1. Xét nghiệm dịch não tủy là gì?

Dịch não tủy hay đám rối màng đệm là một nhóm tế bào nằm sâu trong não, ở cơ thể của người trưởng thành có khoảng 150 ml dịch não tủy. Loại dịch này trong suốt không màu, có tác dụng bảo vệ tủy sống và não khỏi những sang chấn cơ học. Ngoài ra dịch não tủy còn tham gia vào việc vận chuyển dinh dưỡng và thực hiện chuyển hóa ở hệ thần kinh trung ương.

Nếu dịch não tủy xuất hiện vi khuẩn hay virus sẽ gây ảnh hưởng xấu đến não. Do đó Xét nghiệm dịch não tủy là xét nghiệm để kiểm tra tình trạng của dịch,  nhờ đó mà có những chẩn đoán bệnh phù hợp và phương pháp điều trị kịp thời. Một số bệnh có thể kế đến như lao màng não, viêm màng não hoặc viêm tủy.

Xét nghiệm dịch não tủy giúp phát hiện các bệnh lý liên quan đến hệ thần kinh

2. Thành phần và chức năng của dịch não tủy

2.1. Thành phần của dịch não tủy

Trong dịch não tủy của người bình thường có dưới 5 loại lympho bào hoặc tế bào đơn nhân. Trong dịch não tủy không có tế bào đa nhân hoặc hồng cầu.

Ngoài ra trong dịch não tủy có chứa các thành phần như protein, chloride, lipid, glucose,... với tỷ lệ như sau:

- Lượng protein chiếm khoảng 38 đến 39 mg (Xét trong 100ml dịch não tủy).

- Lượng glucose chiếm khoảng 61 mg trong 100 ml dịch não tủy.

- Lượng Chloride là 124 mEq/1 lít tương đương 120% giá trị trong huyết tương.

- Lượng Lipid chiếm khoảng 1,25 mg trong 100ml dịch não tủy.

Lượng Glucose trong dịch não tủy chiếm khoảng 61mg/100ml

Ngoài ra còn một số lưu ý về thành phần như sau:

- Không phải cứ xuất hiện trong thành phần của dịch não tủy thì sẽ có trong thành phần của máu. Do đó phải thực hiện đo song song lượng chất có trong máu và dịch não tủy để so sánh. Đặc biệt 2 loại đó là protein và glucose.

- Tỷ lệ thành phần của glucose và protein có thể thay đổi dọc theo trục dịch não tủy.

Trong 100ml dịch não tủy, thành phần protein và glucose ở các khu vực như sau:

- Ở não thất sẽ có 10mg protein và 60mg glucose.

- Ở bể lớn có 20mg protein và 65mg glucose.

- Ở khoang dưới nhện cột sống thắt lưng có 40mg protein và 40mg glucose.

2.2. Chức năng của dịch não tủy

Vào giai đoạn sớm của thời kỳ hoài thai dịch não tủy có nhiệm vụ nuôi dưỡng thai nhi, chức năng này sẽ mất dần đi khi bào thai phát triển.

Dịch não tủy đóng vai trò là chất bôi trơn giữa não với khung màng cứng hoặc giữa tủy sống với cột sống.

Bảo vệ hệ thần kinh khỏi các sang chấn cơ học và duy trì sự tuần hoàn của các dịch thần kinh.

Vị trí não thất để thực hiện phương pháp chọc não thất

3. Kết quả xét nghiệm dịch não tủy cho ta biết điều gì?

Qua nhận biết màu sắc bằng mắt thường ta có thể đưa ra một số chẩn đoán lâm sàng như sau:

- Dịch não tủy trong suốt không màu tức là không có vấn đề gì và người xét nghiệm thường có kết quả xét nghiệm bình thường.

Chọc tủy sống là phương pháp an toàn và thực hiện phổ biến nhất hiện nay

- Nếu dịch có màu mờ đục thì rất có thể bệnh nhân bị tích tụ các tế bào bạch cầu.

- Trong dịch có máu thì có thể bạn đang bị tắc nghẽn dây cột sống hoặc xuất huyết.

- Dịch có những màu khác lạ như vàng hoặc nâu do sự tăng protein trong dịch não tủy.

Ngoài ra còn sử dụng kết quả để chẩn đoán một số bệnh sau:

Bệnh viêm màng não mủ

Lượng tế bào tăng 500 đến 1000 bạch cầu/1 mm3. Glucose trong dịch não tủy giảm rõ rệt. Lượng protein toàn phần tăng từ 100 đến 300 mg%.

Bệnh tai biến mạch máu não

Trong dịch não tủy có thể chứa máu không đông, lương protein tăng lên. Thành phần tế bào trong dịch não tủy tương tự như thành phần trong máu.

Bệnh u não

Các tế bào khác bình thường, thường thấy protein tăng hơn 100mg%.

Ngoài ra còn được sử dụng để chẩn đoán các bệnh như viêm màng não lao hoặc viêm màng não do virus.

Xét nghiệm dịch não tủy trong việc phát hiện bệnh viêm màng não mủ

Xét nghiệm này có tác dụng quan trọng trong việc chẩn đoán các bệnh liên quan đến hệ thần kinh trung ương. Căn cứ vào sự thay đổi thành phần trong dịch não tủy kết hợp với các xét nghiệm và các phương pháp chẩn đoán thăm dò khác mà bác sĩ sẽ cho ra kết luận các bệnh tương ứng mà bệnh nhân mắc phải. Thông thường các bệnh liên quan đến viêm não hoặc tai biến mạch máu não như đã trình bày ở trên.

Xét nghiệm dịch não tủy là phương pháp xét nghiệm được sử dụng thường xuyên và có độ an toàn cao. 

Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC đã và đang cung cấp các dịch vụ xét nghiệm từ cơ bản đến chuyên sâu, trong đó có xét nghiệm dịch não tủy. 

Với hơn 24 năm kinh nghiệm, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là một trong những cơ sở y tế khám chữa bệnh uy tín trong cả nước. Trung tâm Xét nghiệm của MEDLATEC đạt chuẩn ISO 15189:2012.

Với đầy đủ các thiết bị y tế hiện đại, công nghệ tiên tiến cùng đội ngũ y bác sĩ có nhiều năm kinh nghiệm trong nghề chắc chắn sẽ giúp chẩn đoán và đưa ra kết quả xét nghiệm cũng như phác đồ điều trị tốt nhất dành cho bệnh nhân. 

Ngoài ra, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC còn triển khai dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm bệnh lậu tại nhà, vô cùng tiện lợi và tiết kiệm thời gian đi lại, chờ đợi của người bệnh. Kết quả xét nghiệm bệnh lậu có thể được trả qua điện thoại, email hoặc trả tận nơi tùy theo yêu cầu của người bệnh.

Để tiết kiệm tối đa chi phí cho bệnh nhân, hiện bệnh viện triển khai bảo lãnh viện phí đối với đa dạng các thẻ bảo hiểm như Bảo Việt, Manulife,...

Nếu có vấn đề thắc mắc về việc xét nghiệm, hãy liên hệ với Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC để được kiểm tra và tư vấn điều trị kịp thời.