Từ điển bệnh lý

U mỡ : Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Ngày 10-05-2023

Tổng quan U mỡ

U mỡ thực chất là một khối mỡ tích tụ dưới da, chúng sẽ nằm giữa phần cơ và lớp da của cơ thể. Các khối u mỡ thông thường xuất hiện ở vùng lưng, vai, cổ, cánh tay và đùi hoặc thậm chí hình thành bên trong cơ thể chúng ta (ví dụ như u mỡ tại ruột). U mỡ được xem là khối u lành tính thường gặp nhất ở người trưởng thành và hiếm khi xuất hiện ở trẻ em.

U mỡ là khối u lành tính có thể di chuyển và người bệnh thường không có cảm giác đau nhức khó chịu.

U mỡ là khối u lành tính có thể di chuyển và người bệnh thường không có cảm giác đau nhức khó chịu. U mỡ được các bác sĩ phân loại bằng 2 tính chất đặc trưng: Mật độ mềm và có nhiều thùy, trong nhiều trường hợp có kèm chất lỏng bên trong. U mỡ có thể xuất hiện ở cả nam và nữ ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên nhóm đối tượng thường thấy nhất là những phụ nữ tuổi trung niên.

Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe thực tế của người bệnh có bị ảnh hưởng bởi khối u mỡ hay không mà các bác sĩ và người bệnh sẽ thống nhất thực hiện loại bỏ u mỡ. Ngoài ra, yếu tố thẩm mỹ cũng tác động tới nhu cầu xử lý khối u mỡ từ người bệnh.


Nguyên nhân U mỡ

Nguyên nhân hình thành các khối u mỡ chữa được xác định rõ ràng, tuy nhiên yếu tố di truyền được xem yếu tố làm tăng nguy cơ bị u mỡ phổ biến nhất. Rất nhiều trường hợp người bệnh được chẩn đoán có khối u mỡ và phát hiện trong gia đình từng có tiền sử mắc căn bệnh này rồi. Bên cạnh đó, các chuyên gia y tế còn tìm hiểu những tương đồng của bệnh nhân có u mỡ và chỉ ra được các yếu tố có thể ảnh hưởng đến sự hình thành các khối u mỡ như sau:

- Bệnh nhân đang mắc phải hội chứng Gardner (là một kiểu phụ của đa polyp tuyến) hoặc hội chứng đa u lành tính (Cowden). Hai hội chứng bệnh này được xem là nguyên nhân hình thành của rất nhiều khối u lành tính, thậm chí ác tính có thể xuất hiện ở mọi vùng cơ quan trên cơ thể.

Chế độ ăn uống không cân bằng (lượng lipid trong khẩu phần ăn quá lớn)

- Người có độ tuổi từ 40 đến 60 có tỷ lệ mắc bệnh u mỡ cao hơn bình thường, và tỷ lệ mắc bệnh ở nữ giới cao hơn ở nam giới.

- Một số nghiên cứu y học cũng cho thấy chế độ ăn uống không cân bằng (lượng lipid trong khẩu phần ăn quá lớn) cũng có thể làm tăng nguy cơ hình thành các khối u mỡ dưới da.


Triệu chứng U mỡ

U mỡ thực chất là những cục bướu mềm, thường có dạng tròn và không đau nằm dưới bề mặt da. Khối u mỡ có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể chúng ta và kích thước của chúng cũng rất đa dạng, có nhiều trường hợp khối u nhỏ và không gây ra bất kỳ triệu chứng bệnh bất thường nào cho nên bệnh nhân thường không biết bản thân có u mỡ.

Khối u mỡ có thể hình thành ở thể hơi nhão hoặc kết chặt như cao su, có thể rất cứng hoặc mềm. Mặc dù vị trí khối u mỡ không cố định tuy nhiên hầu hết những trường hợp bệnh nhân được chẩn đoán có u mỡ đều được xác định tại vùng lưng, cổ, cẳng tay hoặc cẳng chân. Các khối u có thể dịch chuyển qua lại những khu vực lân cận mà không gây khó chịu cho người bệnh.

U mỡ thực chất là những cục bướu mềm, thường có dạng tròn và không đau nằm dưới bề mặt da

U mỡ thực chất là những cục bướu mềm, thường có dạng tròn và không đau nằm dưới bề mặt da

U mỡ cũng có thể được tìm thấy trong các bộ phận trong cơ thể như ruột, phổi, ngực,... ở mỗi vị trí khác nhau sẽ xuất hiện những triệu chứng bệnh khác nhau. Hầu hết người bệnh không có cảm giác đau nhức tại vùng có khối u mỡ cho tới khi các khối u vô tình đè lên các dây thần kinh xung quanh hoặc khối u có nhiều mạch máu bên trong. Các cơn đau nhức khó chịu sẽ xuất hiện tại vùng có u mỡ, thậm chí lan rộng tới các vùng cơ quan lân cận nếu khối u tiếp tục phát triển lớn hơn chèn ép tới các nhóm dây thần kinh trung ương.

