Bệnh giả gout xảy ra khi các tinh thể canxi pyrophosphate (CPP) lắng đọng trong mô liên kết, chủ yếu là khớp và sụn, gây viêm cấp tính và đau. Không giống như gout (bệnh thống phong) là bệnh viêm khớp do lắng đọng tinh thể urat, bệnh giả gout là kết quả của việc tinh thể canxi pyrophosphate hình thành và tích tụ trong khớp.

Giả gout xuất hiện khi có sự tích tụ tinh thể canxi pyrophosphate trong các mô liên kết, đặc biệt là sụn và khớp. Những tinh thể này có thể hình thành khi có sự bất thường trong quá trình chuyển hóa canxi hoặc phospho. Một số yếu tố góp phần làm gia tăng nguy cơ bị giả gout bao gồm:

• Tuổi tác: Bệnh này thường gặp ở người lớn tuổi, nhất là những người > 60 tuổi

Bệnh giả gout hay gặp ở người cao tuổi

• Các rối loạn chuyển hóa: Những tình trạng như bệnh cường giáp, rối loạn tuyến cận giáp, hemochromatosis (bệnh ứ sắt) hoặc bệnh Wilson (bệnh nhiễm đồng), bệnh to đầu chi có thể làm gia tăng nguy cơ tích tụ canxi trong khớp.
• Di truyền: Một số trường hợp bệnh giả gout có thể liên quan đến yếu tố di truyền, nếu có người thân trong gia đình mắc bệnh thì sẽ có nguy cơ cao bị bệnh giả gout hơn người bình thường. Bệnh CPPD gia đình thường di truyền trội trên nhiễm sắc thể thường, gây ra các tình trạng viêm khớp nặng nề hơn, sớm hơn các nguyên nhân khác.
• Gout, hạ magie máu, hạ phosphat máu cũng có liên quan đến bệnh lý giả gout.
• Chấn thương khớp, phẫu thuật khớp cũng là một yếu tố nguy cơ của việc lắng đọng CPP tại khớp.
• Một số thuốc như thuốc điều trị dạ dày PPI, thuốc kháng H2 có thể có liên quan đến bệnh giả gout.

Bệnh giả gout có thể biểu hiện thành các đợt viêm khớp cấp tính, đặc trưng bởi các triệu chứng:

• Đau khớp đột ngột: Các đợt đau khớp thường xảy ra bất ngờ, đặc biệt ở các khớp lớn như đầu gối, cổ tay và mắt cá chân.Trong bệnh giả gout, cơn đau khớp xảy ra hay gặp nhất ở đầu gối, trong khi ở bệnh gout lại hay khởi phát ở khớp bàn ngón chân cái đầu tiên.
• Sưng và nóng khớp: Khớp bị viêm thường trở nên sưng và nóng, đỏ khớp, gây cảm giác khó chịu khi cử động.
• Hạn chế vận động: Bệnh nhân có thể gặp khó khăn trong việc cử động khớp bị ảnh hưởng do đau và sưng.
• Sốt: Đôi khi bệnh nhân có thể bị sốt nhẹ ở các bệnh nhân bị tổn thương đa khớp.
• Khối tinh thể canxi pyrophosphate (CPP): biểu hiện này hiếm gặp, có thể sờ thấy, nhìn thấy khối tinh thể CPP tích tụ tại các vị trí của khớp và cạnh khớp tương tự như hạt tophi trong bệnh gout, gây biến dạng khớp.

Trong nhiều trường hợp, các đợt viêm cấp tính có thể tự biến mất sau vài ngày đến vài tuần. Tuy nhiên, bệnh giả gout cũng có thể gây ra các biến chứng mãn tính, dẫn đến viêm khớp mãn tính và thoái hóa khớp.

Như vậy triệu chứng lâm sàng của bệnh có nhiều đặc điểm giống với triệu chứng lâm sàng của bệnh gout, chính vì vậy nên bệnh viêm khớp do lắng đọng CPP còn được gọi là bệnh giả gout.

Nếu không được điều trị đúng cách, bệnh giả gout có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:

• Viêm khớp mãn tính: Giả gout có thể dẫn đến viêm khớp mãn tính, gây đau, biến dạng khớp và giảm khả năng vận động trong thời gian dài.
• Thoái hóa khớp: Sự tích tụ của tinh thể canxi pyrophosphate có thể gây tổn thương sụn và dẫn đến thoái hóa khớp.
• Chấn thương khớp: Những bệnh nhân có tình trạng viêm khớp kéo dài có nguy cơ cao gặp phải các chấn thương liên quan đến khớp, chẳng hạn như rách sụn hoặc tổn thương dây chằng.

Mặc dù không có cách nào để ngăn chặn hoàn toàn bệnh giả gout, nhưng có một số biện pháp có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các đợt bùng phát:

• Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống lành mạnh và tập thể dục đều đặn có thể giúp duy trì sức khỏe của khớp và hạn chế các yếu tố nguy cơ gây tích tụ tinh thể canxi.
• Kiểm soát các bệnh lý nền: Điều trị các rối loạn chuyển hóa và nội tiết như rối loạn chứng năng tuyến cận giáp hoặc bệnh Wilson, bệnh ứ sắt có thể giúp giảm nguy cơ phát triển bệnh giả gout.
• Tránh chấn thương khớp: Bảo vệ khớp tránh khỏi các chấn thương và căng thẳng quá mức có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng liên quan đến giả gout.
• Sử dụng thuốc dự phòng: Một số bệnh nhân có nhiều đợt viêm khớp tinh thể CPP, thường là nhiều hơn từ 3 đợt cấp tính mỗi năm, có thể sử dụng colchicin, NSAID, hoặc corticoid liều thấp kéo dài đến khi bệnh nhân không bị tái phát trong ít nhất 2 năm, sau đó sẽ giảm dần liều và ngừng khi triệu chứng của bệnh nhân ổn định.

