến tiền liệt (HIFU)

Khác với phẫu thuật bằng dao kéo, siêu âm hội tụ tiêu diệt các tế bào ung thư bằng cách sử dụng nhiệt thông qua sóng siêu âm. Kỹ thuật này dành cho những người bị ung thư giai đoạn sớm hoặc bệnh nhân không muốn điều trị bằng xạ trị ngoài. Tuy nhiên tỷ lệ tái phát khi áp dụng HIFU cao hơn so với xạ trị. 

Sau HIFU bệnh nhân có khả năng gặp các biến chứng như hẹp cổ bàng quang, hẹp niệu đạo,...

4.4. Phương pháp điều trị bằng nội tiết

Biện pháp này được sử dụng trong trường hợp bệnh nhân ở giai đoạn di căn hạch hoặc di căn sang những cơ quan khác. Có 2 lựa chọn cho bệnh nhân đó là dùng thuốc tiêm với liệu trình 28 ngày/lần và áp dụng liên tục trong ít nhất 6 - 12 tháng, hoặc mổ cắt bỏ 2 tinh hoàn. Mục tiêu chính của biện pháp này là ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư thông qua việc cắt đứt nguồn cung testosteron.

5. Cách ngăn ngừa bệnh ung thư tiền liệt tuyến

Bởi vì nguyên nhân gây ung thư vẫn chưa được làm sáng tỏ nên không có phương pháp đặc hiệu để chặn đứng căn bệnh này,  nhưng nếu áp dụng các biện pháp sau đây thì sẽ giúp giảm thiểu được nguy cơ bị bệnh:

• Chế độ ăn uống, dinh dưỡng khoa học và hợp lý, ưu tiên ăn các loại rau củ quả nhiều chất xơ và vitamin thay vì tiêu thụ nhiều thực phẩm chức năng;

• Cải thiện thể chất bằng cách chăm chỉ luyện tập thể dục thể thao, giữ tinh thần lạc quan, vui tươi để nâng cao đời sống tinh thần;

• Duy trì mức cân nặng cân đối;

• Chủ động đi thăm khám sức khỏe định kỳ và tầm soát các bệnh ung thư.

Nên ưu tiên ăn các loại rau củ quả nhiều chất xơ và vitamin trong thực đơn hàng ngày

Liên hệ ngay tới tổng đài 1900565656 của BVĐK MEDLATEC nếu quý bạn đọc còn nhiều băn khoăn chưa được giải đáp ngay hôm nay.