1. Vắc xin rota là gì?

Vắc xin rota là loại vắc xin có tác dụng phòng tránh nguy cơ nhiễm virus rota một trong số những loại virus nguyên nhân gây ra tình trạng tiêu chảy cấp ở trẻ nhỏ.

Bệnh tiêu chảy cấp là thường gặp ở trẻ nhỏ. Nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh này là virus rota. Loại virus này thường lây truyền qua đường miệng hoặc đường phân, tiếp xúc qua tay hoặc các đồ vật bị nhiễm virus. Ngoài ra, virus có thể lây qua đường hô hấp. Trẻ em dưới 5 tuổi dễ nhiễm virus rota. 

Thông thường thời gian ủ bệnh là khoảng 2 - 3 ngày và kéo dài khoảng 5 - 7 ngày. Bệnh có thể khởi phát đột ngột với dấu hiệu nôn mửa khoảng từ 1 - 3 ngày, sau đó là tiêu chảy và nôn mửa, sốt, thậm chí là co giật. 

Khi mắc bệnh, trẻ có nguy cơ bị mất nước nặng. Do khi bị virus rota xâm nhập, trẻ có thể đi ngoài từ 10 - 20 lần một ngày, gây mệt mỏi, tác động tiêu cực đến thể trạng trẻ, gây sinh dinh dưỡng và một số ảnh hưởng khác. Chính vì thế, virus rota được coi là loại virus nguy hiểm đối với trẻ nhỏ trong lứa tuổi đầu đời. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể dẫn đến tử vong.

Để tránh được nguy cơ mắc bệnh và bảo vệ trẻ trong thời kì phát triển đầu đời, trẻ nhỏ cần được uống vắc xin rota theo đúng lịch khuyến cáo của bộ Y tế do hiện tại chưa có thuốc đặc hiệu để kháng loại virus này.

Virus rota là nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh tiêu chảy cấp ở trẻ, vắc xin rota có tác dụng ngăn ngừa loại virus này ở trẻ

2. Uống vắc xin rota vào thời điểm nào?

Vắc xin rota được sử dụng qua đường uống, không phải đường tiêm như nhiều loại vắc xin khác. 

Trẻ nhỏ nên bắt đầu liệu trình uống vắc xin rota từ lúc 6 tuần tuổi và kết thúc liệu trình trước lúc 6 tháng tuổi để cơ thể sinh ra kháng thể. Tùy vào loại vắc xin mà phác đồ uống vắc xin rota khác nhau, có thể 2 hoặc 3 liều.

6 tháng đầu đời là giai đoạn nhạy cảm nhất, cơ thể bé chưa sinh ra các kháng thể chống lại tác nhân gây bệnh nên nếu nhiễm virus rota gây ra tiêu chảy sẽ rất nguy hiểm. Vì vậy mà bé uống vắc xin rota trong giai đoạn này có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe ban đầu.

Hiện nay có 2 loại vắc xin rota là rotarix và rotateq, tùy vào mỗi loại vắc xin mà lịch uống lại khác nhau.

• Vắc xin rotarix: 

Vắc xin này gồm 2 liều. Nên cho trẻ bắt đầu dùng liều thứ nhất vào lúc 6 tuần tuổi, liều thứ 2 uống cách liều đầu tiên 4 tuần. Cần kết thúc liệu trình uống vắc xin trước khi trẻ được 6 tháng tuổi. 

• Vắc xin rotateq: 

Vắc xin rotateq không dùng với người lớn, chỉ dùng cho trẻ em. Liệu trình vắc xin gồm liều. Liều đầu tiên dùng khi trẻ được 7 - 8 tuần tuổi, liều thứ 2 uống sau đó 4 tuần, liều thứ ba cách liều thứ hai 4 tuần. Lịch trình uống vắc xin rotateq phải kết thúc trước khi bé được 32 tuần tuổi.

