Bác sĩ: ThS.BS Trần Minh Dũng
Chuyên khoa: Tai mũi họng - Tai Mũi Họng
Năm kinh nghiệm:
Khúc xạ bình thường (còn gọi là mắt chính thị - emmetropia) là tình trạng mà các tia sáng song song đi vào mắt và hội tụ chính xác ngay trên võng mạc mà không cần đến hoạt động điều tiết. Khi cấu trúc của mắt có hiện tượng bất thường, các tia sáng lúc này không còn hội tụ đúng vị trí và gây ra các tật khúc xạ thường gặp như:
Bênh khúc xạ và điều tiết là nguyên nhân chính gây giảm thị lực ở cả người lớn và trẻ em.
Đây là tình trạng mắt mất đi khả năng điều chỉnh tiêu cự linh hoạt để nhìn rõ vật thể ở các khoảng cách khác nhau. Một số dạng rối loạn điều tiết thường gặp bao gồm:
Gia tăng điều tiết (Accommodative Excess): Cơ thể mi bị co cứng quá mức, khiến mắt khó chuyển tiêu cự từ gần ra xa, gây nhìn mờ và nhức mắt.
Thiểu năng điều tiết (Accommodative Insufficiency): Mắt không đủ khả năng tăng độ điều tiết để nhìn rõ vật thể ở gần. Bệnh thường biểu hiện bằng mờ mắt, đau đầu, mệt mỏi khi đọc sách và làm việc.
Co thắt điều tiết (Accommodative Spasm): Là một dạng nặng hơn của gia tăng điều tiết, trong đó cơ thể mi bị co cứng liên tục, khiến mắt rơi vào trạng thái giả cận thị.
Cận thị
Viễn thị
Loạn thị
Lão thị
Các rối loạn điều tiết có thể xuất hiện độc lập hoặc kèm theo tật khúc xạ, khiến việc chẩn đoán và điều trị trở nên phức tạp hơn. Việc chẩn đoán chính xác các nhóm bệnh này đòi hỏi phải đo khúc xạ sau liệt điều tiết (cycloplegic refraction) và thực hiện các test đánh giá chức năng điều tiết chuyên biệt.
Cận thị
Thói quen sử dụng thiết bị điện tử trong thời gian dài ở trẻ em là nguyên nhân chính thúc đẩy nguy cơ cận thị.
Viễn thị
Loạn thị
Lão thị
Gia tăng điều tiết
Tình trạng căng thẳng, lo âu kéo dài làm ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thần kinh phó giao cảm, gây gia tăng điều tiết.
Thiểu năng điều tiết
Co thắt điều tiết
Các nguyên nhân nêu trên có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc kết hợp, khiến tình trạng khúc xạ và điều tiết trở nên phức tạp hơn. Một số yếu tố nguy cơ như lão hóa, bệnh lý chuyển hóa và stress ảnh hưởng đồng thời lên cả khả năng khúc xạ và điều tiết của mắt.
Tật khúc xạ là nhóm rối loạn khá phổ biến với khoảng 1/3 người trên 40 tuổi ở Hoa Kỳ và Tây Âu. Cận thị được dự báo sẽ ảnh hưởng đến hơn một nửa dân số thế giới vào năm 2050. Trong các rối loạn điều tiết, thiểu năng điều tiết là dạng phổ biến nhất ở nhóm người không bị lão thị. Tỷ lệ gia tăng điều tiết ở trẻ em và thanh thiếu niên dao động từ 0,8% đến 10,8% tùy theo từng nghiên cứu.
Các rối loạn này đều gây ảnh hưởng đáng kể đến thị lực, khả năng sinh hoạt và chất lượng cuộc sống. Nếu không được phát hiện và điều chỉnh kịp thời, chúng có thể dẫn đến mỏi mắt mạn tính, giảm hiệu suất học tập và lao động, đồng thời làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý mắt khác như nhược thị hoặc bong võng mạc
Việc chẩn đoán rối loạn điều tiết đòi hỏi sự phối hợp đầy đủ giữa hỏi bệnh, đo thị lực, thực hiện các test chuyên biệt và đo khúc xạ sau liệt điều tiết trong những trường hợp nghi ngờ. Đặc biệt, ở trẻ em và thanh thiếu niên, chẩn đoán rối loạn điều tiết cần thận trọng vì dễ bị che lấp bởi sự thích nghi hoặc tật khúc xạ tiềm ẩn.
Khuyến khích trẻ em tăng cường hoạt động ngoài trời là biện pháp hiệu quả để làm chậm tiến triển cận thị.
Thuốc nhỏ mắt Atropine 1% là phương pháp hiệu quả nhất để điều trị co thắt điều tiết.
Việc điều trị cần cá thể hóa theo từng trường hợp, dựa trên dạng rối loạn điều tiết, mức độ nặng nhẹ và các yếu tố đi kèm. Cần sự kết hợp giữa điều chỉnh thói quen sinh hoạt, sử dụng kính phù hợp và rèn luyện chức năng điều tiết để mang lại hiệu quả cao nhất.
Phần lớn các trường hợp tật khúc xạ và rối loạn điều tiết có thể kiểm soát tốt nếu được chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách. Việc tuân thủ đeo kính, thay đổi thói quen sinh hoạt và tập luyện chức năng điều tiết đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì thị lực ổn định lâu dài.
Tài liệu tham khảo:
Quý khách hàng vui lòng lựa chọn dịch vụ y tế theo nhu cầu!