1. Các xét nghiệm kháng thể, kháng nguyên viêm gan B

Xét nghiệm chẩn đoán viêm gan B hiện nay chủ yếu dựa trên các marker là kháng thể và kháng nguyên của loại virus gây bệnh này.

Viêm gan B có thể chẩn đoán bằng nhiều loại xét nghiệm

Cụ thể như sau:

1.1. Xét nghiệm kháng nguyên bề mặt viêm gan B HBsAg

HBsAg là kháng nguyên trên bề mặt virus viêm gan B, có thể định tính hay định lượng ở bệnh nhân bị viêm gan B cả thể cấp tính hay mạn tính. Do đó, xét nghiệm HBsAg được coi là xét nghiệm quyết định để chẩn đoán một người có nhiễm viêm gan B hay không.

Các phương pháp test nhanh viêm gan B cũng dựa trên kiểm tra định tính loại kháng nguyên này. Khi đã xác định mắc bệnh, bệnh nhân được xét nghiệm định lượng HBsAg nhiều hay ít để có hướng điều trị thích hợp.

1.2. Xét nghiệm kháng thể kháng nguyên bề mặt viêm gan B HbsAb

HbsAb là tên loại kháng thể kháng nguyên bề mặt viêm gan B, xảy ra khi hệ miễn dịch nhận diện HBsAg và sản xuất kháng thể tương ứng là HbsAb. Nếu kết quả xét nghiệm dương tính với HbsAb nghĩa là cơ thể người bệnh đã hình thành miễn dịch kháng virus viêm gan B.

HbsAb là kháng thể kháng nguyên bề mặt viêm gan B

Điều này có thể có được ở người từng mắc viêm gan B cấp tính hoặc từng tiêm phòng vắc xin viêm gan B. Do đó, ngoài sử dụng trong chẩn đoán bệnh, xét nghiệm HbsAb còn dùng trong kiểm tra miễn dịch, từ đó xem xét một bệnh nhân có phải tiêm phòng vắc xin hay không.

1.3. Xét nghiệm kháng nguyên viêm gan B HBeAg

HBeAg thực chất là một đoạn kháng nguyên có mặt trên lớp vỏ capsid của virus, sẽ xuất hiện nhiều trong máu khi virus đang phát triển mạnh mẽ. Do đó, xét nghiệm này được thực hiện nhằm kiểm tra tình trạng viêm gan B hoạt động hay không hoạt động.

1.4. Xét nghiệm kháng thể kháng viêm lõi viêm gan B HBcAb

HBcAb là loại kháng thể được cơ thể tạo ra sau khi phơi nhiễm virus viêm gan B, không có mặt ở người từng tiêm vắc xin phòng ngừa loại virus này. Do đó, xét nghiệm HBcAb và HBsAb là hai loại xét nghiệm khác nhau.

Ngoài ra, xét nghiệm HBcAb có thể kiểm tra 2 loại kháng thể là IgM và IgG có đặc tính khác nhau như sau:

• Kháng thể HBcAb IgM: kháng thể này sẽ tăng nồng độ rất nhanh ở giai đoạn viêm gan B cấp tính hoặc viêm gan B mạn tính đợt cấp tính. Sang đợt mạn tính, nồng độ kháng thể này sẽ giảm dần.

• Kháng thể HBcAb IgG: kháng thể này xuất hiện ở giai đoạn nhiễm viêm gan B mạn tính.

Xét nghiệm HBV-DNA để định lượng nồng độ virus viêm gan B

1.5. Xét nghiệm HBV-DNA

Xét nghiệm HBV-DNA là xét nghiệm định lượng hoặc kiểm tra nồng độ của virus trên một đơn vị thể tích huyết tương/huyết thanh, từ đó cho thấy mức độ virus đang nhân lên và gây nguy hiểm cho gan như thế nào.

Xét nghiệm HBV-DNA được dùng trong theo dõi bệnh nhân viêm gan B mạn tính giúp quản lý bệnh tốt hơn cũng như thay đổi phương pháp điều trị thích hợp.

2. Xét nghiệm chẩn đoán viêm gan B khác

Xét nghiệm kháng thể, kháng nguyên viêm gan B có thể chẩn đoán một người có mắc bệnh hay không, ngoài ra bác sĩ có thể chỉ định thêm một số xét nghiệm khác nhằm đánh giá tốt hơn tình trạng bệnh. Cụ thể là các xét nghiệm về gan, đánh giá tổn thương gan như:

• Xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu, rối loạn đông máu INR.