U mỡ có thể nhìn thấy bằng mắt và thậm chí sờ nắn được bởi chúng nổi cộm lên bề mặt da, trường hợp khối u quá nhỏ hoặc khối u nằm bên trong cơ thể thì khả năng phát hiện sớm để xử lý là không thể. Một bệnh nhân có thể xuất hiện nhiều khối u mỡ trên cơ thể cùng một lúc, các triệu chứng bệnh có thể không xuất hiện rầm rộ và không làm ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế vẫn khuyến cáo nên xử lý khối u mỡ càng sớm càng tốt để tránh những rủi ro không đáng có về sau.

Một số triệu chứng bệnh phổ biến của u mỡ:

  • Khối u dạng tròn, sờ không đau
  • Khối u mỡ thường xuất hiện ở vùng vai, cổ, lưng, cẳng tay, cẳng chân.
  • Một người có thể có nhiều khối u mỡ cùng lúc
  • Có thể bị đau khi khối u chèn ép dây thần kinh
  • Rối loạn tiêu hóa khi khối u hình thành trong ổ bụng
  • Khó thở, khó nuốt khi khối u lấn sâu vào hầu họng,...

Các biến chứng U mỡ

U mỡ thực chất được xem là loại u lành tính, rất hiếm khi gây nguy hiểm tới tính mạng con người nhưng có ảnh hưởng ít nhiều đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Chính vì vậy, nếu bạn vô tình phát hiện ra các khối u hoặc sưng tấy ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể thì hãy tìm tới các bác sĩ để được chẩn đoán bệnh một cách chính xác nhất.

Những trường hợp sau đây được xem là có ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe người bệnh vì vậy cần được chú ý:

- Bệnh nhân có u mỡ được chẩn đoán là nguy hiểm khi có dấu hiệu phát triển quá nhanh và kích thước khối u lớn (Trong một vài trường hợp kích thước của khối u có thể tăng gấp đôi sau 12 tháng).

- Khối u mỡ phát triển sâu vào trong họng, ngực hay trung thất sẽ gây ra triệu chứng khó thở, khó nuốt. Nếu không được xử lý kịp thời có thể khiến bệnh nhân bị suy hô hấp.

- Các khối u mỡ hình thành tại vùng đầu cổ hoặc vai gáy có nguy cơ chèn ép lên nhiều nhóm dây thần kinh quan trọng gây đau nhức khó chịu. Nếu u mỡ không được xử lý sớm, các khối u sẽ tiếp tục phát triển với kích thước lớn hơn gây ra hậu quả nghiêm trọng như cản trở các nhóm mạch máu lớn hay chèn ép hệ thần kinh gây liệt.

- Trường hợp các khối u mỡ phát triển bên trong ổ bụng sẽ gây nhiều triệu chứng bệnh khác nhau như trướng bụng, đau bụng và thậm chí có thể làm rối loạn chức năng hoạt động của các cơ quan trong ổ bụng. Nguyên nhân chủ yếu là do các khối u mỡ hình thành và phát triển quá nhanh với kích thước lớn chèn ép lên các tổ chức xung quanh, cản trở hoạt động bình thường của các cơ quan.

U mỡ xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên bề mặt da hoặc bên trong cơ thể

U mỡ xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên bề mặt da hoặc bên trong cơ thể

- U mỡ xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên bề mặt da hoặc bên trong cơ thể đều có thể gây hại cho sức khỏe người bệnh, đặc biệt trường hợp u mỡ hình thành tại ruột và gan. Bên cạnh đó, vấn đề thẩm mỹ cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng nếu khối u mỡ xuất hiện tại những vùng da hở như cổ, vai gáy, tay,... chất lượng cuộc sống người bệnh có thể bị ảnh hưởng.


Phòng ngừa U mỡ

Một số thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn kịp thời phát hiện được các khối u mỡ và hạn chế được những ảnh hưởng xấu có thể xảy ra:

Thường xuyên kiểm tra sự xuất hiện của những khối u trên cơ thể và lựa chọn cơ sở y tế uy tín để chẩn đoán bệnh. U mỡ hầu hết đều vô hại tuy nhiên các khối u khác có biểu hiện tương tự lại có thể là khối u ác tính cần được xử lý sớm nhất có thể.

Nếu phát hiện khối u mỡ sau phẫu thuật có hiện tượng bị sưng tấy đỏ và ấm thì cần phải liên hệ tới các bác sĩ ngay.

Khối u mỡ sau phẫu thuật có hiện tượng bị sưng tấy đỏ

Hậu phẫu thuật điều trị u mỡ cần được tái khám theo đúng lịch hẹn của bác sĩ để theo dõi sức khỏe người bệnh đồng thời kiểm tra nguy cơ biến chứng hoặc tái phát bệnh.

Người bệnh không được tự ý uống thuốc để điều trị khi chưa có chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa, trường hợp bệnh nhân đang được chỉ định uống thuốc điều trị thì không được bỏ thuốc giữa chừng.


