Vitamin là một số họ chất hữu cơ không liên quan về mặt hóa học mà con người không thể tổng hợp được và phải được đưa vào chế độ ăn với số lượng nhỏ để tạo điều kiện cho quá trình trao đổi chất diễn ra bình thường. Chúng được chia thành các vitamin tan trong nước và tan trong chất béo.

Acid ascorbic hay vitamin C là một vitamin tan trong nước. Hầu hết các loài động vật không cần vitamin C. Tuy nhiên, đối với con người vitamin C là một loại vitamin thiết yếu. Con người không thể tự tổng hợp acid ascorbic , và con người phải bổ sung nó từ ngoài vào.

Acid ascorbic hay vitamin C là một vitamin tan trong nước

Vitamin C được tìm thấy tự nhiên trong trái cây tươi và rau quả; ví dụ, bưởi, cam, chanh, chanh, khoai tây, rau bina, bông cải xanh, ớt đỏ và cà chua. Có tới 90% lượng vitamin C được tiêu thụ dưới dạng rau và trái cây. Thiếu cung cấp những thực phẩm này qua đường ăn uống là nguyên nhân thường xuyên nhất của sự thiếu hụt. Ngoài ra, vitamin C nhạy cảm với nhiệt, việc đun sôi hoặc nấu chín thực phẩm chứa vitamin C đã làm mất giá trị dinh dưỡng. Trong khi một lượng nhỏ vitamin C được tìm thấy trong bạch cầu, tuyến thượng thận hoặc tuyến yên, có rất ít dự trữ vitamin C trong cơ thể, và do đó, nồng độ acid ascorbic trong huyết tương phản ánh hàm lượng cung cấp gần đây. Nguồn vitamin C trong cơ thể thường cạn kiệt sau 4 đến 12 tuần nếu người ta ngừng cung cấp vitamin. Cách tốt nhất để ngăn ngừa sự thiếu hụt vitamin C là tiêu thụ trái cây và rau quả thường xuyên.

Axit ascorbic có vài trò trong tổng hợp collagen. Collagen type IV là thành phần chính cấu tạo nên thành mạch máu, da và cụ thể là vùng màng đáy ngăn cách biểu bì với hạ bì. Vitamin C cho phép quá trình hydroxyl hóa và liên kết chéo của pro-collagen được xúc tác bởi lysyl hydroxylase. Thiếu vitamin C làm giảm quá trình phiên mã của pro-collagen. Ngoài ra, thiếu axit ascorbic dẫn đến quá trình methyl hóa DNA biểu sinh và ức chế sự phiên mã của các loại collagen khác nhau được tìm thấy trong da, mạch máu và mô.

Thiếu vitamin C được định nghĩa là nồng độ trong huyết thanh dưới 11,4 umol / L và tỷ lệ hiện mắc khác nhau trên thế giới, với tỷ lệ thấp tới 7,1% ở Hoa Kỳ và cao tới 73,9% ở miền bắc Ấn Độ. Các yếu tố nguy cơ thiếu hụt bao gồm uống rượu, sử dụng thuốc lá, thu nhập thấp, giới tính nam, bệnh nhân đang chạy thận nhân tạo và những người có tình trạng dinh dưỡng kém. Mặc dù tình trạng thiếu hụt vitamin C là phổ biến, ngay cả ở các nước công nghiệp phát triển, bệnh scorbut rất hiếm. Tỷ lệ mắc bệnh ở trẻ sơ sinh cũng không phổ biến vì cả sữa mẹ và sữa công thức bổ sung đều là nguồn cung cấp đầy đủ vitamin C.

Bệnh (scurvy) là một hội chứng lâm sàng do thiếu vitamin C. Căn bệnh này lần đầu tiên được báo cáo vào năm 1550 trước công nguyên khi người ta mô tả chính xác việc chẩn đoán và điều trị bệnh bằng cách sử dụng hành tây và rau. Vào những năm 1700, James Lind của Hải quân Hoàng gia Anh đã xác định việc tiêu thụ chanh và cam dẫn đến việc thuyên giảm bệnh, và vào năm 1927, cấu trúc của yếu tố ascorbic đã được công bố, với sự tổng hợp axit ascorbic có tên là vitamin C không lâu sau đó.

Thiếu vitamin C, còn được gọi là bệnh scorbut (scurvy), các dấu hiệu và triệu chứng thường dễ nhận thấy ở những người mắc bệnh scorbut gồm: viêm và chảy máu nướu lợi, các nốt, mảng thâm tím xuất huyết rộng xung quang nang lông trên da, chậm lành vết thương, tóc khô uốn cong, xoắn dễ gãy...

