Hemophilia B là bệnh lý do rối loạn yếu tố đông máu, thiếu yếu tố IX (độ hoạt động <40 phần trăm bình thường). Chúng được gây ra bởi các biến thể gây bệnh (ví dụ, đột biến, xóa)  trong gen F9. Đây là bệnh di truyền liên kết nhiễm sắc thể giới tính X chủ yếu ảnh hưởng đến nam giới với biểu hiện chảy máu ở mức độ nghiêm trọng khác nhau, từ nhẹ đến đe dọa đến tính mạng.

Hemophilia ảnh hưởng đến hơn 1,2 triệu cá nhân (chủ yếu là nam giới) trên toàn thế giới. Hemophilia xảy ra ở tất cả các nhóm dân tộc. Một ấn phẩm từ Liên đoàn Haemophilia thế giới ước tính rằng 43% dân số Hemophilia trên thế giới sống ở Ấn Độ, Bangladesh, Indonesia và Trung Quốc, trong đó chỉ có 12% được chẩn đoán.  

Hemophilia B (thiếu yếu tố IX) - xảy ra ở khoảng 1 trong 15.000 đến 1 trong 30.000 ca sinh con trai còn sống. Khoảng một phần ba đến một nửa bị bệnh nặng (nghĩa là hoạt động của yếu tố IX <1% so với bình thường).

Hemophilia B ít phổ biến hơn Hemophilia A. Hemophilia B ít nặng hơn hemophilia A.

Hemophilia B ít phổ biến hơn Hemophilia A

Thông thường nhất, bệnh Hemophilia được di truyền. Tuy nhiên, bệnh do đột biến tự phát (không có tiền sử gia đình mắc hemophilia, được cho là do đột biến mới) cũng phổ biến. Các nghiên cứu đã chứng minh rằng các nguyên nhân do đột biến khởi phát chiếm tới 43% các trường hợp mắc bệnh Hemophilia B nghiêm trọng. Trong bệnh Hemophilia B vừa và nhẹ, khoảng 30% là các trường hợp do đột biến mới khởi phát.

Hemophilia nặng chủ yếu ảnh hưởng đến nam giới, những người có một nhiễm sắc thể X duy nhất có chứa gen khiếm khuyết. Ngược lại, hemophilia nhẹ đã được báo cáo ở một phần tư số người mang mầm bệnh dị hợp tử.

 Những con trai bị ảnh hưởng truyền biến thể Hemophilia cho tất cả con trai của họ và không cho con gái của họ. Con gái nói chung là những người mang mầm bệnh không bị ảnh hưởng, nhưng họ có thể bị chảy máu nhẹ do mất một phần nhiễm sắc thể X bình thường (ví dụ, hội chứng Turner, bất hoạt X-lệch, đồng thừa kế các đột biến hemophilia từ người cha bị ảnh hưởng và người mẹ mang mầm bệnh). Người mang mầm bệnh truyền gen Hemophilia cho khoảng một nửa số con của họ. Hemophilia chủ yếu là do di truyền, nhưng các trường hợp đột biến tự phát  là phổ biến và chịu trách nhiệm cho 40% bệnh Hemophilia B.

Ý nghĩa lâm sàng chính của kiểu gen bệnh Hemophilia đối với bệnh nhân có liên quan đến mức độ nghiêm trọng của bệnh và dự đoán nguy cơ phát triển chất ức chế. Đối với người thân độ một, kiểu gen có thể tạo điều kiện cho việc xác định người mang mầm bệnh, có ý nghĩa đối với xét nghiệm và tư vấn di truyền và dự đoán chảy máu ở phụ nữ.

Sự sẵn có của các sản phẩm thay thế yếu tố đã cải thiện đáng kể việc chăm sóc cho các cá nhân với những điều kiện này. Tuy nhiên, bệnh nhân xuất hiện với các triệu chứng chảy máu cấp tính cần điều trị nhanh chóng và cần có kế hoạch cho bệnh nhân trải qua phẫu thuật hoặc các thủ tục xâm lấn.