Các biện pháp chẩn đoán U mỡ

Mặc dù biết các khối u mỡ xuất hiện hầu như không gây ảnh hưởng nhiều đến tình trạng sức khỏe người bệnh, tuy nhiên để loại trừ được những rủi ro không đáng có có thể xảy ra trong tương lai thì việc tìm tới các bác sĩ để được chẩn đoán bệnh là việc cần thiết. Các bác sĩ sẽ khám với các triệu chứng lâm sàng của bệnh nhân trước và tìm hiểu các thông tin bệnh lý nền hiện có của người bệnh nhằm định hướng biện pháp chẩn đoán và điều trị phù hợp nhất.

Sinh thiết là biện pháp tối ưu nhất trong việc chẩn đoán khối u ở thể ác tính hay lành tính. Một nhóm mô nhỏ sẽ được lấy từ khối u để tiến hành xét nghiệm qua kính hiển vi. Trong trường hợp bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân có khối u mỡ trong ổ bụng thì cần kết hợp phương pháp siêu âm, nội soi hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT scan) nhằm xác định vị trí, kích thước của khối u đồng thời thực hiện sinh thiết nhằm loại bỏ nguy cơ có khối u ác tính (ung thư).

 Sinh thiết nhằm loại bỏ nguy cơ có khối u ác tính

Trường hợp khối u mỡ được xác định là khối u lành tính và không có dấu hiệu phát triển lớn gây hại cho người bệnh thì tạm thời không cần điều trị xử lý khối u. Trường hợp bệnh nhân u mỡ được các bác sĩ chỉ định phải thực hiện phẫu thuật loại bỏ khối u khi:

Khối u phát triển quá nhanh, kích thước tăng liên tục và có dấu hiệu chèn ép tới các dây thần kinh, mạch máu hoặc các cơ quan trong cơ thể. Không chỉ xuất hiện các cơn đau nhức khó chịu tại khối u mà các vùng cơ quan lân cận cũng bị ảnh hưởng. Rối loạn chức năng hoạt động của một số cơ quan trong cơ thể làm cản trở quá trình hấp thu và nuôi dưỡng cơ thể.

Khối u mỡ bị nghi ngờ là một dạng u nang, áp xe hay thậm chí chuyển biến thành ung thư mô mỡ.

Khối u mỡ hình thành trên những vùng cơ thể nhạy cảm gây mất thẩm mỹ cho người bệnh, chất lượng cuộc sống sẽ bị ảnh hưởng.


Các biện pháp điều trị U mỡ

U mỡ được xếp vào loại bệnh ít ảnh hưởng tới sức khỏe người bệnh vì vậy hầu như không cần tiến hành điều trị mà chỉ cần theo dõi thường xuyên. Tuy nhiên, trong một vài trường hợp u mỡ lại có thể gây tổn thương nghiêm trọng tới tình trạng sức khỏe của bệnh nhân như: Các dây thần kinh xung quanh khối u bị chèn ép gây liệt, mạch máu lớn bị chèn ép khiến quá trình lưu thông máu bị cản trở, các cơ quan trong cơ thể bị rối loạn chức năng do bị chèn ép bởi khối u,...

Bên cạnh đó, việc chẩn đoán khối u mỡ cần được thực hiện cẩn thận nhằm loại bỏ khả năng nhầm lẫn với khối áp xe, u nang hay u ác của mô mỡ. Biện pháp phẫu thuật cắt bỏ khối u mỡ được thực hiện khá dễ dàng và hầu như không có dấu hiệu tái phát bệnh sau đó. U mỡ cũng có thể được xử lý bằng biện pháp hút mỡ nhưng khả năng loại bỏ hoàn toàn u mỡ là không cao.

Sau phẫu thuật, người bệnh không cần kiêng cữ bất kỳ loại thức ăn gì nhưng cần chú ý đến vấn đề vệ sinh vùng mổ. Nếu vệ sinh vết thương không sạch sẽ thì khả năng người bệnh có thể bị nhiễm trùng vết thương. Ngoài ra, bệnh nhân phẫu thuật cắt bỏ u mỡ còn có nguy cơ gặp phải các biến chứng không mong muốn như: Chảy máu sau mổ, tụ máu sau mổ, tụ dịch,...

Một số loại thuốc kháng viêm có thể được chỉ định cho bệnh nhân u mỡ sau khi phẫu thuật. Người bệnh cần uống thuốc đúng chỉ định từ bác sĩ và tái khám đúng lịch để kiểm tra tình trạng sức khỏe.


Tài liệu tham khảo:

  • U mỡ: Khi nào đáng lo? | Hệ thống vinmec 
  • U mỡ | Hellobacsi
  • U mỡ | Bcare +

Lựa chọn dịch vụ

Quý khách hàng vui lòng lựa chọn dịch vụ y tế theo nhu cầu!

Lấy mẫu xét nghiệm tại nhà

Lấy mẫu xét nghiệm tại nhà giúp khách hàng chủ động tầm soát bệnh lý. Đồng thời tiết kiệm thời gian đi lại, chờ đợi kết quả với mức chi phí hợp lý.

Đặt lịch thăm khám tại MEDLATEC

Đặt lịch khám tại cơ sở khám chữa bệnh thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC giúp chủ động thời gian, hạn chế tiếp xúc đông người.