1. Tại sao trẻ bị ho?

Ho là một trong những biểu hiện của cơ thể nhằm phản ứng lại các tác động từ bên ngoài lên cơ thể của trẻ. Ho cũng là cách cơ thể hạn chế sự xâm nhập của dị vật hoặc đơn giản là để đào thải dịch tiết ra khỏi cơ thể. trẻ bị ho thường là do những nguyên nhân sau:

Trẻ bị ho - cha mẹ cần bình tĩnh tìm nguyên nhân

1.1. Do đường hô hấp trên

Mũi, họng, amidan, xoang,... là những cơ quan thuộc hệ hô hấp trên. Đây là những bộ phận gần như tiếp xúc trực tiếp với môi trường bên ngoài, chính vì thế chúng rất dễ bị ảnh hưởng.

Những cơn ho xuất phát từ đường hô hấp trên thường là do cảm lạnh, viêm họng, viêm mũi, viêm xoang hoặc viêm amidan,... Các bệnh lý này không hiếm gặp và thường không gây nguy hiểm, có thể điều trị dứt điểm.

1.2. Do đường hô hấp dưới

Những bệnh lý liên quan đến đường hô hấp dưới thường nghiêm trọng hơn. Cơn ho xuất phát từ đường hô hấp dưới thường là do viêm thanh quản, viêm phế quản, viêm tiểu phế quản, viêm phổi, hen,... Những bệnh lý này nếu không được chữa trị kịp thời có thể gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của trẻ.

1.3. Một số nguyên nhân khác

Một số nguyên nhân khác khiến trẻ bị ho đó là trào ngược dạ dày thực quản, ho do tác nhân vật lý, sặc nước, sữa, ho do dị ứng hoặc do hút thuốc lá thụ động,...

2. Tìm hiểu triệu chứng và nguyên nhân trẻ bị ho

Các cơn ho phần nào nói lên được tình trạng sức khỏe của trẻ. Những cơn ho có đờm sẽ khác cơn ho khan. Dưới đây là những triệu chứng ho thường gặp ở trẻ mà cha mẹ cần lưu tâm.

Chú ý đến các cơn ho của trẻ để có cách điều trị phù hợp

2.1. Ho khan

Ho khan thường là biểu hiện của các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên. Đó là những bệnh như cảm lạnh, cảm cúm do nhiễm trùng vùng mũi, họng gây ra. Đôi khi ho khan cũng là biểu hiện của viêm phế quản hay viêm phổi, các bệnh lý liên quan đến đường hô hấp dưới. Ngoài ra, việc hút thuốc lá thụ động cũng khiến trẻ bị ho khan.

2.2. Ho có đờm

Đờm là chất dịch nhầy tiết ra từ đường hô hấp dưới. Khi trẻ bị ho có đờm, nguyên nhân thường là do viêm phế quản, hen suyễn hay viêm tiểu phế quản và các bệnh liên quan đến đường hô hấp dưới. Cơn ho có đờm thực chất là để cơ thể loại bỏ lượng dịch nhầy ra khỏi cơ thể.

2.3. Ho gà

Khi trẻ bị ho gà, âm thanh phát ra nghe giống như tiếng rít. Triệu chứng của ho gà cũng giống như bị cảm lạnh nhưng cơn ho gà sẽ càng lúc càng nặng hơn và có thể khiến trẻ bị thiếu oxy, khó thở và tím tái. Cha mẹ cần hết sức lưu tâm trường hợp này.

3. Câu trả lời cho cha mẹ khi trẻ bị ho?

3.1. Không tùy tiện cho trẻ uống thuốc mà không có sự chỉ dẫn của bác sĩ, dược sĩ

Khi trẻ bị ho, nhiều bậc cha mẹ thường tự mua thuốc uống hoặc thuốc nhỏ cho trẻ. Tuy nhiên với trẻ nhỏ dưới 4 tuổi thậm chí là trẻ dưới 6 tuổi, cha mẹ không nên tùy tiện cho con uống thuốc khi trẻ bị ho. Quan trọng hơn nữa là cần phải xác định được nguyên nhân trẻ bị ho để có phương án điều trị kịp thời.

Với trẻ từ 6 tuổi trở lên, cha mẹ có thể mua thuốc tại nhà thuốc nhưng cần có sự hướng dẫn của dược sĩ trực quầy. Không được mua thuốc theo kinh nghiệm vì trẻ em và người lớn có thể sẽ không sử dụng cùng loại thuốc và liều lượng. 