Cả yếu tố VIII và IX đều góp phần vào việc cầm máu thứ cấp (hình thành cục máu đông fibrin) thông qua vai trò của chúng trong phức hợp X-ase (ten-ase) nội tại, kích hoạt yếu tố X. Phức hợp X-ase bao gồm yếu tố kích hoạt IX (yếu tố IXa) là protease; yếu tố X là chất nền; và yếu tố kích hoạt VIII (yếu tố VIIIa), canxi và phospholipid như là đồng yếu tố trong phân tách yếu tố X.

Hemophilia được di truyền lặn liên kết X - Gen yếu tố yếu tố IX (F9 ) nằm trên nhiễm sắc thể X và nam giới mang gen bệnh này sẽ có biểu hiện xuất huyết.

- Nam giới bị bệnh chủ yếu vì họ có một nhiễm sắc thể X duy nhất chứa gen khiếm khuyết.

Những nam giới bị bệnh có thể truyền biến thể gây bệnh cho con gái của chúng, những người con gái này mang gen bệnh, nhưng thường không biểu hiện bệnh (do con gái có 2 nhiễm sắc thể X, mà chỉ có một nhiễm sắc thể X bị biến thể).

Hemophilia được di truyền lặn liên kết X

 - Nữ giới: Mặc dù người mang mầm bệnh, nhưng có một alen yếu tố bình thường, đa số họ không có biểu hiện bệnh, song họ có thể gặp các triệu chứng chảy máu tương tự như ở bệnh nhân bị thiếu hụt yếu tố đông máu nhẹ (ví dụ bị bất hoạt X một phần) khi có chấn thương hay phẫu thuật.

Một số trường hợp, nữ giới có triệu chứng xuất huyết nặng. Nguyên nhân có thể do nhận gen bệnh từ cả bố và mẹ( bố mắc bệnh, mẹ mang gen bệnh), hoặc một số nguyên nhân khác. Các nguyên nhân khác gây ra nhiều triệu chứng ở nữ giới bao gồm:

+ Mất một phần nhiễm sắc thể X bình thường, như trong hội chứng Turner

+ Bất hoạt X

+ Đồng thừa kế các đột biến bệnh Hemophilia từ người cha bị ảnh hưởng và người mẹ mang mầm bệnh

+ Bệnh di truyền hiếm gặp khác

Những người nữ mang mầm bệnh có thể truyền biến thể gây bệnh cho khoảng một nửa số con trai của họ, những người sẽ bị bệnh và khoảng một nửa số con gái của họ, những người sẽ mang mầm bệnh. Nửa còn lại của con trai và con gái sẽ nhận được nhiễm sắc thể X không bị ảnh hưởng.

Các trường hợp bệnh do đột biến gen tự phát - Một số trường hợp mắc bệnh máu khó đông, trong đó một người đàn ông bị bệnh được sinh ra cho một người phụ nữ không mang mầm bệnh có tiền sử gia đình khỏe mạnh, đôi khi gặp phải. Tỷ lệ mắc bệnh Hemophilia do đột biến gen tự phát trước đây được ước tính là khoảng một phần ba trường hợp. Tuy nhiên, các nghiên cứu tiếp theo đã chỉ ra rằng tần suất của những trường hợp này thay đổi tùy theo số dân số được kiểm tra và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Hemophilia B - Các trường hợp bệnh do đột biến gen tự phát chiếm khoảng 40% bệnh nặng và khoảng 30% bệnh nhẹ đến trung bình.

Hầu hết các đột biến tự phát này có khả năng được giải thích bằng khảm soma ở cha mẹ hoặc ông bà ảnh hưởng đến dòng mầm. Điều này xảy ra khi mẹ của một cá nhân mắc bệnh máu khó đông được xét nghiệm và không được phát hiện là người mang biến thể gây bệnh trong tế bào soma của cô ấy; tuy nhiên cô ấy có thể khảm biến thể bệnh ở dòng giống của mình và do đó có một đứa con trai thứ hai hoặc một đứa con gái mang mầm bệnh. Những bà mẹ không có tiền sử gia đình mắc bệnh Hemophilia có xét nghiệm không mang biến thể có nguy cơ sinh con thứ hai mắc bệnh Hemophilia hoặc con gái là người mang mầm bệnh do khảm khảm mẹ xấp xỉ 5%.

