Lao là một trong những căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có khả năng lây lan cao và gây ra những hậu quả cực kỳ nguy hiểm đối với cơ thể con người, trước đây lao được xếp vào “tứ chứng nan y”. Căn nguyên gây bệnh là vi khuẩn lao hay còn gọi là vi khuẩn Koch. Bệnh lao có khả năng xuất hiện ở nhiều cơ quan trong cơ thể người bệnh, đặc biệt phổ biến là lao phổi. Tuy nhiên, ở đối tượng người bệnh là nữ giới thì nguy cơ mắc căn bệnh lao sinh dục cũng cần phải được chú ý nhiều bởi bệnh tình có thể gây ra biến chứng nặng như vô sinh.

Lao sinh dục nữ là một thể lao thứ phát, hay còn được hiểu là dạng biến chứng lây lan từ một vùng cơ quan lân cận (đặc biệt thường do biến chứng từ vùng phúc mạc). Đối tượng mắc bệnh lao sinh dục nữ thường ở độ tuổi đang có khả năng sinh sản (từ 20 - 45 tuổi) và tình trạng bệnh cũng xuất hiện ở nhiều thể khác nhau.

Lao sinh dục nữ

Các thể lao sinh dục nữ thường gặp:

Lao phần phụ thường xuất hiện và phát triển một cách âm thầm khiến cho việc phát hiện bệnh và điều trị rất khó khăn. Các tổn thương từ lao có thể khiến việc thụ thai gặp nhiều cản trở, nguy cơ mang thai ngoài dạ con thường xuất hiện ở những người bệnh gặp tình trạng này.

• Lao ở ống dẫn trứng: Tình trạng bệnh này cũng tương tự như thể lao vòi trứng. Ống dẫn trứng khi bị lao xâm nhập sẽ dần trở nên thô cứng, làm tổn thương bề mặt niêm mạc khiến cho thành ống trứng có thể sẽ bị dính liền với nhau, các nang trứng không thể di chuyển qua để tiến hành thụ thai.
• Lao tử cung: Người bệnh bị lao dạ con thường là do tình trạng lao vòi trứng và lao ống dẫn trứng không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vi trùng lao sẽ di chuyển từ vòi trứng để thâm nhập làm tổn thương vùng dạ con.
• Lao buồng trứng: Thể lao sinh dục nữ có khả năng dẫn tới vô sinh cao nhất chính là lao tại buồng trứng. Vi trùng lao đầu tiên sẽ xâm nhập vào những vùng xung quanh buồng trứng gây ra các triệu chứng viêm nhiễm, sau đó sẽ đi sâu vào bên trong làm buồng trứng bị mưng mủ và thậm chí hoại tử một phần hoặc hoàn toàn buồng trứng.
• Lao âm đạo: Thể lao ở âm đạo có thể không gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình trạng sức khỏe người bệnh bằng các thể lao khác thế nhưng lại ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt cá nhân cũng như sinh hoạt tình dục. Bệnh nhân sẽ bị viêm loét các vùng phần trên âm đạo, xuất hiện các hạt sần có màu vàng dễ vỡ, gây ra nhiều khó chịu.

Có rất nhiều nguyên nhân có thể gây ra tình trạng bệnh lao sinh dục nữ. Tuy nhiên, hầu hết các trường hợp bệnh nhân mắc phải căn bệnh này đều bắt nguồn từ di chứng lây lan từ các vùng cơ quan như: Lao ở màng bụng (hay lao phúc mạc), lao phổi hay bệnh về tiết niệu, đường ruột. 

Vi trùng lao có khả năng di chuyển từ các vùng bệnh khác đến các vùng cơ quan sinh dục thông qua tuyến lympho hoặc đường máu. Trường hợp lây lan bệnh được bắt gặp nhiều nhất là các vi trùng lao từ phúc mạc di chuyển tới vùng vòi trứng để gây bệnh, từ vòi trứng bệnh lao rất dễ lây lan tới dạ con, buồng trứng hay âm đạo.

Vi trùng lao có khả năng di chuyển từ các vùng bệnh khác đến các vùng cơ quan sinh dục

Tỷ lệ người bệnh lao sinh dục nữ có thể lên tới 2% mỗi năm.

Bệnh lao sinh dục nữ thường có ít những triệu chứng bệnh đặc trưng vì vậy người bệnh gặp nhiều khó khăn trong việc phát hiện cũng như điều trị bệnh. Những dấu hiệu có thể nghi ngờ là do bệnh lao sinh dục gây ra như: Tình trạng rối loạn kinh nguyệt, thường xuyên có cảm giác mệt mỏi, vùng bụng dưới hay bị đau nhức không rõ nguyên nhân,... Các triệu chứng bệnh khá mơ hồ không rõ ràng khiến cho người bệnh chủ quan và nghĩ rằng đây là những biểu hiện bình thường do chu kỳ kinh nguyệt hoặc một số vấn đề nhỏ do nội tiết gây ra.

