1. Khớp vai có cấu tạo ra sao? 

Khớp vai là một trong những khớp đóng vai trò chủ chốt đối với chức năng vận động, quyết định độ linh hoạt của hầu hết hoạt động chính trong cơ thể. Khớp vai là khớp giữa đầu trên xương cánh tay và hố ổ chảo của xương bả vai. Đây cũng là bộ phận dễ gặp chấn thương nhất.

Khớp vai là nơi dễ gặp chấn thương nhất do quá trình vận động nhiều

Giải phẫu khớp vai bao gồm: 

Phần xương: 

• Xương cánh tay là xương lớn nhất của khớp vai, đầu xương có dạng tròn giống quả bóng để kết nối phần lõm của xương bả vai.

• Xương bả vai là phần kết nối xương đòn và xương cánh tay với các bộ phận phía trước của cơ thể, có hình tam giác. 

• Xương đòn có nhiệm vụ ổn định các chuyển động của vai. Xương kéo dài qua phía trước từ xương ức đến mỏm cùng vai của xương bả vai.

Các khớp kết nối xương xung quanh vai bao gồm: 

• Khớp ức - đòn: là khớp nối xương ức và xương đòn. Khớp cho phép xương đòn di chuyển và hỗ trợ cho nhiều hoạt động thể chất khác. 

• Khớp cùng vai - đòn: nối giữa mỏm cùng xương bả vai với phía đầu ngoài xương đòn. 

• Khớp bả vai - lồng ngực là khớp nối bả vai với lồng ngực sau. 

Các xương chính kết nối với xương ức tạo thành các khớp: 

• Khớp Acromioclavicular tạo thành từ xương bả vai và xương đòn, là trung tâm phục vụ cho hoạt động của cánh tay, giúp nâng cánh tay qua khỏi đầu. 

• Khớp Glenohumeral nối giữa xương cánh tay với xương bả vai. Đây là nơi quyết định độ xoay tròn của cánh tay, sự di chuyển lên xuống dọc theo cơ thể.

Hình ảnh giải phẫu khớp vai

Hệ thống dây chằng bao gồm: 

• Dây chằng quạ - cánh tay: là dây chằng khỏe nhất của khớp, bắt đầu từ mỏm quạ xương bả vai chạy xuống chia làm hai bám vào củ lớn, củ bé của xương cánh tay. 

• Các dây chằng ổ chảo - cánh tay: trên, dưới và giữa là những dây chằng bao khớp đi từ ổ chảo đến xương cánh tay. Điểm yếu nhất của khớp vai nằm trong khoảng chằng giữa và chằng dưới, chỏm xương cánh tay thường bị trật ra trước hoặc vào trong. 

• Dây chằng quạ - mỏm cùng vai: là dãy xơ nối giữa mỏm cùng vai và mỏm quạ, tạo thành vòm mỏm cùng. Đây là dây chằng lớn nhất có thể khảo sát đc qua siêu âm.

Các vị trí khác:

Bao khớp là một màng bao bám vào xung quanh ổ chảo cùng với sụn viền. Bao khớp rất lỏng ở phía dưới để các cử động trở nên dễ dàng hơn.

Một vành sụn sợi là sụn viền ổ chảo làm cho ổ chảo sâu và chắc nhưng không gây hạn chế các cử động.

Có khoảng 8 cơ và bó cơ bao ở mặt ngoài, bám vào xương cánh tay, xương bả vai và xương đòn, có chức năng bảo vệ và  duy trì hoạt động của khớp vai.

2. Tìm hiểu về phương pháp siêu âm khớp vai

• siêu âm khớp vai thường sử dụng đầu dò linear tần số cao (7,5 - 12 MHz).

• Quá trình siêu âm được thực hiện với bệnh nhân ở tư thế ngồi và đi kèm những yêu cầu khác của bác sĩ tùy vào cơ quan muốn khảo sát. Vị trí ngồi của bệnh nhân nên thấp hơn so với bác sĩ. 

• Khảo sát ở cả hai bên vai, bắt đầu với bên ít hoặc không có triệu chứng. 