- Gen F9 (hemophilia B) - Các F9 gen là một gen 34 kb nằm cuối nhánh dài của nhiễm sắc thể X. Nó chứa tám exon và bảy intron. F9 là gen lớn nhất trong họ các yếu tố đông máu phụ thuộc vitamin K; nó chứa các tính năng được bảo tồn cao (số exon, các loại mối nối) được bảo tồn cao trong các protein phụ thuộc vitamin K tương đồng.

- Các biến thể (F9) - Các biến thể trong F9 rất không đồng nhất. Chúng bao gồm xóa, sao chép, chèn, biến thể vị trí nối, đột biến điểm (gây ra sự thay thế axit amin) và các biến thể vô nghĩa (giới thiệu một codon dừng sớm).

Đột biến mất đoạn là loại biến thể phổ biến nhất, chiếm 47% các biến thể trong một phân tích từ cơ sở dữ liệu MLOF. Người đầu tiên được chẩn đoán thiếu hụt yếu tố IX bị đột biến điểm F9 dẫn đến thay đổi axit amin đơn (C206S) và gây ra thiếu hụt yếu tố IX nghiêm trọng.

Một số họ Hemophilia B có các biến thể dương tính với kháng nguyên (phản ứng chéo [CRM +]), với mức độ nghiêm trọng lâm sàng từ nhẹ đến nặng. Những bệnh nhân này có mức độ kháng nguyên của yếu tố IX gần bình thường, nhưng họ có mức độ hoạt động của yếu tố IX thấp hơn nhiều. Khoảng một phần ba các trường hợp hemophilia B nằm trong nhóm này. Đột biến đã được mô tả ảnh hưởng đến quá trình xử lý protein sau dịch mã, liên kết carboxyl hóa và liên kết lipid, chức năng miền tăng trưởng biểu bì (EGF), kích hoạt zymogen, nhận dạng cơ chất và / hoặc hoạt động enzyme.

- F9 Cambridge và F9 Oxford - Khiếm khuyết trong quá trình xử lý sau dịch mã, ngăn chặn sự phân cắt của propeptide 18- amino-acid của yếu tố IX.

- F9 Chapel Hill - Suy giảm khả năng hoạt hóa của zymogen do can thiệp vào một trong các vị trí phân cắt yếu tố IX

- F9 Vancouver - Sự can thiệp vào hoạt động xúc tác của yếu tố IX với yếu tố X do đột biến điểm làm thay đổi isoleucine thành threonine ở vị trí axit amin 397, ảnh hưởng đến liên kết hydro giữa threonine 397 và oxy carbonyl của tryptophan 385

- Hemophilia Bm - Một loại protein rối loạn chức năng gây ra sự kéo dài thời gian prothrombin (PT). Kiểu hình Bm có thể được gây ra bởi các đột biến trong F9 ảnh hưởng đến dư lượng axit amin 180, 181 hoặc 182 gần điểm cuối của chuỗi nặng hoặc dư lượng 311, 364, 368, 390, 396 hoặc 397 gần vị trí phân tách beta của yếu tố IX. Hầu hết các cá nhân bị ảnh hưởng có bệnh nặng lâm sàng.

- Xóa gen hoàn toàn đã được mô tả nhưng rất hiếm. Trong một nghiên cứu của 70 gia đình ở Pháp, chỉ có hai gia đình bị xóa gen hoàn toàn.