Khi bệnh nhân bị thiếu hụt Vitamin C được chẩn đoán, điều trị bằng thuốc bổ sung và thay đổi chế độ ăn uống. Sự cải thiện của các triệu chứng hiến pháp thường xảy ra trong vòng 24 giờ, với tình trạng chảy máu tự phát cải thiện trong nhiều ngày đến vài tuần. Các sợi lông xoắn ốc mất đến một tháng để giải quyết và việc giải quyết hoàn toàn thường là sau ba tháng. Các bất thường về xương có thể cần can thiệp phẫu thuật.

Nguyên nhân thiếu hụt vitamin c là do chế độ ăn uống không cung cấp đầy đủ vitamin C, tăng nhu cầu, bệnh lý đường ruột gây giảm hấp thu.

 Thiếu vitamin C biểu hiện bằng triệu chứng sau 8 đến 12 tuần không được cung cấp đủ lượng và biểu hiện như cáu kỉnh và chán ăn.

 Thiếu vitamin C biểu hiện bằng triệu chứng sau 8 đến 12 tuần không được cung cấp đủ lượng và biểu hiện như cáu kỉnh và chán ăn.

Sau những triệu chứng ban đầu này, các phát hiện về da liễu bao gồm vết thương kém lành, sưng nướu, dễ chảy máu, rang lung lay, chấm xuất huyết niêm mạc, bầm máu và tăng sừng. Do sự hình thành liên kết disulfide bị gián đoạn, biểu hiện tóc xoắn và cong, dễ gãy. Xuất huyết ngoại bì thường khu trú ở các chi dưới, vì sự mỏng manh của mao mạch không thể chịu được áp suất thủy tĩnh phụ thuộc vào trọng lực. Điều này có thể dẫn đến phề nề. Các phát hiện trên móng tay bao gồm mòng tay mỏng, lõm lòng thuyền, dễ gãy. Ngoài các biểu hiện trên da, nhiều hệ thống cơ quan khác cũng có liên quan. Các vấn đề về khớp xảy ra, bao gồm biểu hiện đau nhức và xuất huyết dưới xương. Sự chảy máu này là kết quả của sự mỏng manh của mạch máu do sự hình thành collagen bị suy giảm. Bệnh lý xương cũng xảy ra và biểu hiện bằng gãy xương giòn do quá trình hình thành xương bên trong nội mạc bị gián đoạn. Có thể xảy ra ngừng phát triển xương ở trẻ em sớm hơn dẫn đến còi cọc.

Biểu hiện ở mắt của bệnh scorbut bao gồm xuất huyết hình ngọn lửa, đốm bông gòn và chảy máu thanh sau vào các dây thần kinh thị giác, dẫn đến teo và phù gai thị. Bệnh ở giai đoạn muộn có thể nguy hiểm đến tính mạng với biểu hiện phù toàn thân, tan máu, vàng da, co giật.

Các triệu chứng ở mắt bao gồm khô mắt, xuất huyết dưới kết mạc và viêm xơ cứng. Rụng tóc phổ biến và chảy máu vào khớp xảy ra với chấn thương tối thiểu.

Các nghiên cứu gần đây cho thấy sự thiếu hụt Vitamin C có thể liên quan đến bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.

Biến chứng do thiếu vitamin C có thể gây bệnh scorbut, xuất huyết, thiếu máu, nhiễm trùng, loãng xương, trật khớp, trẻ còi cọc...

Biến chứng do điều trị tuy không phổ biến nhưng độc tính do bổ sung quá mức có thể xảy ra. Khi vitamin C được bài tiết qua nước tiểu, tác dụng của nó đối với các chất chuyển hóa khác trong nước tiểu đã được khám phá. Đáng chú ý, vitamin C đã được chứng minh là làm tăng bài tiết oxalat ở thận và các tinh thể calci oxalat và hình thành sỏi sau đó.

Các yếu tố nguy cơ thiếu hụt Vitamin C bao gồm:

- Nghiện rượu

Nghiện rượu

- Trẻ chỉ bú sữa bò

- Người cao niên chỉ uống trà và ăn kiêng bánh mì nướng

- Những người nghèo không đủ khả năng mua trái cây và rau quả

- Người hút thuốc

- Những người bị rối loạn ăn uống

- Bệnh tiểu đường loại 1 có nhu cầu vitamin C cao

- Những người bị rối loạn đường tiêu hóa như bệnh viêm ruột.

