1. Quai bị là gì?

Quai bị là bệnh gây ra bởi virus quai bị paramyxovirus gây nên, bệnh còn được gọi với tên viêm tuyến mang tai dịch tễ. Virus này sau khi lây nhiễm vào cá thể sẽ có thời gian ủ bệnh từ 18 – 25 ngày trước khi khởi phát, lúc này người bệnh mới có triệu chứng.

Sau thời gian ủ bệnh, virus quai bị sẽ khiến người bệnh bị sốt (từ 38 – 38.5 độ C), cơ thể mệt mỏi, góc hàm sưng to. Đặc biệt, sau 3 ngày, tuyến mang tai sưng to bắt đầu giảm dần, nhưng vẫn gây khó nói, khó nuốt cho người bệnh.

Sau đó, người bệnh đau đầu dữ đội, sợ tiếp xúc với ánh sáng, tuyến mang tai giảm sưng nhưng vẫn đau, nôn và buồn nôn,…

Ở nam giới, quai bị có thể gây viêm tinh hoàn, đau tinh hoàn, nguy cơ biến chứng nguy hiểm là gây vô sinh.

Nếu bạn từng được tiêm vaccine phòng ngừa quai bị thì nguy cơ mắc lại không cao, nghĩa là bạn được bảo vệ bởi các kháng thể đặc hiệu chống lại virus gây bệnh. 

Do đó, nhiều trường hợp mắc virus quai bị song không có triệu chứng mà tự khỏi, nhưng vẫn có nguy cơ lây lan sang những người bệnh khác và gây bệnh.

Quai bị là bệnh lây nhiễm nhanh

2. Xét nghiệm quai bị là gì?

Xét nghiệm quai bị là xét nghiệm xác định chủng di truyền của virus hoặc xác định khả năng miễn dịch của cơ thể với virus quai bị thông qua kháng thể đặc trưng.

Do đó, xét nghiệm quai bị được thực hiện với mục tiêu:

- Chẩn đoán một người đã từng nhiễm quai bị hay chưa

- Chẩn đoán người bệnh có đang nhiễm virus gây bệnh hay không

- Xác định khả năng miễn dịch của cơ thể với virus quai bị 

- Theo dõi tiến triển của bệnh để tìm phương pháp điều trị thích hợp.

3. Có những xét nghiệm quai bị nào?

Có hai xét nghiệm quai bị chính là xét nghiệm kháng thể và xét nghiệm tìm dấu vết virus. Bệnh nhân có thể cần xét nghiệm một trong hai loại hoặc cả hai nếu cần thiết.

Xét nghiệm kháng thể quai bị

3.1. Xét nghiệm kháng thể quai bị

Xét nghiệm kháng thể có thể được chỉ định khi:

- Cần chẩn đoán tình trạng mắc bệnh và theo dõi tình trạng bệnh.

- Xác nhận khả năng miễn dịch với virus.

- Xác nhận hiệu quả của điều trị.

Kháng thể của quai bị là các protein đặc hiệu được hệ thống miễn dịch sản xuất ra, bảo vệ cơ thể trước sự tấn công của virus. Kháng thể có thể có khi tiêm vaccine quai bị hoặc nhiễm virus quai bị.

Có hai loại kháng thể được sản xuất với virus quai bị là IgM và IgG, cụ thể:

Kháng thể IgM

Kháng thể IgM xuất hiện trong máu đầu tiên, khi cơ thể tiếp xúc với virus, có thể qua môi trường hoặc tiêm chủng. Trong vài ngày sau nhiễm virus, IgM tăng đến mức tối đa rồi sau đó giảm dần, kéo dài trong vài tuần.

Kháng thể IgG

Kháng thể IgG xuất hiện muộn hơn, song tồn tại lâu trong máu và hiệu quả trong việc bảo vệ cơ thể chống lại virus. Kháng thể này sẽ tồn tại suốt đời trong máu của chúng ta.

3.2. Xét nghiệm phát hiện virus quai bị

Xét nghiệm phát hiện trực tiếp virus quai bị có thể được thực hiện theo nhiều phương pháp khác nhau như: nuôi cấy virus, xét nghiệm vật liệu di truyền. Dù theo phương pháp nào thì xét nghiệm quai bị trực tiếp này chỉ xác định được tình trạng bệnh mà không xác nhận được khả năng miễn dịch của cơ thể.

Xét nghiệm tìm virus quai bị

Xét nghiệm phát hiện virus quai bị thường được chỉ định khi cần xác định nguyên nhân của những biến chứng nghiêm trọng liên quan tới bệnh. 

Ngoài ra, xét nghiệm này cũng giúp theo dõi tình trạng nhiễm virus quai bị, đặc biệt quan trọng với người có hệ miễn dịch yếu không có phản ứng kháng thể điển hình.

4. Kết quả xét nghiệm quai bị có ý nghĩa gì?

Ở xét nghiệm kháng thể, nếu:

Xuất hiện kháng thể IgM

Nếu người chưa từng tiêm vaccine quai bị mà xét nghiệm thấy kháng thể IgM thì nghĩa là người này khả năng cao vừa mới bị lây nhiễm virus gây bệnh. Có thể trong thời gian ủ bệnh hoặc đã phát hiện triệu chứng.

Xuất hiện kháng thể IgG

Kháng thể IgG có thể xuất hiện ở người đã từng tiêm phòng (hiện tại có hoặc không mắc bệnh), hoặc người đã từng mắc bệnh và chữa khỏi rồi.

Nếu xuất hiện cả hai kháng thể IgM và IgG

Nếu cả hai kháng thể IgM và IgG cùng xuất hiện thì chứng tỏ người này đang mắc bệnh quai bị. Trường hợp này không được xem là miễn nhiễm với virus gây bệnh bởi có thể người đó không có phản ứng kháng thể bình thường, kháng thể IgG xuất hiện muộn hoặc do chưa tiếp xúc với virus,…

Lấy máu xét nghiệm quai bị

Với xét nghiệm phát hiện trực tiếp virus, nếu kết quả cho dương tính nghĩa là người đó hiện đang nhiễm virus. Ngược lại, người đó không nhiễm bệnh nếu kết quả âm tính, khi đó triệu chứng bệnh chuyển nghi ngờ sang bệnh lý khác.

5. Xét nghiệm quai bị ở đâu?

Xét nghiệm quai bị là cần thiết để xác định người bệnh có mắc quai bị không, hay tìm hướng điều trị thích hợp cho bệnh. Hiện nay xét nghiệm quai bị đang được thực hiện tại Trung tâm xét nghiệm, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC, được bộ Y Tế cấp phép.

Trung tâm xét nghiệm MEDLATEC sở hữu hệ thống máy móc xét nghiệm hiện đại, hệ thống phòng xét nghiệm đạt chuẩn với quy trình xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế, đảm bảo đưa ra kết quả chính xác, hỗ trợ tốt cho chẩn đoán và điều trị bệnh.

Bệnh viện MEDLATEC cũng là nơi hội tụ đội ngũ bác sỹ các chuyên khoa trình độ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm cùng các kỹ thuật viên được đào tạo bài bản, không những giúp chẩn đoán bệnh chính xác mà còn đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả.

Do đó, bạn có thể hoàn toàn yên tâm khi thực hiện xét nghiệm quai bị tại Trung tâm xét nghiệm MEDLATEC. Kết quả xét nghiệm nhanh chóng, có thể có kết quả đầy đủ phát hiện bệnh quai bị sau 90 phút lấy mẫu xét nghiệm.

Nếu cần hỗ trợ, hãy liên hệ với MEDLATEC để được tư vấn sớm nhất!