Tình trạng rối loạn kinh nguyệt, thường xuyên có cảm giác mệt mỏi, vùng bụng dưới hay bị đau nhức không rõ nguyên nhân có thể là biểu hiện của bệnh lao sinh dục.

Bên cạnh đó, việc chẩn đoán bệnh cũng sẽ gặp nhiều cản trở bởi các triệu chứng lâm sàng của bệnh khá giống với các bệnh lý khác. Thậm chí, một số trường hợp chẩn đoán bệnh có thể bị nhầm lẫn với các bệnh lây truyền qua đường tình dục, viêm nhiễm phụ khoa thông thường hoặc bệnh lý ung thư.

Bệnh lao hay bệnh lao sinh dục nữ mặc dù là căn bệnh nguy hiểm nhưng với công nghệ y tế hiện đại ngày nay thì hầu hết các trường hợp đều có thể được chữa trị khỏi. Bệnh nhân cần tìm tới những cơ sở y tế uy tín để chẩn đoán bệnh cũng như tìm được phương hướng điều trị hiệu quả nhất. Ngoài ra, việc tuân thủ các yêu cầu chăm sóc bệnh nhân cũng sẽ giúp quá trình chữa bệnh diễn ra thuận lợi hơn và khả năng lây lan cũng thấp hơn.

Dù vậy, bệnh lao sinh dục nữ có thể gây ra những biến chứng hay di chứng khó có thể khắc phục làm ảnh hưởng tới khả năng sinh sản.

Trường hợp bệnh lao sinh dục nữ không được chữa trị kịp thời có thể gây ra các tình trạng viêm một phần hoặc mất chức năng hoàn toàn buồng trứng có thể xảy ra, tắc nghẽn đường ống dẫn trứng khiến mẹ mang thai ngoài tử cung, dạ con bị lao gây ra tổn thương nặng và không thể mang thai,...

Lao được xem là một trong những căn bệnh có khả năng lây nhiễm cao và việc chữa trị bệnh dứt điểm lại khá khó khăn. Cũng giống như những bệnh lao khác thì tình trạng bệnh lao sinh dục nữ cũng có thể lây nhiễm từ người qua người một cách dễ dàng. Vi trùng lao có khả năng xâm nhập vào cơ thể những người tiếp xúc với mầm bệnh thông qua nhiều con đường khác nhau. Lây truyền qua đường ăn uống, nói chuyện trực tiếp với người bị bệnh lao, sử dụng chung đồ đạc cá nhân hay có quan hệ tình dục,... tất cả đều có thể là yếu tố làm tăng nguy cơ bị mắc các bệnh về lao, tình trạng bệnh lao sinh dục nữ cũng không ngoại lệ.

Quan hệ tình dục với bạn tình bị nhiễm lao sinh dục có thể là yếu tố làm tăng nguy cơ bị mắc các bệnh về lao 

Chính vì bệnh lao có mức độ lây lan cao cho nên mỗi cá nhân mắc bệnh hay những người thân trong gia đình đều cần chú ý kiêng cữ theo chỉ định của bác sĩ điều trị. Đặc biệt đối với người bị bệnh lao, phải luôn luôn giữ tâm thế bảo vệ an toàn sức khỏe cho bản thân cũng như những người thân tiếp xúc cùng.

Trường hợp bị mắc bệnh lao sinh dục nữ chủ yếu là do tiền sử mắc bệnh lao tại một số vùng cơ quan khác trong cơ thể như phổi, gan, bụng,... Chính vì vậy, tất cả những đối tượng đã hoặc đang bị bệnh lao thì đều có nguy cơ mắc bệnh lao sinh dục nữ. Ngoài ra, bệnh lao cũng có thể xuất hiện ở cơ quan sinh dục nam giới chứ không phải chỉ có ở nữ giới.

Một vài trường hợp, bệnh nhân không có dấu hiệu mắc bệnh lao hoặc các triệu chứng phát bệnh không biểu hiện rõ ràng khiến cho tình trạng bệnh chuyển biến xấu một cách âm thầm và nguy hiểm. Cũng có những trường hợp, bệnh nhân bị mắc bệnh lao đã được phát hiện và đang được điều trị, thế nhưng phương pháp điều trị chưa hiệu quả hay không đúng phác đồ hoặc nhiễm vi khuẩn lao kháng thuốc dẫn tới bệnh lây lan bệnh đến vùng các cơ quan sinh dục.

Một số nhóm đối tượng sau đây cũng sẽ có nguy cơ mắc bệnh lao nói chung và bệnh lao sinh dục nữ nói riêng:

• Những người có tiền sử mắc các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp khác;
• Những đối tượng bị suy giảm miễn dịch;
• Những người thường xuyên sử dụng thuốc lá hoặc các chất kích thích;
• Nhóm người đang sống trong môi trường bị ô nhiễm nặng, đặc biệt là ô nhiễm không khí.

