1. Tìm hiểu về bệnh viêm màng nhĩ bọng nước

Màng nhĩ là một lớp màng mỏng nằm ngăn cách giữa tai ngoài và tai giữa, có vai trò tiếp nhận sóng âm từ bên ngoài, tạo rung động dẫn truyền giúp tế bào tai trong cảm nhận được âm thanh. Rung động mà màng nhĩ tạo ra sẽ được chuyển thành dạng xung điện truyền lên để tế bào não bộ cảm nhận. Như vậy, màng nhĩ là mắt xích quan trọng của thính giác.

Bọng nước xuất hiện trên màng nhĩ gây nhiều đau đớn

Hơn nữa, do cấu tạo là lớp màng mỏng ngăn cách nên màng nhĩ cũng có tác dụng ngăn chặn vi khuẩn, vật thể lạ có thể từ tai ngoài xâm nhập vào trong. Cũng vì thế mà màng nhĩ rất dễ bị vi khuẩn tấn công gây viêm nhiễm, làm ảnh hưởng đến chức năng dẫn truyền âm thanh và vì thế, bệnh nhân bị viêm màng nhĩ thường bị ảnh hưởng thính lực.

Bệnh viêm màng nhĩ bọng nước có đặc điểm khác với các bệnh viêm tai khác là không hình thành và tích tụ dịch mủ trong tai. Thay vào đó, trên màng nhĩ hình thành các bọng nước nhỏ gây đau đớn, đến khi bọng nước vỡ ra và khỏi thì triệu chứng bệnh sẽ thuyên giảm.

1.1. Triệu chứng viêm màng nhĩ bọng nước

Người bệnh bị viêm màng nhĩ bọng nước có biểu hiện khá giống với các bệnh viêm tai khác nên khó phân biệt:

• Sốt: Đây là triệu chứng chung khi bị nhiễm trùng.

Viêm màng nhĩ bọng nước gây đau tai dữ dội

• Đau tai: bệnh nhân sẽ bị đau tai đột ngột và cơn đau này kéo dài 1 - 2 ngày.

• Suy giảm thính lực: Do màng nhĩ bị tổn thương nên chức năng tiếp nhận và truyền thông tin âm thanh cũng bị ảnh hưởng. Người bệnh chỉ bị giảm thính lực ở bên tai viêm, sau khi bệnh được chữa khỏi sẽ hồi phục.

• Chảy dịch tai: chỉ xảy ra khi mụn nước ở màng nhĩ bị vỡ ra còn viêm màng nhĩ bọng nước không gây tích tụ dịch mủ như các dạng bệnh khác.

• Gây khó chịu: Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ và đau đớn khiến trẻ khó chịu, quấy khóc nhiều hơn.

• Cảm giác đầy trong tai do nhiều bọng nước kích thước to gây chèn ép.

Viêm màng nhĩ bọng nước gây đau nhiều nên người bệnh, nhất là trẻ em có xu hướng kéo mạnh dái tai để giảm đau. Nhìn chung do triệu chứng giống với nhiều bệnh viêm tai khác nên rất khó để phân biệt bệnh nếu không thăm khám với kỹ thuật y tế. Nhất là khi có dấu hiệu chảy dịch, có thể người bệnh đang mắc nhiều bệnh viêm tai cùng lúc.

1.2. Nguyên nhân gây viêm màng nhĩ bọng nước

Tác nhân gây viêm màng nhĩ bọng nước có thể là virus hoặc vi khuẩn, đây cũng là tác nhân gây ra nhiều bệnh nhiễm trùng khác như: cảm lạnh, cảm cúm, viêm họng liên cầu,… Để xác định chính xác viêm màng nhĩ do vi khuẩn nào, bác sĩ cần phải lấy dịch bọng nước để xét nghiệm nuôi cấy.

Tác nhân gây viêm màng nhĩ bọng nước có thể là virus hoặc vi khuẩn

Tuy nhiên hầu hết trường hợp bệnh không quá nghiêm trọng, chăm sóc và điều trị một vài ngày sẽ khỏi nên không nhất thiết phải xét nghiệm tìm chính xác tác nhân gây bệnh. 

