1. Khái niệm virus EBV

EBV (tên đầy đủ Epstein-Barr Virus) có khả năng lây truyền giữa người với người qua chất dịch của cơ thể tiết ra từ hoạt động quan hệ tình dục hoặc qua nước bọt. Thường thì nhiễm EBV sẽ không bộc lộ biểu hiện khác biệt so với những bệnh do virus cấp thường gây nên.

Theo thống kê, có khoảng từ 30 - 50% số người trưởng thành nhiễm virus EBV xuất hiện các triệu chứng của bệnh bạch cầu đơn nhân với các biểu hiện như khó chịu, mệt mỏi, đau đầu, sốt, sưng hạch bạch huyết, lách to,... EBV còn có liên hệ với những trường hợp bị ung thư như ung thư dạ dày, ung thư mũi họng, u lympho Burkitt hay ung thư lympho Hodgkin, thường gặp ở những người có hệ miễn dịch suy yếu. 

Virus EBV thường tấn công những người có hệ miễn dịch yếu

EBV được chia làm 2 loại đó là EBV loại 1 và EBV loại 2. Đặc điểm phân biệt giữa 2 EBV chủ yếu là ở gen EBNA-3 - yếu tố gây nên sự khác biệt về khả năng kích hoạt và khả năng biến đổi giữa 2 loại virus này.

2. Xét nghiệm EBV là gì và được chỉ định trong những trường hợp nào?

Để chẩn đoán bệnh nhân đã từng bị nhiễm/bị tái nhiễm EBV hay không, hoặc bệnh nhân đang ở giai đoạn cấp tính của bệnh thì xét nghiệm để tìm dấu vết của virus EBV trong máu sẽ được chỉ định trong các trường hợp này, bao gồm những xét nghiệm sau:

• Xét nghiệm kháng thể kháng nguyên vỏ IgG virus: thời điểm tuần thứ 2 đến tuần thứ 4 sau khi bệnh bắt đầu khởi phát thì mức độ EBV VCA IgG sẽ là cao nhất, sau đó sẽ giảm dần nhưng không hết hẳn mà tồn tại vĩnh viễn trong cơ thể. VCA IgG có khả năng xuất  hiện đồng thời với IgM hoặc xuất hiện sớm trong các trường hợp nhiễm EBV cấp tính;

• Xét nghiệm kháng thể kháng nguyên IgM virus: VCA IgM sẽ hiện diện sớm ở giai đoạn đầu và biến mất trong khoảng thời gian từ tuần thứ 2 đến tuần thứ 4 kể từ khi bệnh bắt đầu khởi phát, đôi khi ở những bệnh nhân nhiễm EBV giai đoạn cấp tính là kéo dài tới vài tháng ;

• Xét nghiệm kháng thể kháng kháng nguyên 1 nhân Epstein Barr: nếu trong vòng 3 - 4 tuần đầu của giai đoạn cấp mà sử dụng kỹ thuật miễn dịch huỳnh quang thì sẽ không tìm ra sự hiện diện của EBNA-1 IgG. Nhưng nếu xét nghiệm được tiến hành sau khi khởi phát các triệu chứng của bệnh khoảng 2 - 4 tháng thì sẽ tìm thấy sự tồn tại của EBNA-1 IgG;

• Xét nghiệm kháng thể kháng kháng nguyên D: loại xét nghiệm này nên được thực hiện từ sớm bởi vì trong 3 - 4 tuần đầu kháng thể kháng EA-D IgG sẽ tăng nhưng sẽ mất đi sau 3 - 4 tháng. Kháng thể kháng EA-D IgG xuất hiện cũng là dấu hiệu cho thấy bệnh nhân đã bị nhiễm virus EBV và có khoảng 20% người khỏe mạnh tồn tại loại kháng thể này trong cơ thể.

