Thực tế có nhiều người nhầm lẫn giữa hai khái niệm âm đạo và âm hộ ở nữ giới. Đây là hai phần đều thuộc về cấu trúc giải phẫu của cơ quan sinh dục nữ. Nhưng âm hộ lại là cả vùng da bao quanh âm đạo và niệu đạo, bao gồm môi âm hộ và âm vật. Do đó ung thư âm hộ được xác định là loại u ác tính hình thành tại khu vực bề mặt ngoài của cơ quan sinh dục nữ.

Bệnh nếu phát hiện ở giai đoạn sớm, bệnh nhân có thể không cần đến phương pháp phẫu thuật để điều trị

Dấu hiệu điển hình để nhận diện bệnh lý này đó là nổi cục và âm hộ có cảm giác đau ngứa. Ung thư âm hộ có thể bắt gặp ở bất  kỳ lứa tuổi nào, nhưng thường thấy nhất là ở phụ nữ lớn tuổi. 

Thông thường phương pháp phẫu thuật sẽ được chỉ định để điều trị ung thư âm hộ, được tiến hành bằng cách loại bỏ khối u kèm theo một lượng nhỏ những mô khoẻ mạnh xung quanh khối u. Cũng có trường hợp phẫu thuật điều trị ung thư âm hộ phải cắt  bỏ toàn bộ âm hộ.

Nếu phát hiện sớm tình trạng ung thư âm hộ và điều trị kịp thời, hiệu quả thì bệnh nhân có thể không cần phải điều trị bằng phẫu thuật rộng rãi. 

Có những loại ung thư âm hộ sau:

• U biểu mô tế bào vảy: loại ung thư này bắt nguồn từ trong những tế bào có hình dáng mỏng, phẳng tồn tại trên bề mặt của âm hộ. Phần lớn các trường hợp bị ung thư âm hộ là thuộc loại ung thư biểu mô tế bào vảy;
• Khối u âm hộ ác tính: ung thư này bắt nguồn từ những tế bào đóng vai trò sản xuất sắc tố có trong da của âm hộ.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh ung thư âm hộ hiện nay vẫn chưa được làm sáng tỏ. Tuy nhiên cơ chế để bắt đầu hình thành các loại bệnh ung thư nói chung thì là do một tế bào phát triển bất  thường trong DNA của nó. Những đột biến này kích thích sự phát triển của tế bào và giúp nó phân chia một cách nhanh chóng.

Những tế bào này không hề tuân theo định luật phát triển và chết đi theo chu kỳ như những  tế bào bình thường khác, mà chúng cứ thế nhân lên, tích tụ dần thành khối u, lây lan sang những mô xung quanh nó và thậm chí có thể di căn sang các cơ quan khác trong cơ thể.

Khi một bệnh nhân mắc phải bệnh ung thư âm hộ, có thể xuất hiện những dấu hiệu như sau:

• Âm hộ có mụn, u cục hoặc vết loét không lành;
• Ngứa âm hộ kéo dài không khỏi;
• Màu da âm hộ thay đổi màu sắc bất thường;
• Chảy máu vùng âm đạo mà không rõ nguyên nhân, không phải trong chu kỳ kinh nguyệt;
• Tiết dịch âm đạo bất thường, có mùi khó chịu, thậm chí lẫn máu;
• Đau tức vùng chậu hoặc vùng bụng dưới rốn: đau theo đợt hoặc đau liên tục, kéo dài;
• Tiểu khó và có cảm giác đau rát khi tiểu, tiểu ra máu.

Nếu phát hiện ra những biểu hiện trên, chị em phụ nữ không nên chủ quan mà cần phải đi thăm khám ngay để chẩn đoán để được chữa trị sớm nhất có thể.

Âm hộ có mụn, u cục hoặc vết loét không lành là một trong những dấu hiệu cảnh báo

Mặc dù khó có thể xác định được nguyên nhân gây ung thư âm hộ nhưng lại có các yếu tố sau đây làm tăng nguy cơ mắc bệnh lý này ở nữ giới:

