1. Siêu âm đầu dò âm đạo là gì? 

Siêu âm đầu dò âm đạo là kỹ thuật sử dụng một đầu dò có đường kính tương đối nhỏ (có thể thẳng hoặcvuông góc) với tần số cao 5-10 Mhz đi qua đường âm đạo để ghi lại hình ảnh các cơ quan trong vùng chậu, từ đó giúp bác sĩ nhận định các cấu trúc bình thường cũng như bất thường trong giải phẫu.

Siêu âm đầu dò qua ngã âm đạo sẽ được các bác sỹ thực hiện theo một trình tự khảo sát nhất định, từ việc đầu tiên là đưa đầu dò theo trục dọc, sau đó xoay ngang đầu dò và cuối cùng là thay đổi độ sâu của đầu dò để nhìn thấy các phần khảo sát ở tiêu cực tốt nhất.

2. Khi nào cần thực hiện siêu âm đầu dò? 

Hiện nay, chỉ định siêu âm đầu dò được thực hiện rất rộng rãi, bất cứ khi nào người bệnh có triệu chứng bất thường vùng chậu như đau vùng bụng dưới, ra máu bất thường âm đạo, các dấu hiệu nhiễm trùng tử cung-phần phụ …hay cả những phụ nữ trẻ muốn kiếm tra sức khỏe định kỳ hoặc kiểm tra tiền hôn nhân đều có thể được thực hiện phương pháp này. 

Siêu âm đầu dò âm đạo đặc biệt có ý nghĩa trong phát hiện và chẩn đoán các bệnh lý sau: 

• Chẩn đoán sớm thai ngoài tử cung

• Chẩn đoán thai sớm, theo dõi tim thai ở giai đoạn thai sớm

• Phát hiện sớm một số dị tật bẩm sinh trong thai kỳ ở 3 tháng đầu và những bệnh lý thai có dự hậu xấu

• Theo dõi đánh giá cổ tử cung trong những trường hợp sản phụ nguy cơ cao sẩy thai hay sinh non, bệnh lý nhau thai.

• Phát hiện sớm các khối u xơ tử cung, u lạc nội mạc, u buồng trứng, ung thư nội mạc tử cung, ung thư buồng trứng.

• Siêu âm đầu dò đánh giá viêm phần phụ: Ứ nước, ứ mủ vòi trứng.

• Siêu âm canh trứng, theo dõi rụng trứng ở những bệnh nhân muốn có thai hay theo dõi vô sinh

• Sử dụng hướng dẫn trong các thủ thuật can thiệp, chọc hút nang noãn, nang cơ năng buồng  trứng, giảm số lượng thai trong trường hợp đa thai, hỗ trợ điều trị thai ngoài tử cung, dịch ổ bụng

• Siêu âm đầu dò âm đạo kiểm tra trước và sau đặt vòng tránh thai.

Hình ảnh siêu âm âm đầu dò phát hiện thai sớm

3. Ưu điểm và nhược điểm của siêu âm đầu dò 

Ưu điểm:  

+ Siêu âm đầu dò âm đạo là phương pháp đơn giản, nhanh chóng, rẻ tiền, có thể áp dụng rộng rãi và phổ biến. 

+ Với đầu dò nông tần số cao đi qua ngã âm đạo sẽ cung cấp những hình ảnh với độ phân giải cao so với siêu âm thông thường qua đường bụng, do đó mang lại lợi ích rất lớn ở những người bệnh béo phì, có lớp mỡ dưới da bụng dày hoặc người bệnh có tử cung gập sau. 

Nhược điểm: 

+ Siêu âm đầu dò qua đường âm đạo sẽ không thực hiện được ở trẻ em, người bệnh chưa quan hệ tình dục, những người bệnh không đồng ý thực hiện chỉ định.  

+ Hạn chế quan sát các tạng cao trong ổ bụng  

+ Trong trường hợp người bệnh có mổ sinh trước đó, tử cung và buồng trứng có thể bị treo cao sẽ làm hạn chế đánh giá, những trường hợp này, bác sỹ sẽ kiểm tra thêm bằng đầu dò đường bụng, một số trường hợp  khác bụng có nhiều hơi hoặc phân trong đại tràng cũng làm cho việc khảo sát gặp khó khăn. 

Người bệnh cần chuẩn bị những gì khi siêu âm đầu dò 

Người bệnh nên mặc trang phục rộng rãi, thoải mái, trước khi thực hiện sẽ được giải thích những lợi điểm và khó khăn khi làm siêu âm đầu dò, nếu có thắc mắc hãy hỏi ngay bác sỹ để được giải đáp. 

Sau khi được giải thích, người bệnh sẽ đi tiểu sạch và vào phòng khám, nằm ở tư thế sản phụ khoa, đầu dò sẽ được bọc bởi bao cao su có khoảng 3ml chất gel ở đầu để tạo sự dẫn âm, tránh không khí để lại trong bao. 

Người bệnh cần luôn giữ tinh thần thoải mái, thả lỏng trong khi bác sỹ làm siêu âm 

Một số lưu ý: Trong khi thực hiện sẽ không tránh khỏi sự khó chịu, tuy nhiên người bệnh cần hợp tác vì sự khó chịu sẽ nhanh biến mất, đồng thời quá trình làm sẽ nhanh chóng hơn. Cho đến nay chưa ghi nhận nhiều rủi ro liên quan đến siêu âm đầu dò qua đường âm đạo, một số biến chứng được ghi nhận trong y văn như rách cùng đồ hay thủng tử cung cũng rất hiếm khi xảy ra, đồng thời, siêu âm qua đầu dò âm đạo cũng không gây ảnh hưởng đến thai nhi khi siêu âm thai sớm do không có bức xạ. 

Hình ảnh minh họa siêu âm đầu dò kết hợp bơm nước buồng tử cung

4. Có thể thực hiện siêu âm đầu dò âm đạo ở đâu? 

Như đã trình bày thì siêu âm đầu dò là phương pháp đang được sử dụng phổ biến, hầu hết các bệnh viện, phòng khám chuyên khoa phụ sản sẽ được trang bị đầu dò âm đạo chuyên dụng. Tuy nhiên, người bệnh khi gặp các bệnh lý liên quan hoặc muốn kiểm tra sức khỏe nên đến những cơ sở uy tín, có bác sỹ chuyên khoa phụ sản, bác sỹ chẩn đoán hình ảnh được đào tạo, có đầu dò được trang bị tốt.  

Hình ảnh trung tâm đọc phim và hội chẩn từ xa MEDIM

Bệnh viện đa khoa Medlatec cơ sở Ba Đình, các cơ sở khác như phòng khám đa khoa Tây Hồ, phòng khám đa khoa Thanh Xuân sẽ là cơ sở uy tín để các chị em đến thăm khám và tư vấn chuyên sâu về sức khỏe bản thân vì là các cơ sở có bề dày kinh nghiệm về chuyên khoa sản phụ khoa, trung tâm chẩn đoán hình ảnh với trang thiết bị hiện đại và đội ngũ bác sỹ được đào tạo bài bản, nhiều chuyên gia, song hành là không gian sạch sẽ, văn minh, đảm bảo riêng tư và sự an toàn. 

Mọi thắc mắc có thể liên hệ 1800565656.