Đau vùng bả vai thường xuất phát từ các vấn đề liên quan đến hệ cơ, xương và khớp. Tuy nhiên, trong một hợp ít trường hợp, đau vai có thể là dấu hiệu cảnh báo của các bệnh lý nghiêm trọng mà bạn không thể ngờ đến.

Tình trạng bệnh dễ nhận biết khi xuất hiện các triệu chứng đặc trưng như:

• Cơn đau có thể xuất hiện nhiều tại vùng vai và cánh tay, từ đau âm ỉ đến nhói buốt, dữ dội. 
• Gặp khó khăn khi thực hiện các hành động như giơ tay lên cao, dịch chuyển vai hoặc thực hiện các động tác tại vùng xương vai.
• Cánh tay ngày càng thấy yếu đi, không thể mang vác đồ vật có trọng lượng trừ trung bình đến nặng dẫn đến hạn chế trong sinh hoạt hàng ngày.
• Khi cử động vai, bạn sẽ nghe thấy tiếng kêu lục cục hoặc rắc rắc.
• Ngoài đau vai, có thể gặp phải các triệu chứng khác như sốt, mệt mỏi, hoặc đau ở các bộ phận khác của cơ thể.
• Trong một số trường hợp, bạn có thể nhìn thấy một phần xương bả vai nhô ra, gây mất thẩm mỹ và ảnh hưởng đến chức năng của vai.

Đau xương bả vai là tình trạng đau âm ỉ tại vùng vai gây khó khăn trong vận động

Đau bả vai là hiệu tượng gặp phổ biến ở mọi lứa tuổi kể cả người trẻ tuổi do nhiều nguyên nhân khác nhau như:

 Các vấn đề về cơ và mô mềm:

• Căng cơ hoặc chấn thương: Tình trạng đau vai có thể xuất phát từ căng cơ hoặc chấn thương do vận động quá mức, sai tư thế hoặc các tác động mạnh. Những nguyên nhân này có thể dẫn đến viêm gân, rách cơ hoặc căng cơ ở vùng vai, gây ra cảm giác đau nhức và khó chịu.
• Hội chứng chèn ép dây thần kinh: Xảy ra khi các tư thế không phù hợp hoặc các hoạt động lặp đi lặp lại gây áp lực lên dây thần kinh ở vùng vai, dẫn đến cảm giác đau nhức hoặc tê bì.
• Rách chóp xoay: Xảy ra khi các cơ xoay quanh khớp vai bị tổn thương, có thể rách một phần hoặc toàn bộ, dẫn đến đau đớn và giảm khả năng vận động.

 Vấn đề về khớp:

• Viêm khớp: Viêm khớp vai bao gồm viêm bao hoạt dịch và viêm gân là nguyên nhân phổ biến gây đau bả vai và hạn chế vận động.
• Thoái hóa khớp: Xảy ra khi sụn khớp bị mài mòn do quá trình lão hóa hoặc chấn thương, dẫn đến tình trạng đau nhức và cứng khớp.
• Gai xương: Sự hình thành gai xương xung quanh khớp vai có thể gây đau và hạn chế vận động.

Các vấn đề về cột sống cổ:

• Thoát vị đĩa đệm: Xảy ra khi đĩa đệm bị tổn thương, dẫn đến chèn ép các dây thần kinh chạy xuống cánh tay, gây ra cơn đau lan đến vùng vai.
• Gai xương cột sống cổ: Gai xương ở cột sống cổ có thể gây kích thích rễ thần kinh, dẫn đến đau vai và cổ.
• Hẹp ống sống: Sự thu hẹp các khoảng trống trong cột sống có thể do thoái hóa hoặc khối u chèn ép gây hẹp ống sống và chèn ép vào rễ thần kinh gây đau lan đến bả vai.
• Loãng xương: Căn bệnh này làm cho xương trở nên giòn, dễ gãy và mất đi độ chắc chắn. Loãng xương cũng có thể tác động đến vùng xương bả vai, làm tăng nguy cơ gãy xương ngay cả khi chỉ gặp phải ngã nhẹ hoặc chấn thương nhỏ.
• Gãy xương bả vai: Mặc dù không phổ biến, nhưng xương bả vai đôi khi có thể bị gãy do ngã hoặc tai nạn ô tô tốc độ cao.

Hẹp ống sống là một trong những nguyên nhân nguy hiểm gây đau bả vai

Các bệnh lý về tim mạch:

Đau bả vai không chỉ là triệu chứng của rối loạn cơ xương mà có thể là dấu hiệu cảnh báo của bệnh tim mạch nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim, bóc tách động mạch chủ và viêm màng ngoài tim.

 Các bệnh lý về phổi và ngực

Bên cạnh các vấn đề về cơ xương khớp và tim mạch, đau vai còn có thể liên quan đến các bệnh lý của phổi. Những tình trạng như thuyên tắc phổi, tràn khí màng phổi, ung thư phổi hoặc bệnh zona đều có khả năng gây ra cơn đau ở vùng vai.

