Các tin tức tại MEDlatec

Bệnh do liên cầu gây ra ở trẻ em và cách phòng ngừa

Ngày 09/03/2025
Tham vấn y khoa: ThS.BS Trần Thị Kim Ngọc
Liên cầu khuẩn là một trong những tác nhân gây nhiễm trùng phổ biến ở trẻ em. Vi khuẩn liên cầu khuẩn có thể xâm nhập qua nhiều con đường khác nhau. Các bệnh do liên cầu gây ra ở trẻ dễ diễn biến nhanh và biến chứng nguy hiểm khi không điều trị kịp thời. Những thông tin trong bài viết sau sẽ cùng cha mẹ tìm hiểu các vấn đề cơ bản liên quan đến nhóm bệnh này.

1. Bệnh do liên cầu gây ra ở trẻ: Những lý do khiến trẻ dễ mắc bệnh

Liên cầu khuẩn là nhóm vi khuẩn gram dương hình cầu, thường được xếp thành từng cặp, chuỗi hoặc cụm. Những vi khuẩn này có khả năng phát triển nhanh chóng và gây ra nhiều loại bệnh nghiêm trọng ở trẻ em cũng như người lớn. 

Ở trẻ em, các chủng liên cầu khuẩn gây bệnh phổ biến nhất gồm: Streptococcus nhóm A, B và một số chủng khác. Liên cầu khuẩn lây lan chủ yếu qua: giọt bắn của người bệnh, tiếp xúc trực tiếp với người bệnh hoặc dùng chung vật dụng, tiếp xúc với bề mặt không được vệ sinh thường xuyên,... 

Những lý do chính khiến trẻ em bị bệnh do liên cầu gồm:

- Hệ miễn chưa hoàn thiện nên dễ lây nhiễm.

- Điều kiện môi trường sống kém vệ sinh.

- Lây nhiễm qua tiếp xúc trong môi trường học tập, vui chơi.

- Thời tiết mùa lạnh và môi trường ẩm ướt tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn.

Bệnh do liên cầu khuẩn gây ra ở trẻ gồm nhiều chủng, có dạng hình cầu, xếp thành cụm hoặc chuỗi

2. Các bệnh do liên cầu gây ra ở trẻ phổ biến nhất hiện nay

2.1. Viêm họng liên cầu

Viêm họng liên cầu là một trong những bệnh lý hay gặp ở trẻ em. Tác nhân liên cầu là một trong nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm họng cấp tính do vi khuẩn. Bệnh lý này khiến trẻ xuất hiện các triệu chứng như:

- Các hạch vùng cổ và dưới hàm có thể to và mềm.

- Đau họng dữ dội.

- Sốt cao trên 39 độ C.

- Đau khi nuốt.

- Họng đỏ và sưng.

- Có mủ ở amidan.

Trẻ mắc viêm họng do liên cầu khuẩn nếu không điều trị tích cực từ sớm có nguy cơ gặp biến chứng viêm thanh quản, viêm phổi, suy tim,...

2.2. Nhiễm trùng da do liên cầu khuẩn

Nhiễm trùng da do liên cầu khuẩn thường gặp ở trẻ khi có vết thương, trầy xước hoặc do mồ hôi bám lâu ngày. Bệnh có thể gặp các tổn thương đa dạng:

- Chốc lở: Một nhiễm trùng da bề mặt tạo vỏ hoặc bọng nước, có các cụm tổn thương mụn mủ hoặc bọng nước, vỡ và để lại vảy tiết màu mật ong.

- Viêm quầng: Đặc trưng bởi các tổn thương giống như mảng bám sáng bóng tăng kích thước, không bị tổn thương và mềm mại với các lề khác biệt.

- Viêm mô tế bào: Tổn thương tới các lớp sâu hơn của da và có thể lây lan nhanh chóng do có nhiều enzyme ly giải và độc tố vi khuẩn, triệu chứng nóng đỏ rõ ràng.

Tùy vào dạng tổn thương mà mỗi trẻ sẽ có biểu hiện triệu chứng trên da khác nhau, nếu không được xử lý đúng cách, tổn thương rất dễ lan rộng, khiến trẻ khó ngủ, ảnh hưởng đến sức khỏe.

2.3. Hội chứng sốc nhiễm độc 

Đây là biến chứng nghiêm trọng từ bệnh liên cầu khuẩn gây ra ở trẻ, đe dọa trực tiếp đến tính mạng. Sốc nhiễm độc liên cầu khuẩn xảy ra khi vi khuẩn giải phóng độc tố, làm hỏng các mô và cơ quan trong cơ thể. 

Trẻ bị hội chứng sốc nhiễm độc thường:- Sốt rất cao.

- Huyết áp hạ.

- Rối loạn chức năng đa cơ quan.

- Phát ban da lan tỏa.

2.4. Các bệnh lý khác

Ngoài những bệnh nếu trên, liên cầu khuẩn còn có thể gây ra những tình trạng nhiễm trùng khác ở trẻ như:

- Nhiễm trùng tai giữa.

- Nhiễm trùng khớp.

- Viêm màng não (đặc biệt là ở trẻ sơ sinh do Streptococcus nhóm B).