Kiểu hình của Leyden - Hemophilia B Leyden là một dạng hemophilia B hiếm gặp gây ra bởi một đột biến trong vùng kích thích  F9 chứ không phải trong khu vực mã hóa. Một loạt các đột biến điểm khác nhau gây ra bệnh Hemophilia B Leyden đã được mô tả. Những đột biến khởi đầu này phá vỡ sự ràng buộc của các yếu tố phiên mã làm tăng biểu hiện yếu tố IX sau tuổi dậy thì. Ở những người có kiểu hình Leyden, mức độ yếu tố IX tăng sau tuổi dậy thì và những người này thường chuyển đổi từ kiểu nặng hơn sang kiểu hình lâm sàng nhẹ hơn ở tuổi trưởng thành. Đột biến kiểu hình của Leyden trong một khu vực của chất kích thích F9 kéo dài từ nucleotide c.-50 đến c.-18, được gọi là vùng đặc trưng của Leyden (LSR).

Trái ngược với những bệnh nhân có kiểu hình Leyden, những người có đột biến điểm ở vị trí -26 của chất kích thích F9 phá vỡ yếu tố đáp ứng androgen (hemophilia B Brandenburg) không cho thấy mức độ yếu tố IX được cải thiện sau tuổi dậy thì.

Hemophilia B (thiếu yếu tố IX) là các rối loạn yếu tố đông máu liên quan đến X liên quan đến chảy máu ở mức độ nghiêm trọng khác nhau, từ nhẹ đến đe dọa đến tính mạng.

Hemophilia nặng hầu như chỉ thể hiện ở nam giới, mặc dù nữ giới có thể có biểu hiện nặng trong một số trường hợp hiếm gặp (ví dụ, dị hợp tử; lyon lệch, mất nhiễm sắc thể X). Ngược lại, bệnh Hemophilia nhẹ đã được báo cáo ở một phần tư số người mang mầm bệnh dị hợp tử.

Bệnh nhân mắc bệnh máu khó đông mức độ nặng hơn có nhiều khả năng bị chảy máu tự phát, chảy máu nghiêm trọng và tuổi chảy máu đầu tiên sớm hơn, có thể bắt đầu ngay khi sinh. Chảy máu ngay và chậm sau chấn thương là phổ biến; nó có thể rất lớn hoặc có thể ké dài liên tục trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần.

Bệnh nhân mắc bệnh máu khó đông mức độ nặng hơn có nhiều khả năng bị chảy máu tự phát

Bệnh nhân mắc bệnh máu khó đông mức độ vừa phải thường chảy máu khi có chấn thương nhỏ hay các thủ thuật xâm lấn. Chảy máu ít gặp hơn và thường xảy ra bốn đến sáu lần mỗi năm. Tuy nhiên, chảy máu thường xuyên hơn có thể xảy ra nếu viêm khớp ưa chảy máu phát triển.

Ngược lại, những người mắc bệnh máu khó đông thường chỉ bị chảy máu khi bị chấn thương hoặc phẫu thuật, và chảy máu có thể không trở nên rõ ràng trên lâm sàng. Chảy máu có thể xảy ra sau các thủ thuật tiểu phẫu như nhổ răng, ngay cả ở những bệnh nhân mắc bệnh nhẹ.

Người nữ mang gen có biểu hiện chảy máu khác nhau. Những người có mức độ hoạt động của yếu tố gần hoặc trên 50 phần trăm so với bình thường sẽ không bị rối loạn chảy máu lâm sàng và tình trạng mang mầm bệnh chủ yếu quan trọng trong sinh sản. Những người mang mầm bệnh khác có thể có mức độ hoạt động của yếu tố ít hơn 50% so với bình thường và có thể bị chảy máu nhiều hơn.

Tuổi bị chảy máu đầu tiên - Hầu hết trẻ sơ sinh mắc bệnh máu khó đông xuất hiện trong vòng một năm đầu đến một năm rưỡi với vết bầm tím dễ dàng, chảy máu, chảy máu do chấn thương miệng hoặc sau khi làm thủ thuật xâm lấn.