Bất kỳ ai cũng có thể là đối tượng mắc bệnh lao sinh dục cho nên việc tìm hiểu trước các biện pháp phòng ngừa bệnh cần được ưu tiên, hạn chế tối đa nguy cơ mắc bệnh và dẫn tới vô sinh.

Bệnh lao có khả năng lây lan cực nhanh vì vậy mỗi người bệnh cần chú ý bảo vệ sức khỏe cho bản thân cũng như sức khỏe cho cả gia đình bằng cách hạn chế tiếp xúc trực tiếp với mọi người: Không sử dụng chung đồ đạc, không ăn uống chung, hạn chế tiếp xúc nói chuyện trực diện,... với những người đang mắc lao. Bạn nên đeo khẩu trang khi tới những nơi đông người hoặc những nơi có nhiều yếu tố nguy cơ lây nhiễm bệnh như bệnh viện, trại giam,...

Bất kỳ ai cũng có thể là đối tượng mắc bệnh lao sinh dục cho nên việc tìm hiểu trước các biện pháp phòng ngừa bệnh cần được ưu tiên

Bệnh lao sinh dục nữ sẽ âm thầm phát triển bệnh vì vậy khi người bạn có bất kỳ triệu chứng bất thường nào dù là nhỏ nhất cũng cần tìm hiểu và nhờ đến trợ giúp từ các y bác sĩ.

Bên cạnh đó, các chuyên gia y tế cũng khuyến cáo nên kiểm tra phụ khoa định kỳ để xác định sớm các nguy cơ gây bệnh không chỉ bệnh lao sinh dục nữ.

Ngay khi người bệnh phát hiện cơ thể có những triệu chứng bệnh bất thường tại cơ quan sinh dục thì hãy lập tức tìm tới sự trợ giúp từ các y bác sĩ có chuyên môn. Mặt dù các triệu chứng bệnh lao sinh dục nữ khá mơ hồ, không xuất hiện đồng loạt thế nhưng người bệnh cũng nên chú ý phát hiện sớm, tuyệt đối không nên chủ quan coi thường các triệu chứng nhỏ nhặt nhất.

Bệnh lao sinh dục nữ sẽ rất dễ bị chẩn đoán nhầm với các bệnh lý khác của hệ cơ quan sinh dục như các bệnh lây truyền đường tình dục hay các bệnh thay đổi nội tiết. Chính vì vậy, các bác sĩ sẽ cần kết hợp thực hiện nhiều phương pháp cùng lúc nhằm xác định chính xác tình trạng bệnh. Một số phương pháp thường được chỉ định thực hiện để phân biệt bệnh như:

• Chụp X-quang vùng bụng dưới
• Các xét nghiệm nhằm kiểm tra tốc độ lắng máu, thử phản ứng lao, khám xét các vùng cơ quan khác xem có nguy cơ mắc bệnh lao hay không,...
• Tìm kiếm vi khuẩn lao có trong máu kinh
• Nạo sinh thiết dạ con

Tại BVĐK MEDLATEC, các bác sĩ sẽ chẩn đoán lao bằng các phương tiện hiện đại nhất như siêu âm đầu dò, chụp cắt lớp vi tính tiểu khung, các xét nghiệm hiện đại nhất như gene Xpert, nuôi cấy lao trong môi trường lỏng.

Tương tự như bệnh lao tại các vùng cơ quan khác, lao sinh dục nữ có thể được chỉ định điều trị với các thuốc chống lao theo phác đồ riêng đã được Bộ Y tế khuyến cáo. Bác sĩ sẽ lựa chọn các thuốc chống lao và liều lượng phụ thuộc vào mức độ phát triển của bệnh, tình trạng sức khỏe người bệnh cũng những vấn đề liên quan đến các bệnh lý nền hiện có.

Trường hợp bệnh tình không thuyên giảm do vi trùng lao đã gây ra những tổn thương nghiêm trọng thì các bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện phẫu thuật nhằm cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ cơ quan trong hệ sinh dục. Buồng trứng, tử cung, vòi trứng,... đều có thể bị vi trùng lao xâm chiếm hoàn toàn và không còn khả năng hồi phục vì vậy cần được cắt bỏ để đảm bảo tính mạng cho người bệnh. Trường hợp phụ nữ mắc bệnh còn rất trẻ, các bác sĩ sẽ cố gắng nhất có thể để bảo tồn các cơ quan duy trì khả năng sinh sản về sau.

Mặc dù tình trạng bệnh lao sinh dục nữ không phải căn bệnh quá phổ biến thế nhưng tác hại mà bệnh gây ra lại rất nghiêm trọng. Chính vì thế, mỗi cá nhân cần tìm hiểu trước những thông tin hữu ích về bệnh nhằm bảo vệ sức khỏe cho bản thân cũng như bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình.