Vắc xin 5 trong 1 giúp phòng ngừa bệnh gì? Có nên tiêm cho trẻ?

Vắc xin 5 trong 1 là gì? Khi nào thì trẻ nên tiêm loại vắc xin này là những thắc mắc chung của rất nhiều bậc phụ huynh. Hiện nay vắc xin 5 trong 1 đang được triển khai tiêm chủng miễn phí trong chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia, ngoài ra còn có loại vắc xin 5 trong 1 của Pháp cha mẹ có thể đăng ký theo diện tiêm dịch vụ ở các Trung tâm tiêm chủng. Những thông tin dưới đây sẽ giúp cha mẹ phần nào hiểu thêm về vắc xin 5 trong 1 và một số lưu ý phụ huynh nên ghi nhớ về loại vắc xin này.

1. Khái quát về vắc xin 5 trong 1

Vắc xin 5 trong 1 là vắc xin tổng hợp, chứa 5 thành phần giúp phòng chống 5 loại bệnh lý khác nhau, bao gồm:

●       Bệnh ho gà: đây là bệnh lý truyền nhiễm có thể lây lan qua đường hô hấp với các triệu chứng như ho liên tục kéo dài, trẻ thở rít, tím tái sau mỗi cơn ho khiến trẻ mệt mỏi, nghẹt thở, suy hô hấp, nguy cơ tử vong rất cao;

●       Bệnh bạch hầu: cũng là một loại bệnh truyền nhiễm gây ra bởi vi khuẩn Corynebacterium diphtheria. Dấu hiệu lâm sàng là viêm giả mạc màu xám hoặc trắng ngà. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh bạch hầu có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như viêm cơ tim, suy thận, thậm chí là tử vong;

●       Bệnh uốn ván: hay còn có tên gọi khác là phong đòn gánh do nhiễm phải vi khuẩn Clostridium tetani. Khi đi vào cơ thể người, loại vi khuẩn này sẽ giải phóng ra một loại chất độc làm co cơ, cứng cơ (bao gồm các cơ gáy, cơ mặt, cơ nhai, cơ thân) khiến trẻ bị đau nhức nghiêm trọng và tử vong;

●       Bệnh do Hib: vi khuẩn Hib khi xâm nhập vào cơ thể người có thể dẫn đến biến chứng viêm não và phù não, gây ra những hệ quả đó là: điếc, mù một phần, bại não, chậm phát triển trí tuệ, động kinh,... Không chỉ tấn công vào hệ thần kinh trung ương, Hib còn có khả năng gây biến chứng ở hệ hô hấp, điển hình là phù nề họng khiến bệnh nhân bị ngạt thở đến khi tử vong. Hiếm gặp hơn là Hib còn xâm nhập vào tim, phổi, máu, xương khớp, các mô ở mắt, miệng,...;

●       Bệnh thứ 5 là tùy thuộc vào loại vắc xin: tức là ngoài 4 bệnh nêu trên thì mỗi loại vắc xin 5 trong 1 sẽ phòng thêm 1 bệnh khác, ví dụ như vacxin 5 trong 1 Pentaxim phòng ngừa thêm bệnh bại liệt. Nguyên nhân gây ra bệnh lý này là do nhiễm phải virus đường ruột Polio. Nó có thể truyền theo đường phân - miệng và gây ra những biến chứng nguy hiểm như mất vận động ở lưng - chân - tay, liệt hành tủy, liệt tủy sống, suy hô hấp và cuối cùng là tử vong. Còn vắc xin 5 trong 1 Quinvaxem sẽ giúp phòng ngừa thêm bệnh viêm gan B.

Vắc xin 5 trong 1 giúp phòng ngừa các loại bệnh lý nguy hiểm ở trẻ nhỏ

Những bệnh lý nêu trên không chỉ dễ dàng xảy ra ở trẻ sơ sinh mà nếu được chữa khỏi cũng có thể để lại những di chứng nặng nề không thể hồi phục, nguy cơ tử vong cao. Phổ biến nhất là trẻ sẽ gặp phải những di chứng về thần kinh và vận động.

Vắc xin 5 trong 1 hoạt động theo cơ chế kích thích hệ miễn dịch sản sinh ra những loại kháng thể có khả năng chống lại 5 loại bệnh lý nêu trên. Đến khi vi khuẩn/virus thực sự tấn công vào cơ thể, những loại kháng thể do vắc xin kích thích tạo ra trước đó sẽ nhanh chóng nhận diện và tiêu diệt những virus/vi khuẩn này, đảm bảo rằng trẻ sẽ có đủ sức khỏe để chống lại bệnh tật và ít có rủi ro biến chứng nhất có thể.

2. Phân loại vắc xin 5 trong 1

Hiện nay vắc xin 5 trong 1 bao gồm 2 loại như sau:

2.1. Vắc xin nằm trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia   

Loại vắc xin nằm trong chương trình này là vắc xin Combe Five. Đây là vắc xin do công ty Biological E của Ấn Độ sản xuất, được thêm vào trong Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia từ 2016. Đối với mọi loại vắc xin được cấp trong Chương trình này tại Việt Nam thì trẻ em dưới 1 tuổi sẽ được tiêm chủng miễn phí tại các cơ quan y tế địa phương.

Ngoài ra còn có vắc xin Quinvaxem do Công ty Berna Biotech, Hàn Quốc sản xuất. Đây là loại vắc-xin phổ biến nhất, được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo sử dụng từ năm 2006. Từ tháng 12/2017 trở đi, Hàn Quốc ngừng sản xuất và cung ứng vắc- xin này tại Việt Nam.

2.2. Vắc xin tiêm chủng dịch vụ

Ngoài loại vắc xin ComBE Five thuộc Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia thì cũng còn những loại vắc xin khác tiêm chủng theo hình thức dịch vụ ngoài, bao gồm vắc xin Pentaxim, Hexaxim xuất xứ từ Pháp và Infanrix Hexa được sản xuất tại Bỉ. Trong đó Pentaxim là vắc xin 5 trong 1, còn Hexaxim và Infanrix Hexa là 2 loại vắc xin 6 trong 1 (ngừa được thêm bệnh viêm gan B).

Đây là những loại vắc xin có mất phí khi sử dụng, được tiêm tại những bệnh viện công lập và tư nhân, hay tại các trung tâm Tiêm chủng tư nhân cung cấp dịch vụ tiêm vắc xin mất phí. Hiện nay rất nhiều bậc phụ huynh lựa chọn các loại vắc xin này để tiêm cho trẻ nhờ chúng khắc phục được những nhược điểm của vắc xin 5 trong 1 ComBE Five. Thành phần chống bệnh ho gà của các vắc xin này là vô bào (tức là đã loại bỏ các kháng nguyên không cần thiết khác của vi khuẩn ra khỏi vắc xin, chỉ giữ lại các kháng nguyên đặc thù nên sẽ có phần tinh khiết hơn). Nhờ đó trẻ sẽ ít phải trải qua những phản ứng phụ nguy hiểm sau khi tiêm.

Ngoài ra cha mẹ có thể cân nhắc lựa chọn loại vắc xin 6 trong 1 cho trẻ  bởi vì vắc xin này có thể phòng ngừa thêm bệnh lý viêm gan B, đồng nghĩa với việc cắt giảm được các mũi vắc xin phòng viêm gan B riêng lẻ cho trẻ, tiết kiệm được thời gian tiêm chủng nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả bảo vệ cho trẻ trước các bệnh lý nguy hiểm nêu trên.

Vắc xin 5 trong 1 ComBe Five và Pentaxim

3. Lịch tiêm phòng vắc xin 5 trong 1 cha mẹ cần ghi nhớ

Mọi loại vắc xin 5 trong 1 hay 6 trong 1 đều có chung lịch tiêm 3 mũi cơ bản, mỗi mũi tiêm sẽ cách nhau ít nhất 28 ngày. Khi trẻ đủ 2 tháng tuổi thì cha mẹ có thể cho trẻ đi tiêm mũi đầu tiên. Mũi tiêm nhắc lại nên được tiến hành khi trẻ được 18 tháng tuổi hoặc cách mũi thứ 3 trên 6 tháng.

Lịch tiêm có thể dao động tùy từng trường hợp, nhất là khi trẻ đang bị ốm sốt, cha mẹ không sắp xếp được lịch tiêm hay trung tâm tiêm chủng hết vắc xin,... Tuy nhiên các bậc phụ huynh vẫn nên tuân thủ lịch tiêm chủng đầy đủ cho trẻ, không được để quá muộn vì nguy cơ trẻ nhiễm bệnh trước khi được tiêm đủ liều là rất cao.

Nên lưu ý là không nên tiêm vắc xin 5 trong 1 hoặc 6 trong 1 quá sớm (trước khi trẻ 2 tháng tuổi hoặc sớm hơn so với lịch hẹn) vì có thể khiến vắc xin không phát huy tối đa tác dụng.

MEDLATEC cung cấp đầy đủ nhiều loại vắc xin cơ bản cho mọi đối tượng

Như vậy, cho dù các bậc phụ huynh lựa chọn tiêm vắc xin 5 trong 1 hay 6 trong 1 cho trẻ thì hãy luôn tuân thủ lịch tiêm cũng như hướng dẫn tiêm chủng từ bác sĩ. Nếu cha mẹ có nhu cầu cần được tư vấn kỹ hơn về dịch vụ tiêm vắc xin 5 trong 1 thì có thể liên hệ ngay với MEDLATEC qua hotline 1900565656. Tổng đài viên luôn sẵn lòng hỗ trợ quý khách giải đáp mọi thắc mắc và hướng dẫn đặt lịch khám cùng các bác sĩ chuyên khoa.

BS Vân đã duyệt