1.3. Đối tượng nguy cơ

Bệnh thường gặp hơn các đối tượng sau:

• Người vừa bị hoặc đang bị cảm lạnh, nhiễm trùng đường hô hấp trên. Các vi khuẩn, virus gây các bệnh nhiễm trùng này có thể xâm nhập di chuyển vào tai gây viêm.

• Người từng bị viêm tai, viêm tai giữa: Những người từng bị viêm tai nói chung có nguy cơ mắc viêm màng nhĩ bọng nước cao hơn do cùng loại tác nhân gây bệnh.

• Trẻ em là đối tượng nguy cơ cao hơn mắc bệnh viêm màng nhĩ bọng nước, hơn nữa triệu chứng bệnh cũng nặng nề hơn người lớn.

2. Viêm màng nhĩ bọng nước - chẩn đoán và điều trị

Nếu người bệnh chỉ có triệu chứng duy nhất là đau tai, mức độ đau không quá nghiêm trọng thì bác sĩ thường khuyên nên tự theo dõi tại nhà 1 - 2 ngày. Nếu cơn đau không thuyên giảm mà trở nên nghiêm trọng hơn, gây khó nghe hoặc chảy dịch tai thì nên tới bệnh viện kiểm tra. 

Người bệnh từng có tiền sử viêm tai, nhất là viêm tai giữa trước đó thì ngay khi có dấu hiệu đau nên đi khám kiểm tra. Khả năng tái phát khiến bệnh tiến triển thường nặng hơn nên cần điều trị sớm để giảm đau đớn. Bệnh nhân hoặc người nhà cũng cung cấp chi tiết nhất thông tin về triệu chứng gặp phải, thời gian triệu chứng và thông tin bệnh sử. 

Bác sĩ sẽ khám tai để chẩn đoán viêm màng nhĩ

Từ thông tin này, bác sĩ sẽ dùng dụng cụ chuyên dụng để soi tai, kiểm tra bên trong. Khi phát hiện dấu hiệu viêm, có bọng nước xuất hiện trên màng nhĩ thì có thể chẩn đoán bệnh. Song nhiều trường hợp người bệnh đồng thời mắc nhiều bệnh viêm tai, lúc này việc điều trị sẽ phức tạp hơn.

Bệnh nhân bị viêm màng nhĩ bọng nước thường được điều trị bằng thuốc và chăm sóc tại nhà.

Thuốc giảm đau

Bệnh gây đau tai nghiêm trọng, nhất là với trẻ em nên bác sĩ có thể kê thuốc giảm đau để giảm bớt triệu chứng khó chịu này. 

Thuốc kháng sinh

Nguyên nhân gây viêm màng nhĩ là vi khuẩn thì điều trị kháng sinh là cần thiết, đa phần chỉ cần dùng kháng sinh dưới dạng thuốc nhỏ tai. Nếu không đáp ứng hoặc có triệu chứng nhiễm trùng toàn thân thì có thể phải dùng kháng sinh đường uống.

Thủ thuật y tế

Nếu thuốc giảm đau và kháng sinh không giúp cải thiện triệu chứng bệnh, cơn đau nghiêm trọng khiến người bệnh không thể sinh hoạt thì có thể dùng đến thủ thuật can thiệp. Bác sĩ sẽ phá vỡ các mụn nước trên màng nhĩ, khiến dịch chảy ra ngoài. Những cơn đau tai sẽ thuyên giảm, tuy nhiên vẫn cần điều trị tích cực với thuốc kháng sinh.

Thuốc giảm đau giúp người bệnh viêm màng nhĩ bớt khó chịu hơn

Viêm màng nhĩ thường gây suy giảm thính lực khiến người bệnh lo lắng, song triệu chứng này thường biến nhất khi màng nhĩ phục hồi tổn thương, người bệnh được chữa trị hoàn toàn. Mặc dù không phải là bệnh lý nguy hiểm song nếu không điều trị tích cực và hiệu quả, virus, vi khuẩn sẽ xâm nhập đến bộ phận xung quanh gây viêm màng não, viêm xương quanh tai hoặc gây điếc hoàn toàn.