1. Tại sao phụ nữ sau sinh dễ bị bí tiểu?

Tình trạng bí tiểu sau sinh xuất hiện là khi sản phụ có biểu hiện buồn đi tiểu khi bàng quang căng đầy nhưng không thể đi tiểu được. Trong trường hợp sản phụ sử dụng thuốc gây tê khi sinh, bệnh nhân có thể không có cảm giác hoặc cảm nhận về việc buồn đi tiểu. Tuy nhiên việc bàng quang căng đầy nhưng không đi tiểu được sẽ gây khó chịu, căng tức và còn ảnh hưởng đến sức khỏe nếu không được xử lý sớm.

Bí tiểu sau sinh là tình trạng thường gặp ở khoảng 13,5% sản phụ

Vậy những nguyên nhân nào khiến sản phụ thường bị bí tiểu sau sinh?

1.1. Quá trình chuyển dạ kéo dài

Trong quá trình chuyển dạ, đầu thai sẽ dịch chuyển xuống thấp về phía ngả âm đạo để có thể dễ dàng ra ngoài hơn. Với những thai lớn hoặc quá trình chuyển dạ kéo dài, đầu thai sẽ đè vào cổ bàng quang hoặc niệu đạo, kết hợp gây ứ đọng nước tiểu, căng giãn bàng quang.

Tình trạng này sẽ gây mất trương lực, co thắt cổ bàng quang tạm thời. Do đó, sau khi sinh, sản phụ dễ bị bí tiểu do cổ bàng quang sẽ bị rối loạn tạm thời việc đóng mở để đi tiểu. Những trường hợp nguy cơ cao trên nếu sau sinh 3 - 4 giờ vẫn chưa đi tiểu, bác sĩ sẽ cần khám hoặc siêu âm kiểm tra bàng quang để phát hiện sớm tình trạng bí tiểu và can thiệp khi cần thiết.

Bí tiểu sau sinh phổ biến hơn ở sản phụ sinh thường

1.2. Nhiễm trùng đường tiểu

Trong quá trình mang thai hoặc quá trình sinh con, vi khuẩn có thể xâm nhập gây nhiễm trùng đường tiểu, ống dẫn tiểu. Khi đó, ống dẫn tiểu bị phù nề, sưng huyết nên không thể đưa nước tiểu ra ngoài, hậu quả là sản phụ bị bí tiểu nhiều giờ không thể khắc phục được.

Trường hợp này cũng cần can thiệp để sản phụ có thể đi tiểu được đồng thời điều trị bệnh nhiễm trùng tránh dẫn đến biến chứng.

1.3. Sản phụ phải rạch tầng sinh môn

Nhiều sản phụ vượt cạn khó khăn do đường sinh không đủ rộng hoặc thai nhi quá lớn thì bác sĩ sẽ phải rạch tầng sinh môn để bé sinh dễ dàng hơn. Sau khi rạch, bác sĩ sẽ khâu lại sau khi sinh và sẽ cần thời gian để vết thương này lành lại.

Nguyên nhân này gây đau đớn cho sản phụ khi thuốc tê hết tác dụng và không dám rặn tiểu, lâu dần gây ra tình trạng bí tiểu.

1.4. Tác dụng của hormone Progesterone

Một nguyên nhân khác góp phần gây ra bí tiểu ở sản phụ sau sinh là việc tăng nồng độ quá mức hormone Progesterone. Hormone sẽ tác dụng gây ức chế bàng quang và cũng dẫn đến tình trạng bí tiểu.

Bí tiểu sau sinh thường gặp ở những mẹ sinh mổ hoặc sinh thường nhưng chọn phương pháp sinh không đau: ảnh hưởng của thuốc gây mê hoặc thuốc gây tê, căng thẳng thần kinh hoặc tổn thương do quá trình mổ lấy thai,…

Tác dụng của thuốc gây tê làm mất cảm giác buồn tiểu

Xác định nguyên nhân gây bí tiểu sau sinh là cần thiết để can thiệp hiệu quả, giúp sản phụ có thể đi tiểu và nhanh chóng hồi phục sức khỏe cùng những sinh hoạt thường ngày.