- Những người bị thừa sắt, dẫn đến lãng phí vitamin C qua thận

- Những người có chế độ ăn kiêng hạn chế, dị ứng thực phẩm

- Quản lý tình trạng bệnh lý dẫn tới nguyên nhân thiếu vitamin C, cơ bản là yêu cầu sự tuân thủ và giáo dục của bệnh nhân.

- Bệnh nhân cần được tư vấn kiêng hút thuốc và hạn chế uống rượu nếu đó là các yếu tố gây thiếu vitamin C.

- Hướng dẫn và tư vấn về thói quen ăn uống hợp lý, bao gồm cả những loại thực phẩm giàu vitamin C, chẳng hạn như trái cây họ cam quýt, quả mọng và một số loại dưa, cũng như các loại rau như rau bina, ớt đỏ và xanh, cà chua, bắp cải, súp lơ. , bông cải xanh và cải Brussels.

- Nên cho trẻ ăn sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, và kéo dài tới ít nhất 2 tuổi, tiêm phòng đầy đủ.

- Hướng dẫn về chế độ ăn uống bổ sung vitamin C thích hợp cho người có nguy cơ thiếu cao.

Chẩn đoán bắt đầu bằng việc đánh giá các yếu tố nguy cơ và khám sức khỏe.

- Soi da có thể được sử dụng để hỗ trợ chẩn đoán, xác nhận ban xuất huyết dạng nang và lông xoắn. Bằng sinh thiết các khu vực bị ảnh hưởng cho thấy những phát hiện tương tự bằng mô bệnh học.

- Xét nghiệm huyết thanh tìm vitamin C trong huyết tương thấp (dưới 0,2 mg / dL) thường phù hợp với bệnh scorbut; tuy nhiên, như đã nêu ở trên, việc uống hoặc bổ sung vitamin C gần đây có thể làm tăng nồng độ trong huyết tương và không phản ánh tình trạng thiếu hụt kéo dài trước đó. Mức độ vitamin C trong bạch cầu chính xác hơn khi đánh giá các kho dự trữ vitamin C vì chúng ít bị ảnh hưởng bởi những thay đổi chế độ ăn uống cấp tính. Mức vitamin C trong bạch cầu là 0 mg / dL là dấu hiệu của bệnh scorbut tiềm ẩn. Từ 0 đến 7 mg / dL là phù hợp với sự thiếu hụt, và lớn hơn 15 mg / dl là đủ.

Xét nghiệm huyết thanh tìm vitamin C trong huyết tương thấp (dưới 0,2 mg / dL) thường phù hợp với bệnh scorbut

Ngoài việc đánh giá nồng độ vitamin C, cần tiến hành sàng lọc đồng thời các tình trạng thiếu hụt vitamin khác. Vì sự thiếu hụt chủ yếu liên quan đến việc ăn uống kém, những người bị ảnh hưởng cũng có thể hấp thụ kém các vitamin và khoáng chất thiết yếu khác. Vitamin B12, folate, canxi, kẽm và sắt rất thấp ở bệnh nhân này. Ngoài ra, vai trò của vitamin C trong việc hấp thụ sắt khiến những người bị bệnh còi dễ bị chảy máu hơn, và đặc biệt là tình trạng thiếu sắt, cần được đánh giá.

Các nghiên cứu hình ảnh cũng hỗ trợ trong trường hợp: Gãy xương, trật khớp, tiêu xương ổ răng

Bổ sung trực tiếp vitamin C là phương pháp điều trị chính, với tối đa 300 mg mỗi ngày cho trẻ em và 500 mg đến 1000 mg mỗi ngày cho người lớn. Thời điểm thay thế cuối cùng là một tháng hoặc sau khi giải quyết xong các di chứng lâm sàng.

Các phác đồ điều trị thay thế cho người lớn bao gồm một đến 2 g trong tối đa 3 ngày, sau đó là 500 mg mỗi ngày trong một tuần, tiếp theo là 100 mg mỗi ngày cho đến 3 tháng.

Ngoài việc bổ sung ngay lập tức, giáo dục bệnh nhân về điều chỉnh lối sống để đảm bảo uống đủ lượng và khuyến cáo ngừng sử dụng rượu và thuốc lá.

Trong trường hợp không thiếu, nhu cầu hàng ngày lên đến 45 mg mỗi ngày ở trẻ em, 90 mg mỗi ngày cho nam giới, 75 mg mỗi ngày cho phụ nữ và lên đến 120 mg mỗi ngày cho phụ nữ đang cho con bú.

Điều quan trọng là giải quyết triệt để nguyên nhân chính gây ra bệnh scorbut.