 Lưu ý: vắc xin chỉ dùng được uống, không dùng đường tiêm. Các liều dùng của trẻ cần uống cùng một loại vắc xin, không được dùng 2 loại khác nhau. Sau khi uống nếu trẻ bị nôn, trớ thì không được uống liều thay thế. Những liều uống về sau vẫn tiếp tục theo lịch trình bình thường.

   Vắc xin rota nên cho trẻ uống khi được 6 tuần tuổi

3. Trường hợp nào không nên uống vắc xin rota?

Không phải trường hợp nào bé cũng được uống đủ liều vắc xin rota. Chống chỉ định với những trường hợp như:

• Đối với những trẻ đã từng có phản ứng dị ứng nghiêm trọng trong liều uống vắc xin rotarix trước đó thì không nên cho uống liều nữa.

• Trẻ đang bị sốt.

• Trẻ có vấn đề về đường tiêu hóa.

• Trường hợp hệ thống miễn dịch của trẻ bị rối loạn.

• Tại thời điểm uống vắc xin, nếu trẻ mắc bệnh, nên chờ khi trẻ khỏi hẳn hoặc các mẹ nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi cho bé uống.

• Trước khi uống vắc xin, bé cần được bác sĩ kiểm tra hệ thống miễn dịch trước.

4. Vắc xin rota bao nhiêu tiền?

Vắc xin rota là một trong những loại vắc xin đắt nhất hiện tại. Dưới đây là giá tham khảo cho 2 loại vắc xin rota:

• Vắc xin rotarix: khoảng 600.000-700.000 đồng  một liều cho một lần uống.

• Vắc xin rotateq: khoảng 500.000-600.000 đồng một liều cho một lần uống.

Đây chỉ là mức giá mang tính chất tham khảo, có thể khác nhau giữa các cơ sở y tế. 

Bố mẹ nên theo dõi trẻ sau khi uống vắc xin rota xem có phản ứng phụ nào không, nếu có cần báo cho cán bộ y tế

5. Sau khi uống vắc xin rota cần lưu ý những gì?

Thông thường, uống hoặc tiêm bất kì một loại vắc xin nào cũng có thể gặp một số tác dụng phụ như sốt, khó thở, tim đập nhanh, nổi mề đay,... Tuy nhiên với vắc xin rota, việc gặp những phản ứng phụ nghiêm trọng gần như không có. Đây là loại vắc xin an toàn, phần lớn trẻ không có vấn đề gì sau khi uống. Một số tác dụng phụ nhẹ có thể gặp ở một số trường hợp như: nôn mửa, tiêu chảy.

Sau khi trẻ được uống vắc xin rota, bố mẹ cần theo dõi phản ứng của trẻ trong vòng 12 giờ đến 48 giờ. Nếu phát hiện trẻ có các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn,... cần báo ngay cho cán bộ y tế để được thăm khám kịp thời. Một vài trường hợp sau khi uống vắc xin gặp một số tác dụng phụ, thậm chí là khó thở, suy giảm hô hấp.

Thông báo cho bác sĩ về loại thuốc trẻ đang điều trị để tránh những tương tác không tốt hoặc phản ứng khác của thuốc.

Lưu ý, không nên dùng vắc xin rota chung với vắc xin bại liệt do vắc xin rota có thể gây ra tương tác thuốc, làm giảm tác dụng của vắc xin, tăng những nguy cơ viêm nhiễm đường tiêu hóa.

Đặc biệt việc cho trẻ uống vắc xin rota cần được thực hiện  bởi trung tâm tiêm chủng hoặc bệnh viện có uy tín, cha mẹ không được tự ý cho bé uống. Chọn một địa chỉ y tế uy tín cũng là điều mà các bậc cha mẹ quan tâm. Tại Hà Nội, gợi ý cho bạn Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC- đây là trung tâm y tế với hơn 23 năm kinh nghiệm, có đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, việc tiêm chủng an toàn và chất lượng. Tại đây có trang thiết bị máy móc hiện đại, dịch vụ thăm khám chu đáo và tiện lợi.