3. Triệu chứng cảnh báo và phương pháp chẩn đoán bệnh liên cầu khuẩn ở trẻ

3.1. Triệu chứng thường gặp ở trẻ bị nhiễm liên cầu khuẩn

Để phát hiện sớm bệnh do liên cầu gây ra ở trẻ, cha mẹ cần chú ý những triệu chứng sau:

- Sốt cao đột ngột.

- Đau họng, khó nuốt.

- Phát ban trên da, đặc biệt là vùng cổ, ngực và cánh tay.

- Mệt mỏi, kém ăn, bỏ ăn.

- Sưng hạch bạch huyết ở cổ.

Những triệu chứng này có thể thay đổi tùy theo loại nhiễm trùng, cần được theo dõi sát sao.

Bệnh do liên cầu gây ra ở trẻ thường gây sốt cao, đau họng, nổi ban trên da

3.2. Phương pháp chẩn đoán trẻ mắc bệnh liên cầu khuẩn

Bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh do liên cầu gây ra ở trẻ dựa trên kết quả từ các quá trình kiểm tra lâm sàng và cận lâm sàng sau:

- Khám lâm sàng: Bác sĩ kiểm tra thân nhiệt, thăm khám toàn thân để kiểm tra các triệu chứng và đánh giá tình trạng tổng quát của trẻ.

- Xét nghiệm máu: Phát hiện dấu hiệu nhiễm trùng và mức độ viêm.

- Nuôi cấy vi khuẩn: Thu thập dịch họng của trẻ để nuôi cấy, xác định chủng liên cầu khuẩn mắc phải.

- Xét nghiệm huyết thanh: Sử dụng trong trường hợp cần xác định sự hiện diện của kháng thể đặc hiệu.

4. Phương pháp phòng ngừa bệnh liên cầu khuẩn ở trẻ 

Thực hiện tốt các biện pháp sau là cách giúp phòng ngừa bệnh do liên cầu gây ra ở trẻ:

4.1. Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống của trẻ

Vi khuẩn liên cầu khuẩn có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với tay. Vì thế, ngay từ khi còn nhỏ, cha mẹ hãy dạy trẻ hình thành thói quen tự giác rửa tay bằng xà phòng và nước sạch. Đây là biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả để ngăn ngừa nhiễm khuẩn.

Các đồ dùng như bàn, ghế, đồ chơi,... thường xuyên tiếp xúc với tay trẻ nên cần được lau chùi và khử trùng định kỳ. Đặc biệt, các bề mặt như bàn làm việc, tay nắm cửa trong nhà,... cần được vệ sinh thường xuyên bằng dung dịch khử khuẩn, nhất là khi trong gia đình có người bị nhiễm bệnh.

Không gian sống và học tập của trẻ cần được thông thoáng để giảm nồng độ vi khuẩn. Cha mẹ hãy vệ sinh nhà cửa, phòng ngủ của trẻ định kỳ và kiểm soát độ ẩm, tránh tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.

4.2. Cải thiện dinh dưỡng và hệ miễn dịch

Trẻ nên được duy trì chế độ ăn nhiều loại rau củ giàu vitamin C, D để tăng sức đề kháng. Nguồn thực phẩm giàu protein như thịt nạc, cá, đậu phụ và chất béo lành mạnh như dầu ô liu, các loại hạt,... cũng sẽ giúp cơ thể trẻ tạo dựng hàng rào miễn dịch vững chắc.

Hằng ngày, cha mẹ hãy khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất phù hợp để tăng cường sức khỏe, giảm căng thẳng và cải thiện hệ miễn dịch. Ngoài ra, trẻ được uống đủ 1.5 lít nước/ngày cũng sẽ giúp cơ thể thải độc, duy trì hoạt động của hệ thống miễn dịch.

4.3. Thăm khám sức khỏe 

Trẻ được khám sức khỏe định kỳ cũng là cách theo dõi sự phát triển của hệ miễn dịch và phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường. Trong trường hợp trẻ bị sốt cao, đau họng, phát ban,... cha mẹ cần sớm cho con đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, giảm thiểu nguy cơ biến chứng.

Trẻ được bác sĩ chuyên khoa của MEDLATEC thăm khám khi có dấu hiệu nghi ngờ liên cầu khuẩn

Hy vọng những chia sẻ trên đây sẽ giúp các bậc cha mẹ nhận diện sớm các triệu chứng nghi ngờ bệnh do liên cầu gây ra ở trẻ, kịp thời cho con thăm khám bác sĩ chuyên khoa. Hoặc cha mẹ cũng có thể liên hệ đặt lịch khám cho trẻ qua Hotline 1900 56 56 56. Bằng những kiểm tra cần thiết, bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC sẽ chẩn đoán đúng liên cầu khuẩn ở trẻ và đưa ra phương án điều trị, chăm sóc sức khỏe tốt nhất cho trẻ.

Lựa chọn dịch vụ

Quý khách hàng vui lòng lựa chọn dịch vụ y tế theo nhu cầu!

Lấy mẫu xét nghiệm tại nhà

Lấy mẫu xét nghiệm tại nhà giúp khách hàng chủ động tầm soát bệnh lý. Đồng thời tiết kiệm thời gian đi lại, chờ đợi kết quả với mức chi phí hợp lý.

Đặt lịch thăm khám tại MEDLATEC

Đặt lịch khám tại cơ sở khám chữa bệnh thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC giúp chủ động thời gian, hạn chế tiếp xúc đông người.