Bệnh giả gout là một tình trạng viêm khớp không quá hiếm gặp, đặc biệt ở người lớn tuổi. Tuy nhiên bệnh có thể dễ nhầm lẫn với các bệnh lý viêm khớp do nguyên nhân khác. Mặc dù không có phương pháp điều trị dứt điểm, nhưng việc kiểm soát tốt các triệu chứng và điều trị kịp thời có thể giúp bệnh nhân sống chung với bệnh mà không gặp phải các biến chứng nghiêm trọng. Chính vì vậy, việc chẩn đoán chính xác và điều trị sớm là điều quan trọng để cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Để chẩn đoán chính xác bệnh giả gout, các bác sĩ thường sử dụng một số phương pháp chẩn đoán sau:

• Phân tích dịch khớp: Lấy mẫu dịch khớp và phân tích dưới kính hiển vi để xác định sự có mặt của các tinh thể canxi pyrophosphate, đó là những tinh thể có kích thước nhỏ, tính lưỡng chiết yếu hoặc không có tính lưỡng chiết, có thể có hình que hay hình thoi, đây là phương pháp chẩn đoán chính xác nhất. Đôi khi bệnh nhất có thể xuất hiện cả tinh thể urat và tinh thể CPP trong dịch khớp. Ngoài ra xét nghiệm tế bào dịch có thể cho thấy có nhiều bạch cầu trong dịch khớp.
• Chụp X-quang: Phương pháp này giúp phát hiện sự lắng đọng canxi trong khớp. Hình ảnh chụp X-quang có thể cho thấy sự xuất hiện của tinh thể trong sụn hoặc mô mềm xung quanh khớp:
• Hình ảnh vôi hóa sụn.
• Hình ảnh vôi hóa bao khớp, bao hoạt dịch.
• Vôi hóa gân Achilles hoặc cân gan chân.
• Có thể thấy hình ảnh thoái hóa khớp: như gai xương, đặc xương dưới sụn.
• Siêu âm khớp: có thể đánh giá mức độ viêm khớp, dịch khớp và phát hiện được tinh thể CPP lắng đọng ở khớp
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): MRI có thể cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về tổn thương khớp và các mô mềm liên quan.
• Chụp cắt lớp vi tính hai mức năng lượng: rất có hiệu quả trong phát hiện tinh thể urat nhưng trong phát hiện tinh thể CPP còn cần nghiên cứu thêm, hiện vẫn chưa được khuyến nghị sử dụng rộng rãi.

Việc điều trị bệnh giả gout tập trung vào việc giảm đau và kiểm soát các triệu chứng viêm khớp. Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị dứt điểm bệnh này, nhưng các biện pháp dưới đây có thể giúp kiểm soát bệnh:

• Điều trị hỗ trợ gồm: chườm mát vào khớp tổn thương, hạn chế vận động khớp đau (có thể băng chun hoặc nẹp). Không đắp cao nóng, chườm ấm vào khớp đau.

Băng chun có thể giúp hỗ trợ hạn chế vận động khớp đau

• Thuốc giảm đau như paracetamol có thể giúp bệnh nhân giảm cơn đau.
• Thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs): Đây là phương pháp điều trị chính để giảm đau và viêm trong các đợt bùng phát cấp tính. Các loại thuốc như celecoxib, meloxicam hoặc etoricoxib thường được sử dụng.
• Colchicine: có vai trò chống viêm toàn thân, nhất là trên những bệnh nhân viêm nhiều khớp. Thuốc cũng có thể dùng liều thấp dài ngày hơn để dự phòng cơn đau khớp tái phát. Tuy nhiên thuốc có thể gây tác dụng phụ như tiêu chảy, đau bụng, nôn.
• Corticoid đường uống: có thể sử dụng nếu bệnh nhân không đáp ứng với các thuốc chống viêm khác.
• Tiêm corticoid: Đối với những bệnh nhân có các triệu chứng viêm nặng hoặc không đáp ứng với thuốc uống, tiêm corticoid trực tiếp vào khớp có thể giúp giảm viêm nhanh chóng.

Tiêm khớp corticoid là một trong các phương pháp điều trị bệnh giả gout

• Thuốc ức chế interleukin-1: Đối với những bệnh nhân không đáp ứng với các phương pháp điều trị truyền thống, thuốc ức chế interleukin-1 (như anakinra) có thể được sử dụng để kiểm soát các triệu chứng viêm.

Tại hệ thống Y tế MEDLATEC có đầy đủ đội ngũ chuyên gia cơ xương khớp như PGS.TS. Nguyễn Mai Hồng, Ths.BSCKII.BSNT Trịnh Thị Nga và bác sĩ các chuyên khoa, trang thiết bị hiện đại, cơ sở vật chất khang trang,… với đa dạng các dịch vụ kỹ thuật, gói khám sức khỏe phục vụ nhu cầu thăm khám, điều trị các mặt bệnh.

Liên hệ số hotline 1900 56 56 56 hoặc truy cập địa chỉ medlatec.vn để đặt lịch kiểm tra sức khỏe.