• Xét nghiệm men gan AST, ALT, GGT, APL.

• Xét nghiệm các chỉ số sắc tố mật Bilirubin TP, Bilirubin TT, Bilirubin GT.

Xét nghiệm AFP là xét nghiệm đánh giá nguy cơ ung thư gan cũng được thực hiện ở các bệnh nhân viêm gan B do nguy cơ tiến triển bệnh cao hơn so với người bình thường. Tuy nhiên, giá trị nồng độ AFP chỉ có tính chất tham khảo, không khẳng định một người mắc ung thư gan, nếu kết quả bất thường sẽ cần xét nghiệm chẩn đoán khác.

Xét nghiệm AFP chẩn đoán ung thư gan do viêm gan B

3. Trình tự viêm gan B xét nghiệm như thế nào?

Ở người có nghi ngờ nhiễm viêm gan B do triệu chứng bệnh hoặc có yếu tố nguy cơ có thể bị lây nhiễm virus, để xét nghiệm chẩn đoán viêm gan B sẽ thực hiện theo trình tự sau:

• Xét nghiệm kháng nguyên bề mặt HBsAg để xác định người bệnh có mắc viêm gan B hay không, nếu kết quả âm tính có thể khẳng định người bệnh không nhiễm virus.

• Xét nghiệm HbcAb để kiểm tra bệnh nhân đã từng phơi nhiễm virus viêm gan B hay chưa.

• Xét nghiệm Anti-HBs để kiểm tra bệnh nhân đã có miễn dịch hay chưa, có cần tiêm vắc xin viêm gan B hay không.

• Xét nghiệm chẩn đoán viêm gan B khác sẽ được thực hiện nếu kết quả HBsAg dương tính như: xét nghiệm huyết học, xét nghiệm sinh hóa máu, HBV-DNA, marker ung thư gan, định lượng các marker viêm gan khác có thể đồng nhiễm cùng viêm gan B như viêm gan C,…

Viêm gan B là căn bệnh nguy hiểm, có khả năng lây nhiễm nhanh, tiến triển bệnh âm thầm nhưng gây tổn thương gan nghiêm trọng nên việc điều trị sớm kiểm soát hoạt động của virus là rất quan trọng. Chính vì thế, nên thực hiện xét nghiệm viêm gan B nếu nghi ngờ bản thân lây nhiễm do tiếp xúc gần với người bệnh hoặc có triệu chứng bệnh. 

Cần điều trị sớm nếu dương tính với viêm gan B

Nếu có kết quả dương tính với viêm gan B, cần sớm tới các cơ sở y tế chuyên khoa về gan mật để được thăm khám và điều trị sớm. Các xét nghiệm cần thiết sẽ được chỉ định nhằm đánh giá bệnh, phục vụ cho theo dõi và điều trị viêm gan B hiệu quả hơn. Kết quả xét nghiệm có thể bị sai lệch do các yếu tố như ăn uống, sử dụng chất kích thích, thuốc điều trị,… nên hãy tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ trước khi xét nghiệm.

Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là một trong những cơ sở chuyên khoa uy tín về xét nghiệm, chẩn đoán và điều trị viêm gan B. 

• Chuyên khoa Gan mật, đội ngũ y bác sĩ nhiều năm trong nghề, được đào tạo nâng cao ở trong và ngoài nước sẽ giúp bệnh nhân tiếp cận các phương pháp điều trị tối ưu. Trong đó, tiêu biểu là chuyên gia đầu ngành PGS.TS Trịnh Thị Ngọc - nguyên Trưởng Khoa Truyền nhiễm - Bệnh viện Bạch Mai, Phó Chủ tịch Hội Gan mật Việt Nam hiện đang công tác tại MEDLATEC.

• Hệ thống cơ sở vật chất hiện đại, Trung tâm Xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế ISO 15189:2012 và Tiêu chuẩn CAP (College of American Pathologists) ngày 7/1/2022 đảm bảo thực hiện nhanh và chính xác các xét nghiệm cần thiết.

Nếu cần tư vấn thêm về viêm gan B xét nghiệm, hãy liên hệ với chúng tôi qua hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.