2. Điều trị bí tiểu sau sinh như thế nào?

Bí tiểu sau sinh thường không nguy hiểm nếu phát hiện sớm và điều trị. Tuy nhiên, nếu sản phụ vẫn không thể đi tiểu dù đã áp dụng các biện pháp như chườm ấm bụng, thư giãn vùng chậu, ngồi theo tư thế tự nhiên,… thì cần điều trị để tránh biến chứng. 

Thông thường khi sản phụ bị bí tiểu từ 2 - 4 giờ sau sinh, bác sĩ sẽ hướng dẫn cách tập đi tiểu với tư thế thoải mái, theo lịch trình để phản xạ đi tiểu trở lại. Ngoài ra, các phương pháp hỗ trợ như chườm ấm bụng, tập vận động hoặc uống nhiều nước sẽ giúp bạn đi tiểu dễ dàng hơn. Hầu hết trường hợp bí tiểu nhẹ sẽ có thể đi tiểu được với các biện pháp đơn giản này.

Nếu không hiệu quả, sản phụ sẽ cần điều trị bí tiểu sau sinh với một số biện pháp sau:

Đặt Sonde tiểu lưu

Đặt Sonde tiểu lưu sẽ giúp sản phụ tập có thói quen đi tiểu sớm khi có nước tiểu, kẹp Sonde được tháo mỗi 4 giờ một lần. Khi tháo, mẹ có thể tự rặn tiểu qua Sonde, kết hợp với uống nhiều nước và chườm ấm vùng bụng dưới để đi tiểu dễ dàng hơn.

 Đặt Sonde giúp tập thói quen đi tiểu cho sản phụ sau sinh

Thời gian đặt Sonde tiểu lưu để hỗ trợ sản phụ đi tiểu thường kéo dài từ 2 - 4 ngày tùy theo tình trạng hồi phục phản ứng đi tiểu của sản phụ.

Dùng thuốc điều trị

Nếu nguyên nhân gây bí tiểu ở sản phụ sau sinh là do bệnh nhiễm trùng dẫn đến phù nề ống tiểu, chèn ép cổ bàng quang thì cần dùng thuốc điều trị như: thuốc kháng sinh, kháng viêm, thuốc hỗ trợ tăng cường trương lực bàng quang.

Bác sĩ sẽ khám và chỉ định dùng thuốc điều trị bí tiểu sau sinh thích hợp, theo dõi phản ứng và sự hồi phục của sản phụ cho đến khi bệnh được kiểm soát và bạn có thể đi tiểu lại bình thường.

Kích thích điện thần kinh, tập phản hồi sinh học

Phương pháp điều trị này hiệu quả với trường hợp bí tiểu sau sinh do tổn thương thần kinh vùng chậu, để sản phụ phục hồi cảm giác buồn đi tiểu cũng như các cảm giác khác ở vùng bụng dưới. Khi có cảm giác buồn đi tiểu trở lại, tăng cường lực cơ thành bàng quang sẽ giúp sản phụ dễ dàng đi tiểu hơn.

Tập đi lại phục hồi cảm giác giúp sản phụ phòng ngừa bí tiểu sau sinh

Trên đây là những biện pháp điều trị bí tiểu sau sinh, cần xác định nguyên nhân để áp dụng điều trị phù hợp và hiệu quả. Ngoài ra, để tránh bí tiểu sau sinh, các bác sĩ khuyên rằng sản phụ sau sinh nên tập đi lại để lấy lại cảm giác sau khi dùng thuốc tê, không được nhịn tiểu và kéo dài do đau đớn. 

Nếu cần tư vấn thêm về tình trạng này, hãy liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56.