Trái ngược với bệnh nặng, bệnh máu khó đông có thể không bị phát hiện trong thời gian đáng kể trong trường hợp không có tiền sử gia đình; bệnh chỉ có thể trở nên rõ ràng khi có chấn thương, phẫu thuật. Trong một báo cáo của 10 bệnh nhân, độ tuổi chẩn đoán bệnh Hemophilia nhẹ dao động từ 14 đến 62 tuổi. Lên đến một phần ba số bệnh nhân mắc bệnh máu khó đông không có hoặc chảy máu rất hạn chế (ví dụ, chỉ với chấn thương hoặc phẫu thuật).

Phần lớn bệnh nhân mắc bệnh máu khó đông có tiền sử gia đình đã biết. Tuy nhiên, một số lượng đáng kể các cá nhân có hiện tượng chảy máu bất ngờ, rất có thể là do đột biến gen tự phát được truyền từ người mẹ. Trong cuộc khảo sát trên 140 bé trai mắc bệnh máu khó đông (chỉ một số người đã biết các bà mẹ mang mầm bệnh), một đợt xuất huyết xảy ra trước chẩn đoán ở một phần tư.

Vị trí ban đầu của chảy máu - Chảy máu có thể xảy ra bất cứ nơi nào ở bệnh nhân mắc bệnh máu khó đông. Sự khác biệt về mức độ nghiêm trọng của bệnh.

- Trẻ sơ sinh - Các vị trí chảy máu phổ biến ở trẻ sơ sinh bao gồm hệ thống thần kinh trung ương, các vị trí ngoại bào như u máu vùng đầu và các vị trí can thiệp y tế bao gồm cắt bao quy đầu, tiêm tĩnh mạch. Khoảng 3 đến 5 phần trăm trẻ sơ sinh mắc bệnh máu khó đông nghiêm trọng xuất huyết dưới màng cứng hoặc xuất huyết nội sọ trong thời kỳ chu sinh.. Khoảng một nửa có chảy máu nhiều với cắt bao quy đầu.

- Trẻ em - Bầm tím, chảy máu khớp và các vị trí khác của chảy máu cơ xương khớp trở nên phổ biến hơn khi trẻ bắt đầu biết đi. Độ tuổi của trẻ em bị ảnh hưởng dao động từ sáu tháng đến 11 tuổi (trung bình 3,4 tuổi) và nhiều trẻ bị bệnh nhẹ hoặc trung bình.

- Trẻ lớn và người lớn - Các vị trí chảy máu phổ biến ở trẻ lớn và người lớn bao gồm khớp, cơ, hệ thần kinh trung ương và đường miệng hoặc đường tiêu hóa.

Chảy máu nội sọ - Xuất huyết nội sọ (ICH) tương đối hiếm so với các vị trí chảy máu khác, nhưng nó là một trong những sự kiện nguy hiểm và đe dọa đến tính mạng nhất ở những người mắc bệnh máu khó đông. ICH có thể xảy ra ở các cá nhân ở mọi lứa tuổi, tự phát hoặc sau chấn thương.

- Tự phát - ICH tự phát xảy ra ở trẻ sơ sinh cũng như người lớn. Điều quan trọng, nhiều trẻ sơ sinh bị ICH tự phát không có tiền sử gia đình mắc bệnh Hemophilia.

- Sau chấn thương - ICH có thể xảy ra ngay sau khi bị chấn thương hoặc là một biến chứng chậm trễ đến vài tuần sau đó. Điều quan trọng là ICH bị trì hoãn có thể xảy ra đến ba đến bốn tuần sau chấn thương và cũng có thể lên đến một tháng sau khi sinh.