Ung thư

Các khối u ở vùng ngực như u vú, u hạch cũng có thể gây đau bả vai qua nhiều cơ chế. Các khối u có thể chèn ép lên dây thần kinh, gây viêm hoặc kích thích các thụ thể đau.Thêm vào đó, ung thư di căn đến xương bả vai cũng là một nguyên nhân thường gặp gây ra cảm giác đau ở vùng này.

Đau bả vai là bệnh lý phổ biến không chỉ ở người trung và cao tuổi mà gặp cả ở những đối tượng trẻ tuổi. Nếu bạn nằm trong một trong các nhóm người sau đây, hãy chú ý đến vùng bả vai của mình.

• Người làm việc văn phòng: Người làm việc tại văn phòng thường ngồi lâu trong một tư thế, ít vận động, đặc biệt là những người thường xuyên cúi đầu để nhìn vào màn hình máy tính.
• Vận động viên thể thao: Đặc biệt là những vận động viên tham gia các môn thể thao đòi hỏi vận động mạnh ở vùng vai như bơi lội, bóng rổ, tennis... 
• Người lao động nặng: Những người phải nâng, vác vật nặng thường xuyên hoặc thực hiện các động tác lặp đi lặp lại ở vùng vai cũng dễ bị tổn thương.
• Người cao tuổi: Khi tuổi càng cao, các khớp xương và cơ bắp càng dễ bị thoái hóa, gây ra các cơn đau nhức, đặc biệt là ở vùng vai.
• Người mắc các bệnh lý mạn tính: Các bệnh như viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp, tiểu đường, bệnh tim mạch... có thể làm tăng nguy cơ đau vai.
• Người bị chấn thương vai: Các chấn thương như bong gân, trật khớp, gãy xương vai có thể gây đau kéo dài và ảnh hưởng đến chức năng của khớp vai.

Để xác định chính xác nguyên nhân gây đau xương bả vai, bác sĩ sẽ kết hợp nhiều phương pháp khác nhau như:

 Xét nghiệm

Trong quá trình thăm khám và chẩn đoán, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân thực hiện một số xét nghiệm để tìm ra nguyên nhân gây ra cơn đau, bao gồm:

• Xét nghiệm công thức máu toàn phần (CBC): Giúp phát hiện dấu hiệu nhiễm trùng hoặc rối loạn huyết học có thể liên quan đến đau vai.
• Xét nghiệm tốc độ máu lắng (ESR) và xét nghiệm protein phản ứng C (CRP): Là các chỉ số viêm nhạy, hỗ trợ đánh giá mức độ phản ứng viêm trong cơ thể, yếu tố thường gặp trong các bệnh lý khớp hoặc tổn thương phần mềm.
• Xét nghiệm chức năng gan (LFT): Được chỉ định khi nghi ngờ cơn đau bả vai liên quan đến bệnh lý gan mật. Đây là nhóm nguyên nhân hiếm gặp nhưng không nên bỏ sót.

Dựa trên kết quả của các xét nghiệm, bác sĩ có thể chỉ định thêm các phương pháp chẩn đoán khác.

 Chẩn đoán hình ảnh

• Chụp X-quang: Giúp lấy được hình ảnh chi tiết của xương và khớp, đặc biệt hữu ích khi có dấu hiệu gai xương hoặc gãy xương.
• Siêu âm: Phương pháp này giúp phát hiện các tình trạng như viêm, rách hoặc đứt gân và cung cấp thông tin chi tiết về nguồn gốc của cơn đau.

• Chụp cắt lớp vi tính (CT) và chụp cộng hưởng từ (MRI): Hai phương pháp này sẽ được bác sĩ chỉ định khi siêu âm và chụp X-quang chưa đủ để chẩn đoán, cần làm rõ hơn về hình ảnh. 

Kiểm tra tim mạch

Trong một số trường hợp, cơn đau ở bả vai có thể liên quan đến các vấn đề về tim mạch. Do đó, bác sĩ có thể đề xuất một số thăm dò chức năng như: điện tâm đồ (ECG) hoặc nghiệm pháp gắng sức giúp đánh giá sức khỏe của tim mạch của bệnh nhân.

Có nhiều cách điều trị hiệu quả cho cơn đau bả vai, từ những biện pháp đơn giản tại nhà đến các phương pháp điều trị đòi hỏi các kiến thức chuyên môn tại bệnh viện.

Sử dụng thuốc

Sử dụng thuốc giảm đau là biện pháp mà hầu hết các bệnh nhân tìm đến khi bị đau. Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen có thể hỗ trợ làm giảm đau và viêm trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên, đây không phải là giải pháp lâu dài và việc sử dụng NSAID kéo dài có thể gây ra tác dụng phụ trên tiêu hóa, gan, thận,...