• Phụ nữ gặp tình trạng suy giảm miễn dịch: những bệnh nhân đang sử dụng các loại thuốc để ức chế hệ thống miễn dịch, ví dụ như người đã từng trải qua phẫu thuật ghép tạng, hoặc người bị HIV/AIDS thì đều có nguy cơ cao bị ung thư âm hộ;
• Thói quen hút thuốc lá hoặc hít quá nhiều khói thuốc từ người khác;
• Tuổi tác: những phụ nữ lớn tuổi sẽ có khả năng bị ung thư âm hộ cao hơn. Thường thì những bệnh nhân chẩn đoán mắc phải bệnh lý này có độ tuổi trung bình là 65 tuổi;
• Biểu mô âm hộ có tổn thương tân sinh: đây là những  tổn thương tiền ung, đa phần là lành tính nhưng cũng có trường hợp chúng biến chứng thành ung thư âm hộ;
• Mắc bệnh Lichen phẳng khiến da thay đổi, mỏng đi và ngứa ngày;
• Nhiễm virus HPV type 6 và 11: virus này lây truyền qua đường tình dục và cũng là nguyên nhân gây nên bệnh ung thư âm hộ, ung thư cổ tử cung. Những người quan hệ tình dục sớm hoặc quan hệ với nhiều bạn tình thường gặp phải nguy cơ lây nhiễm HPV. Phần lớn virus này không gây hại có thể tự khỏi, nhưng nếu tình trạng nhiễm kéo dài virus có thể gây biến đổi các tế bào. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến tổn thương tiền ung thư và kết quả là gây bệnh ung thư;
• Đã từng mắc bệnh ung thư trước đó: bệnh nhân trước đây bị viêm lộ tuyến nội mạc âm hộ rất có thể sẽ bị ung thư âm hộ sau này. 

Thông thường những bệnh nhân chẩn đoán mắc phải bệnh lý này có độ tuổi trung bình là 65 tuổi

Hạn chế nguy cơ mắc các bệnh lây qua đường tình dục:

- Không quan hệ tình dục với quá nhiều người vì số lượng bạn tình càng nhiều thì nguy cơ phơi nhiễm virus HPV càng lớn;

- Tiêm vắc xin HPV để bảo vệ bản thân trước các chủng virus nguy hiểm được cho là nguyên nhân gây nên phần lớn các ca ung thư âm hộ;

- Quan hệ tình dục an toàn bằng cách sử dụng bao cao su.

Khám sức khỏe định kỳ, bao gồm cả vùng xương chậu bằng các biện pháp như xét  nghiệm, tiền sử bệnh án, khám trực tiếp âm hộ và cơ quan sinh sản bên trong nhằm phát hiện ra những  dấu hiệu bất thường ngay từ sớm.

Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bệnh nếu có bất thường

Chẩn đoán phát hiện bệnh

Nhằm kiểm tra xem bệnh nhân có phải đang bị ung thư âm hộ hay không, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện những xét nghiệm như sau:

• Thăm dò âm hộ bằng một thiết bị chuyên dụng dùng để phóng đại hình ảnh, soi cổ tử cung kiểm tra âm hộ;
• Sinh thiết tế bào: để kiểm tra vùng da nghi ngờ ung thư trên âm hộ, thực hiện bằng cách gây tê khu vực lấy tế bào sinh thiết, dùng dụng cụ cắt đặc biệt để loại bỏ một phần hoặc toàn bộ khu vực nghi ngờ.

Đo lường mức độ ung thư 

Nếu đã xác định được rằng người bệnh đã bị ung thư âm hộ, bác sĩ sẽ đo đạc kích thước khối u cũng như kiểm tra xem bệnh đang ở giai đoạn nào:

• Thăm dò vùng xương chậu để thu nhặt những dấu hiệu cho thấy ung thư đã lây lan sang xung quanh hay chưa;
• Chẩn đoán bằng hình ảnh: Chụp X-quang, chụp CT, Chụp MRI và chụp PET.

Các giai đoạn của ung thư âm hộ

Cũng giống như các bệnh lý ung thư khác, ung thư âm hộ được phân thành 4 giai đoạn tiến triển, cụ thể là:

• Giai đoạn 1: ở giai đoạn này khối u mới được hình thành và kích thước còn khá nhỏ, chỉ khu trú ở âm hộ hoặc ở vùng da giữa hậu môn và cửa âm đạo. Khối u này chưa có dấu hiệu lan sang các hạch bạch huyết xung quanh cũng như những cơ quan khác;
• Giai đoạn 2: sang giai đoạn 2 khối u đã phát triển to hơn, bao gồm những cấu trúc ở gần đó như phía dưới của niệu đạo, âm đạo, thậm chí cả hậu môn;
• Giai đoạn 3: các tế bào ung thư đã tấn công sang các hạch bạch huyết;
• Giai đoạn 4: là giai đoạn cuối, lúc này ung thư đã lan sang các hạch bạch huyết, tới những phần trên của âm đạo hoặc niệu đạo, di căn tới cả bàng quang, trực tràng hoặc xương chậu. Khối u còn có thể tấn công sang các bộ phận xa khác trên cơ thể.