Không nên tùy tiện cho trẻ uống thuốc

3.2. Chăm sóc trẻ bị ho

Khi trẻ bị ho, cha mẹ nên để trẻ nghỉ ngơi nhiều hơn, theo dõi bé thường xuyên để đề phòng trường hợp trẻ ho nhiều, có biểu hiện khó thở, thở nhanh thì cần đưa đi bệnh viện ngay lập tức. 

Tăng cường sức đề kháng cho trẻ bằng cách bú sữa mẹ hoặc uống sữa công thức. Ngoài ra cần bổ sung nhiều nước và điện giải cho bé.

Việc tắm nước ấm cũng có thể làm giảm cơn ho của trẻ. Hơi nước ấm, nóng sẽ giúp đường hô hấp của trẻ được thư giãn. Cha mẹ cần ngồi cùng bé khi tắm hơi và tránh để trẻ bị bỏng.

Với trẻ trên 1 tuổi, cha mẹ có thể dùng nước chanh ấm pha mật ong để giảm cơn ho của trẻ. Tuyệt đối không dùng mật ong cho trẻ em dưới 1 tuổi vì hệ cơ quan của trẻ chưa phát triển đầy đủ, khi dùng mật ong có thể khiến trẻ bị ngộ độc, thậm chí là tử vong.

Về chế độ dinh dưỡng, cha mẹ cần hạn chế cho bé ăn những thực phẩm không tốt cho bệnh ho như: bạc hà, chocolate, đồ ăn cay, nóng, nhiều dầu mỡ hoặc các chất kích thích, đồ uống có ga,... Nên chia nhỏ bữa ăn và cho trẻ ăn trước khi ngủ ít nhất là hay giờ. Nếu trẻ bị ho nhiều, kéo dài, cha mẹ cần đưa con tới gặp bác sĩ ngay để có phương pháp điều trị kịp thời.

Ngoài ra, cha mẹ cũng cần đưa trẻ đi tiêm phòng đầy đủ theo lịch tiêm chủng. Đây là cách thức đơn giản, an toàn và tiết kiệm nhất để giúp trẻ tránh được những cơn ho và các bệnh lý khác.

Theo trẻ thường xuyên để đưa trẻ đi khám ngay khi cần

3.3. Khi nào cần đưa trẻ đi khám?

Trẻ bị ho là tình trạng thường gặp và thường sẽ tự khỏi khi được giữ ấm hoặc chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên có một số trường hợp cha mẹ cần đưa con đến các cơ sở y tế để khám và chữa bệnh ngay lập tức nếu con gặp những tình trạng sau:

- Ho kèm khò khè kèm khó thở, tím tái, rối loạn tri giác (vật vã - bứt rứt, hay li bì); ho tăng dần, kéo dài.

- Ho kèm theo nôn trớ.

- Chảy nước dãi thường xuyên, khó nuốt.

- Khi ho, mặt mũi tái nhợt, môi thâm tím.

- Yếu ớt, mệt mỏi.

- Trẻ cảm thấy có dị vật trong họng.

- Đau tức ngực khi hít sâu.

- Thở khò khè.

- Trẻ nhỏ bỏ bú, bú kém.

- Trẻ sốt cao trên  40°C và không giảm sau hai giờ uống thuốc.

- Trẻ dưới 3 tháng tuổi sốt cao, nhiệt độ đo tại trực tràng lên trên 39° C. 

Cha mẹ cần gọi cấp cứu hoặc đưa con đến cấp cứu tại các cơ sở y tế ngay lập tức nếu trẻ có những biểu hiện sau: 

- Trẻ bị tím tái vùng môi và quanh môi.

- Trẻ mệt mỏi, khó thở.

- Trẻ ngừng thở, thở rất yếu.

Mỗi khi trẻ bị ho, chắc hẳn các bậc cha mẹ đều cảm thấy rất xót xa và lo lắng cho con. Tuy nhiên, MEDLATEC khuyên cha mẹ cần bình tĩnh tìm hiểu nguyên nhân và các triệu chứng khi trẻ bị ho để có những phương pháp phù hợp cho cơn ho của trẻ. 

Nếu trẻ ho quá nhiều, kéo dài và kèm theo những triệu chứng khác thì bạn nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế để thăm khám càng sớm càng tốt.