Phẫu thuật

Phẫu thuật thường chỉ được chỉ định khi các phương pháp điều trị khác không mang lại hiệu quả hoặc trong trường hợp chấn thương nghiêm trọng. Phẫu thuật giúp phục hồi các gân bị tổn thương ở vai hoặc lưng trên và loại bỏ mô sẹo. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu cho thấy khoảng 90% bệnh nhân bị đau xương bả vai có phản ứng tích cực với các phương pháp điều trị không cần phẫu thuật.

 Phục hồi chức năng

Vật lý trị liệu: Vật lý trị liệu có vai trò thiết yếu trong việc phục hồi chức năng và làm giảm cơn đau ở xương bả vai. Các bài tập đặc biệt được xây dựng nhằm mục đích: 

• Tăng cường sức mạnh và ổn định cho các cơ quanh vai và lưng trên.
• Cải thiện khả năng vận động và sự linh hoạt của khớp vai.
• Giảm căng thẳng và đau ở các cơ bị ảnh hưởng, đặc biệt là cơ nâng vai.

Xoa bóp trị liệu: Xoa bóp vùng giữa hai bả vai giúp thư giãn các mô cơ, giảm căng thẳng và cải thiện lưu thông máu, từ đó giảm đau hiệu quả.

 Các biện pháp điều trị đau bả vai tại nhà

• Thư giãn cơ: Các bài tập kéo giãn nhẹ nhàng có thể giúp làm giảm cơn đau và tăng tính linh hoạt cho vai. Một vài ví dụ đơn giản là:

• Duỗi một cánh tay ngang qua ngực.

• Dùng tay kia giữ khuỷu tay của cánh tay đang duỗi và kéo nhẹ về phía ngực.
• Giữ tư thế này trong 15-20 giây.

• Chườm nóng/lạnh: Áp dụng chườm nóng hoặc lạnh lên vùng bị đau trong khoảng 15-20 phút, vài lần mỗi ngày, có thể giúp giảm cơn đau và tình trạng viêm. Chườm lạnh thường được ưu tiên trong giai đoạn cấp tính (ngay sau chấn thương), trong khi chườm nóng thích hợp hơn cho các cơn đau mãn tính.

Chườm nóng/ lạnh giúp giảm thiểu cơn đau bả vai nhanh chóng

• Chế độ ăn uống phù hợp: Một chế độ ăn uống cân bằng, giàu trái cây, rau quả và axit béo omega-3 có thể giúp giảm viêm toàn thân và hỗ trợ quá trình phục hồi. Giảm thiểu việc tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn và các món ăn có nhiều đường.
• Tập thể dục đúng cách: Các bài tập tăng cường sức mạnh cho lưng và vai, chẳng hạn như gập bụng, kéo xà và chống đẩy, có thể giúp cải thiện tình trạng đau nhức và tăng độ dẻo dai cho khớp bả vai

 Một số câu hỏi thường gặp

Đau bả vai kéo dài có nguy hiểm không?

Đau bả vai kéo dài là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng như viêm khớp vai, chèn ép dây thần kinh hoặc thậm chí là các bệnh lý mạn tính khác. Nếu cơn đau kéo dài hơn 1-2 tuần, kèm theo các triệu chứng khác như tê bì, yếu cơ, hoặc khó thở, bạn nên đến gặp bác sĩ ngay để kiểm tra.

 Khi nào bạn cần đến gặp bác sĩ ngay lập tức khi thấy bị đau bả vai?

Bạn cần đến thăm khám bác sĩ ngay nếu:

• Cơn đau kéo dài hơn 1-2 tuần mà không có dấu hiệu giảm bớt.
• Kèm theo các dấu hiệu bất thường như sưng tấy, đỏ da, sốt hoặc khó khăn trong việc di chuyển.
• Đau lan xuống cánh tay hoặc cổ.
• Xuất hiện ngay sau chấn thương nặng.

 Đau bả vai lâu ngày có thể dẫn tới biến chứng nào không?

Biến chứng của đau bả vai có thể bao gồm giới hạn phạm vi vận động, yếu cơ, viêm khớp vai, và hội chứng dính khớp vai. Nếu người bệnh không điều trị kịp thời, để tình trạng diễn ra âm ỉ kéo dài lâu ngày có thể chèn ép thần kinh, căng cơ hoặc rách cơ, ảnh hưởng đến chức năng cột sống cổ.

Tình trạng đau bả vai rất thường gặp, xuất hiện từ những nguyên nhân khác nhau như căng cơ, chấn thương, hoặc bệnh lý. Đối với các cơn đau nhẹ, các biện pháp đơn giản tại nhà như nghỉ ngơi, chườm nóng/lạnh, các bài tập kéo giãn cơ nhẹ nhàng thường mang lại hiệu quả. Tuy nhiên, nếu cơn đau kéo dài hoặc trở nên dữ dội, việc tìm sự trợ giúp từ bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu là cần thiết. Quan trọng nhất, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tự áp dụng bất kỳ phương pháp điều trị nào.