- Khớp và cơ - là vị trí phổ biến nhất cho chảy máu ở bệnh nhân, chiếm tới 80% xuất huyết. Chảy máu trong khớp tự phát là đặc trưng của bệnh nặng. Chảy máu vào khoang khớp bắt nguồn từ các mạch hoạt dịch. Các đợt chảy máu thường ảnh hưởng đến nhiều loại khớp, đặc biệt là đầu gối và mắt cá chân, là các khớp chịu trọng lượng lớn. Một khớp thường bị ảnh hưởng tại một thời điểm, nhưng nhiều vị trí chảy máu không phải là hiếm. Mắt cá chân thường bị ảnh hưởng nhất ở trẻ em, và đầu gối, khuỷu tay và mắt cá chân ở thanh thiếu niên và người lớn. Chảy máu trong khớp gây đau đớn và có thể dẫn đến chậm phát triển thể chất. Biểu hiện lâm sàng thay đổi theo độ tuổi:

+ Ở trẻ sơ sinh, các dấu hiệu chảy máu sớm bao gồm khó chịu và giảm sử dụng chi bị ảnh hưởng.

+ Ở trẻ lớn và người lớn, chảy máu trong khớp được biểu hiện bằng đau và sưng cấp tính.

+ Chảy máu vào cơ bắp với sự hình thành khối máu tụ là phổ biến. Thông thường điều này ảnh hưởng đến cơ bắp chân (ví dụ như cơ tứ đầu, cơ thắt lưng chậu) và cơ cánh tay. Chảy máu cơ có thể lan rộng và có thể làm tổn thương cấu trúc mạch máu thần kinh và tạo ra hội chứng khoang, đặc biệt là ở chân dưới và cẳng tay.

Ngoài ra có thể xuất huyết tiêu hóa, xuất huyết niêm mạc mũi, miệng, tiểu máu.

Chảy máu ở người nữ /người mang mầm bệnh - Những người mang mầm bệnh Hemophilia là dị hợp tử về khiếm khuyết di truyền có liên quan (nghĩa là họ có một alen bình thường và một alen bất thường). Do đó, nhìn chung, họ dự kiến sẽ có khoảng 50 phần trăm hoạt động của yếu tố bình thường, thường là đủ để ngăn ngừa chảy máu lâm sàng. Tuy nhiên, một số người mang bệnh Hemophilia có các triệu chứng tương tự như nam giới bị ảnh hưởng với bệnh Hemophilia nhẹ.

- Bệnh khớp do Hemophilic: viêm khớp ưa chảy máu có thể dẫn tới hủy hoại khớp.

- Nhiễm trùng từ các sản phẩm có nguồn gốc từ huyết tương: virus gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV) và virus viêm gan B và C (HBC và HCV).

- Viêm màng hoạt dịch mãn tính và tàn tật vĩnh viễn có thể phát triển.

- Di chứng sau xuất huyết não: động kinh, chậm phát triển.

Di chứng sau xuất huyết não: động kinh, chậm phát triển

- Bệnh tim mạch.

- Giới: nam chiếm đa số.

- Tuổi: tất cả lứa tuổi, thể nặng biểu hiện ngay từ khi trẻ nhỏ.

- Di truyền: Mẹ mang gen bệnh hemophilia trền bệnh cho con trai. Bố mang bệnh truyền gen bệnh cho con gái

- Gia đình có tiền sử mắc bệnh hemophilia tăng nguy cơ mắc thế hệ sau

- Khám tiền hôn nhân

Sàng lọc cho thành viên trong gia đình có người mắc bệnh máu khó đông

- Sàng lọc cho thành viên trong gia đình có người mắc bệnh máu khó đông

- Trẻ bệnh cần tránh chấn thương, tránh thủ thuật không cần thiết

- Điều trị dự phòng và theo dõi bệnh

Việc đánh giá chẩn đoán trong các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh máu khó đông thường bắt đầu bằng việc xem xét kỹ lưỡng về tiền sử chảy máu cá nhân của bệnh nhân và tiền sử gia đình( có người mắc bệnh máu khó đông). Các xét nghiệm sàng lọc sau đó được thực hiện và chẩn đoán được xác nhận bằng (các) phép đo hoạt động của yếu tố đông máu cụ thể và / hoặc xét nghiệm di truyền.