Để lựa chọn được phương pháp điều trị phù hợp, cần căn cứ vào giai đoạn mà bệnh nhân đang mắc phải, đồng thời phụ thuộc vào sức khoẻ cũng như mong muốn điều trị của người bệnh.

Phương pháp phẫu thuật loại bỏ ung thư âm hộ

Có thể chỉ định một trong 2 loại phẫu thuật sau trong điều trị ung thư âm hộ:

• Mổ cắt u và một phần những mô khoẻ mạnh: hay còn gọi là cắt bỏ triệt để hoặc cắt bỏ cục bộ ung thư. Sở dĩ phải loại bỏ thêm một phần những mô khoẻ mạnh xung quanh vùng u là vì để đảm bảo đã loại bỏ sạch sẽ các tế bào ung thư;
• Phẫu thuật rộng hơn: cắt bỏ hẳn một phần của âm hộ hoặc là toàn bộ âm hộ, gồm cả những mô bên dưới. Biện pháp này được áp dụng đối với những ca ung thư đã lan rộng. Hoá trị và xạ trị có thể được kết hợp nhằm giúp thu nhỏ kích cỡ khối u trước khi mổ, giúp giảm thiểu diện tích mô phải cắt bỏ về sau.

Không chỉ có vậy, ung thư hoàn toàn có thể xâm lấn sang  những hạch bạch huyết  vùng háng. Do vậy trong khi phẫu thuật loại bỏ khối u bác sĩ có thể loại bỏ luôn những hạch bạch huyết  này. Số lượng có thể là một hoặc vài hạch  bạch huyết tuỳ tình trạng bệnh. Di chứng hậu phẫu bệnh nhân có thể gặp là bị ứ nước, sưng, phù chân hay  còn gọi là phù bạch huyết. 

Phẫu thuật là một trong những phương pháp điều trị bệnh ung thư âm hộ

Đôi khi bác sĩ có thể dùng biện pháp sinh thiết hạch bạch huyết sentinel giúp các định vị trí hạch bạch huyết khu vực ung thư lây lan đầu tiên, cho phép bác sĩ loại bỏ ít hạch bạch huyết hơn. Sau đó hạch bạch huyết này sẽ được loại bỏ và đem đi kiểm tra. Nếu không tìm thấy sự có mặt của các tế bào ung thư trong những hạch bạch huyết này thì khả năng cao là chúng không lây lan sang các hạch bạch huyết khác. 

Biện pháp phẫu thuật loại bỏ khối u cũng có rủi ro để lại biến chứng, như nhiễm trùng hậu phẫu và vấn đề chữa lành xung quanh vết mổ. Ngoài ra, phẫu thuật âm hộ còn ảnh hưởng tới cảm giác ở khu vực sinh dục của bệnh nhân, cụ thể là người bệnh sau này sẽ cảm thấy tê hoặc khó đạt cực khoái khi quan hệ tình dục.

Biện pháp xạ trị

Thông qua việc sử dụng những chùm năng lượng mạnh như proton và tia X, xạ trị cho phép triệt tiêu những tế bào mang mầm bệnh ung thư. Đối với các bệnh nhân bị ung thư âm hộ, xạ trị được tiến hành bằng cách điều khiển máy di chuyển xung quanh cơ thể bệnh nhân, hướng bức xạ tới khu vực bị ung thư.

Xạ trị đôi khi được áp dụng để thu nhỏ kích thước khối u, tăng khả năng thành công cho phẫu thuật về sau. Hoặc cũng có thể sử dụng sau khi phẫu thuật để loại bỏ nốt những  tế bào ung thư còn sót.

Liệu pháp hóa trị

Biện pháp này cho phép ứng dụng ảnh hưởng của hoá chất để xoá sổ các tế bào ung thư. Thuốc  hoá trị có thể dùng theo đường uống hoặc tiêm qua tĩnh mạch cánh tay. 

trong một số ca bệnh, có thể kết  hợp giữa hoá trị và xạ trị để giảm thiểu kích thước của khối u lớn, tạo thuận lợi hơn cho việc phẫu thuật  cắt khối u. Ngoài ra, có thể áp dụng biện pháp hoá trị khi ung thư đã di căn sang các hạch bạch huyết và những cơ quan khác

Theo dõi sau điều trị 

Sau khi đã hoàn thành việc điều trị, bệnh nhân cần tái khám định kỳ để phát  hiện khả năng ung thư tái phát. Thông thường bệnh nhân sẽ được khuyến cáo nên đi khám từ 2 - 4 lần/năm trong vòng 2 năm đầu sau khi hoàn tất điều trị ung thư âm hộ.