Hình ảnh siêu âm bình thường bao gồm các gân chóp xoay và ngoài chóp xoay (gân cơ nhị đầu, gân cơ trên và dưới gai, , gân dưới vai, gân cơ tròn bé), các khớp (khớp cùng vai - đòn, khớp ổ chảo - cánh tay, khớp ức đòn), dây chằng ổ khớp.

Hình ảnh khi siêu âm khớp vai

Hình ảnh siêu âm khớp vai có thể hỗ trợ bác sĩ trong chẩn đoán một số bệnh lý:

Cơ gân nhị đầu: bệnh nhân ngồi, bàn tay được đặt ngửa trên đùi. Hình ảnh bình thường khi siêu âm sẽ thấy cơ vân nhị đầu có hình bầu dục ở mặt cắt ngang, nằm trong rãnh nhị đầu, với những đốm hồi âm mô sợi bên trong. Lát cắt dọc sẽ thấy gân cơ nhị đầu là những dải hồi âm dày chạy gần như song song nhau. 

Đối với phần phía trong khớp của đầu dài gân cơ nhị đầu, khi siêu âm khớp vai sẽ không khảo sát được đoạn gần gân nên không thấy được phần tổn thương nếu ở viền trên ở chảo. Nếu quan sát bên ngoài thấy sưng tại vị trí mặt trước giữa cánh tay là dấu hiệu đứt gân cơ nhị đầu. Đứt đầu dài gân, hình ảnh siêu âm sẽ có dịch bao quanh chỗ rách mới, hồi âm dày tại vị trí rách. Tuy nhiên bệnh lý viêm gân nhị đầu thường gặp hơn đứt. Ngoài ra còn có thể gặp các bệnh lý trật/bán trật gân nhị đầu.

Gân cơ trên gai: khi rách hoàn toàn sẽ thấy có dịch ở chỗ rách và bề mặt sụn khớp cho một đường hồi âm dày.

Trật khớp sẽ cho hình ảnh chỏm xương cánh tay lệch vào trong hoặc hướng ra ngoài khớp. 

Siêu âm khớp vai có thể đánh giá tình trạng của màng bao hoạt dịch, kiểm tra dịch tụ trong các ổ khớp, phát hiện có dị vật, các biến dạng, các cấu trúc bất thường quanh khớp vai, có thể dày hơn, tăng sinh,…

Trật khớp sẽ cho hình ảnh chỏm xương cánh tay lệch vào trong hoặc hướng ra ngoài khớp

3. Siêu âm khớp vai ứng dụng trong điều trị bệnh như thế nào?

Không chỉ là công cụ hỗ trợ bác sĩ trong thăm khám, chẩn đoán bệnh mà siêu âm khớp vai còn được ứng dụng rộng rãi và có hiệu quả tốt trong điều trị các tình trạng:

• Một số chấn thương và tình trạng viêm sẽ được bác sĩ chỉ định siêu âm với vai trò điều trị sau khi đã biết nguyên nhân gây bệnh. 

• Viêm bao khớp, viêm bao hoạt dịch, viêm gân là những bệnh được ứng dụng điều trị can thiệp dưới hướng dẫn siêu âm.

Siêu âm khớp vai không chỉ hỗ trợ quá trình thăm khám và chẩn đoán mà còn được các bác sĩ cho chỉ định trong điều trị bệnh

Siêu âm khớp vai là một phương pháp an toàn và hiệu quả để đánh giá nhanh các tình trạng liên quan đến khớp vai. Siêu âm còn giúp phát hiện sớm các bệnh lý, hạn chế được những biến chứng nghiêm trọng về sau. Tuy nhiên, để có kết quả kiểm tra chính xác nhất, bạn cần phải tìm một nơi uy tín và chất lượng để thực hiện.

Một trong những gợi ý mà bạn không nên bỏ qua là Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC. Tại đây, chúng tôi có đầy đủ các trang thiết bị hiện đại, đội ngũ nhân viên, y bác sĩ có trình độ chuyên môn cao và kinh nghiệm nhiều năm trong khám và điều trị bệnh, đảm bảo cho kết quả chính xác, nhanh chóng nhất. Hãy nhanh tay gọi ngay vào hotline: 1900 565656 để đặt lịch khám với bác sĩ chuyên khoa.