Lâm sàng: Tiền sử gia đình có người mắc bệnh. Triệu chứng chảy máu thể hiện khác nhau giữa các bệnh nhân, nhưng đây là triệu chứng đặc trưng của bệnh. Biểu hiện: các nốt hoặc đám tụ máu, chảy máu thường xuyên tái phát vào khớp, đặc biệt là đầu gối, mắt cá chân, hông và khuỷu tay gây giới hạn chuyển động của các khớp… chảy máu có thể tự nhiên hay sau thủ thuật, chấn thương.

Cận lâm sàng

- Xét nghiệm ban đầu bao gồm các xét nghiệm sàng lọc cầm máu, bao gồm thời gian prothrombin (PT), thời gian thromboplastin một phần được kích hoạt (aPTT) và số lượng tiểu cầu. Kết quả cho thấy: xét nghiệm aPTT được thực hiện nếu aPTT bị kéo dài.

Xét nghiệm sàng lọc cầm máu

Tuy nhiên, aPTT có thể là bình thường ở những người bị thiếu hụt yếu tố nhẹ hơn (ví dụ, mức độ hoạt động của yếu tố> 15%), đặc biệt là ở bệnh Hemophilia B (thiếu yếu tố IX), trong đó ngay cả những người mắc bệnh vừa phải có thể có aPTT bình thường.

- Đo lường mức độ hoạt động của yếu tố (yếu tố IX trong bệnh máu khó đông hemophilia B cho thấy mức độ giảm so với các biện pháp kiểm soát bình thường (thường <40%), đây là yếu tố quan trọng trong xác định chẩn đoán. Các cá nhân cũng có thể được phân loại là mắc bệnh máu khó đông mặc dù có mức độ yếu tố ≥40% nếu họ có chung một biến thể di truyền trong yếu tố liên quan với một thành viên gia đình mắc bệnh máu khó đông.

- Việc chẩn đoán tình trạng người mang bệnh Hemophilia đòi hỏi phải xác định đột biến gen bệnh Hemophilia. Mức độ hoạt động của yếu tố đông máu( hoạt tính) rất quan trọng để quản lý người mang mầm bệnh, nhưng không tối ưu để xác định hoặc loại bỏ chẩn đoán người mang mầm bệnh Hemophilia.

- Xét nghiệm DNA phát hiện đột biến gen F9.

Mức độ nghiêm trọng của bệnh - Khi được sử dụng cho bệnh Hemophilia B, mức độ nghiêm trọng của bệnh được xác định theo mức độ yếu tố trong huyết tương.

- Hemophilia nặng được định nghĩa là hoạt tính của yếu tố VIII:  <1 %, tương ứng với <0,01 IU / mL.

- Hemophilia vừa phải được định nghĩa là hoạt tính của yếu tố VIII:  ≥1% đến  ≤5% so với bình thường, tương ứng với ≥ 0,01 đến  ≤ 0,05 IU / mL.

- Hemophilia nhẹ được định nghĩa là hoạt tính của yếu tố VIII > 5%  đến <40% so với bình thường ( >0,05 đến  <0,40 IU / mL).

Thuật ngữ điều trị dự phòng đã được sửa đổi trong hướng dẫn của Liên đoàn Hemophilia Thế giới 2012 để làm rõ liệu điều trị dự phòng là chính.

- Dự phòng tiên phát - Những người chưa bị chảy máu nhưng có nguy cơ chảy máu cao do thiếu hụt yếu tố nghiêm trọng được khuyến cáo nên điều trị dự phòng tiên phát do nguy cơ cao chảy máu tự phát và hiệu quả của điều trị dự phòng trong việc ngăn ngừa chảy máu và các biến chứng của nó.