Xét nghiệm sẽ giúp chẩn đoán bệnh nhân đã từng bị nhiễm/bị tái nhiễm EBV hay không, hoặc bệnh nhân đang ở giai đoạn cấp tính của bệnh

Đối tượng nên tiến hành xét nghiệm virus EBV:

• Chẩn đoán, kiểm tra khả năng bệnh nhân đã từng tiếp xúc với nguồn lây nhiễm virus EBV hay không;

• Bệnh nhân đang mang các dấu hiệu nghi ngờ nhiễm EBV tương tự như triệu chứng tìm thấy ở những người mắc bệnh bạch cầu đơn nhân (đau đầu, sưng hạch bạch huyết, lách to, sốt cao,...);

• Các mẹ bầu có những biểu hiện gần giống với bệnh cảm cúm. Trong trường hợp này bác sĩ cần chỉ định thực hiện xét nghiệm EBV để thăm dò nguyên nhân dẫn tới các triệu chứng giống cúm này là gì, liệu có phải là do nhiễm phải virus EBV hay không;

• Xét nghiệm EBV có thể sẽ cần được thực hiện tái lặp nhiều lần với mục đích là để theo dõi sự thay đổi của mức độ kháng thể, ngoài ra bệnh nhân có các triệu chứng nghi ngờ nhiễm EBV nhưng kết quả xét nghiệm lần đầu tiên cho thấy âm tính.

3. Ý nghĩa xét nghiệm EBV 

Ý nghĩa xét nghiệm EBV được thể hiện ở kết quả. Kết quả sau khi thực hiện xét nghiệm EBV chính là khẳng định xem virus EBV có đang hiện diện trong cơ thể người bệnh hay không.

Nếu kết quả xét nghiệm là dương tính thì tức là kháng thể chống lại virus đã xuất hiện. Trong trường hợp xét nghiệm cho ra kết quả âm tính nghĩa là bệnh nhân không bị nhiễm virus hoặc tải lượng virus vẫn còn quá thấp chưa hiển thị trên kết quả. 

Xét nghiệm này cũng có tác dụng xác định kháng thể immunoglobulin và điều này giúp xác định thời điểm cơ thể xảy ra phản ứng nhiễm trùng là khi nào. Kháng thể IgM có thể được tìm thấy trong giai đoạn cấp nhiễm EBV, đồng thời giai đoạn này cũng là thời điểm hoạt động của bệnh bạch cầu đơn nhân. Sau khi virus xâm nhập vào cơ thể  người bệnh khoảng 3 - 4 tuần thì kết quả xét nghiệm kháng thể IgG sẽ là dương tính. Kết quả thường được trả sau 3 ngày thực hiện.

4. Nên thực hiện xét nghiệm EBV ở đâu?

Có rất nhiều cơ sở y tế bạn có thể lựa chọn là nơi xét nghiệm, trong đó Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là một trong những địa chỉ đi đầu về dịch vụ thực hiện nhiều loại xét nghiệm chẩn đoán bệnh, đặc biệt là những loại xét nghiệm đòi hỏi trình độ  công nghệ, kỹ thuật cao.

Trung tâm xét nghiệm của MEDLATEC được trang bị hệ thống máy móc được nhập khẩu từ các quốc gia tiên tiến, kỹ thuật xét nghiệm đạt 2 chứng chỉ ISO 15189:2012 được cấp bởi Bộ Khoa học và Công nghệ, chứng nhận CAP dành cho những phòng LAB đạt chất lượng quốc tế do Hiệp hội Bệnh học Hoa Kỳ công nhận. Những yếu tố này góp phần giúp cho các kết quả xét nghiệm tại MEDLATEC có độ chính xác cao, phục vụ hiệu quả cho công tác chẩn đoán và điều trị sau này.

Trung tâm xét nghiệm của MEDLATEC được trang bị hệ thống máy móc hiện đại đáp ứng nhiều loại xét nghiệm đòi hỏi công nghệ cao

Hiện nay Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC vẫn đang cung cấp dịch vụ xét nghiệm EBV với chi phí hợp lý, thủ tục thực hiện nhanh mà vẫn đảm bảo tối ưu chất lượng trong thăm khám bệnh. Để  được tư vấn trực tiếp và chi tiết hơn, quý khách hàng vui lòng liên hệ với MEDLATEC theo hotline 1900 56 56 56.