- Điều trị dự phòng thứ phát - Đối với những người bị chảy máu nhiều hơn một lần (ví dụ, hai hoặc nhiều chảy máu vào khớp, bằng chứng của bệnh khớp bằng cách khám thực thể hoặc chụp X quang), điều trị dự phòng thứ phát có thể phù hợp để ngăn ngừa bệnh nặng hơn, bất kể mức độ hoạt tính nào của yếu tố đông máu. Những người mắc bệnh nặng (hoạt tính của yếu tố đông máu <1%) và nhiều hơn một lần chảy máu nên được điều trị dự phòng thứ phát, trong khi những người mắc bệnh vừa hoặc nhẹ (hoạt tính của yếu tố đông máu từ 5 đến 40%) và nhiều hơn một đợt chảy máu có thể sử dụng điều trị dự phòng gián đoạn.

- Điều trị dự phòng không liên tục - Đối với những người bị thiếu hụt yếu tố đông máu mức độ trung bình hoặc nhẹ và không có chảy máu trước đó, nhu cầu điều trị dự phòng được cá nhân hóa dựa trên mức độ yếu tố của bệnh nhân và mức độ hoạt động thể chất của bệnh nhân. Dự phòng gián đoạn (còn gọi là "điều trị dự phòng ngắn hạn"), được sử dụng trong vài tuần đến vài tháng và sau đó ngưng sử dụng, có thể được sử dụng trong các trường hợp cụ thể như các hoạt động thể chất có tác động cao, chảy máu khớp hoặc các thủ tục phẫu thuật.

- Mục tiêu của việc dùng thuốc là duy trì  hoạt độ của yếu tố đông máu trên 1 đến 2%, về cơ bản là chuyển đổi bệnh nhân từ kiểu hình nghiêm trọng sang bệnh Hemophilia vừa phải.

- Điều trị chảy máu: tiến hành càng sớm càng tốt mục tiêu là nâng hoạt động của yếu tố IX lên mức đủ để đạt được cầm máu. Mức độ hoạt động của yếu tố mục tiêu phụ thuộc vào vị trí và mức độ nghiêm trọng của chảy máu, và sự hiện diện của chấn thương hoặc sự xuất hiện liên quan đến khớp mục tiêu.

Đối với chảy máu nghiêm trọng, mức độ hoạt động của yếu tố nên được duy trì trên 50 phần trăm. Cần được xử trí cấp cứu với liều ban đầu của yếu tố IX là 100-120 đơn vị / kg để nâng mức yếu tố VIII lên 80- 100%. Đối với chảy máu khác liều ban đầu của yếu tố VIII là 50-60 đơn vị / kg để nâng mức yếu tố VIII lên 40-50%. Liều duy trì phụ thuộc các chế phẩm máu có sẵn và thời gian bán hủy của yếu tố đông máu ( yếu tố IX là 24 giờ). Thời gian bán hủy có thể rút ngắn nếu bệnh nhân chảy máu nhiều hoặc có chất ức chế.

- Điều trị trước phẫu thuật: Hầu hết các khuyến nghị bao gồm hướng dẫn của Liên đoàn Hemophilia Thế giới 2012 duy trì hoạt độ yếu tố đông máu trước phẫu thuật  cho phẫu thuật lớn từ 60 đến 80% đối với bệnh Hemophilia B, với mức độ sau phẫu thuật giảm dần đến khoảng 50% cho đến khi vết thương được chữa lành (thường trong khoảng thời gian từ 10 đến 14 ngày). Đối với vết thương hoặc thao tác khớp, mức độ ít nhất 50 phần trăm là cần thiết. Liều lượng để đạt được mức yếu tố phù hợp, bao gồm các tính toán cho liều bolus hoặc tiêm truyền liên tục, có thể cung cấp mức độ yếu tố đồng đều hơn và giảm việc sử dụng yếu tố, được mô tả ở trên.

- Điều trị khác: Thuốc cầm máu, chống viêm corticoid trong trường hợp chảy máu khớp.

Tài liệu tham khảo

1. Genetics of hemophilia A and B - UpToDate

2. Hemophilia A and B: Routine management including prophylaxis - UpToDate

3. Treatment of bleeding and perioperative management in hemophilia A and B - UpToDate

4. Clinical manifestations and diagnosis of hemophilia - UpToDate