1. Bệnh tim bẩm sinh: Nguyên nhân và triệu chứng thường gặp

Bệnh tim bẩm sinh là những biến đổi về cấu trúc tim từ khi em bé còn trong bụng mẹ. Do những biến đổi về cấu trúc này, chức năng cũng như hoạt động của tim sẽ bị ảnh hưởng và dẫn đến những bất thường trong quá trình tuần hoàn máu. Bệnh có thể được phát hiện từ tuần thứ 18 của thai kỳ nhờ phương pháp siêu âm. 

Dị tật tim ở trẻ sơ sinh có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ

Bệnh được chia làm 2 loại dựa trên việc trẻ có xuất hiện tình trạng tím (thiếu oxy máu) hay không: 

• Bệnh tim bẩm sinh tím: Trong đó, tứ chứng Fallot được đánh giá là phổ biến nhất, bệnh thường bao gồm các dạng khiếm khuyết trong cấu trúc tim như hẹp đường thoát thất phải, thông liên thất,....
• Bệnh tim bẩm sinh không tím: Chẳng hạn như thông liên thất, thông liên nhĩ, hẹp eo động mạch chủ,... Một số trường hợp thiếu triệu chứng cụ thể nên không được phát hiện ngay sau sinh mà có thể được phát hiện khi trẻ lớn hơn. 

Nguyên nhân gây bệnh 

Rất khó để tìm ra nguyên nhân cụ thể gây ra dị tật bẩm sinh về cấu trúc tim. Dưới đây là một số yếu tố làm tăng nguy cơ gây bệnh: 

- Yếu tố di truyền: Nhiều trường hợp bố mẹ mang gen dị tật vẫn có khả năng sinh con có dị tật ở tim, dù bản thân họ không mắc bệnh. Bên cạnh đó, những trẻ có bố, mẹ hoặc người thân trong gia đình mắc bệnh thì nguy cơ bị bệnh cũng sẽ cao hơn những trẻ khác. 

- Nhiễm độc thai: Những mẹ bầu tùy tiện dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ, hoặc thường xuyên tiêu thụ bia rượu, các chất kích thích, hút thuốc lá,... cũng có thể khiến thai nhi bị tăng nguy cơ mắc dị tật này. Ngoài ra, những bà bầu tiếp xúc với môi trường hóa chất độc hại cũng có nguy cơ bị nhiễm độc thai nghén, tăng nguy cơ sinh con dị tật ở tim và một số dị tật khác. 

- Mẹ bầu bị bệnh: Trong thời gian mang thai, nếu mẹ bầu mắc một số bệnh như Herpes, Rubella, Cytomegalo,... nguy cơ sinh con dị tật cũng sẽ tăng lên. 

Triệu chứng 

Khi mắc bệnh, trẻ có thể gặp phải những triệu chứng bệnh như khó thở, bú ít,... Với những trẻ vài tháng tuổi trở lên, biểu hiện bệnh có thể rõ ràng hơn và dễ nhận biết hơn, chẳng hạn như trẻ ho nhiều, thở khò khè và dễ bị viêm phổi. Bên cạnh đó, trẻ có thể bị chậm phát triển, da xanh xao, khi trẻ khóc thường bị tím môi và đầu ngón chân, ngón tay. 

Ngoài ra, nhiều trường hợp trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh nhưng không có triệu chứng rõ ràng và thường chỉ được phát hiện khi trẻ đi khám định kỳ hoặc đi khám bệnh vì những vấn đề sức khỏe khác. 

2. Bệnh tim bẩm sinh có chữa được không và chữa bằng cách nào?

Mức độ nguy hiểm của tình trạng dị tật tim ở mỗi trẻ sẽ khác nhau tùy vào loại dị tật mà trẻ gặp phải. Những trường hợp dị tật nhẹ như thông liên thất, thời gian sống của trẻ có thể tương tự với người bình thường.

Nếu trẻ mắc phải những dị tật nghiêm trọng thì tiên lượng sống rất kém

Những trường hợp dị tật nhẹ như thông liên thất, thời gian sống của trẻ có thể tương tự với người bình thường nếu trẻ được phát hiện bệnh sớm và kiểm soát bệnh chặt chẽ. 

Mặc dù tiên lượng có thể kém ở các trường hợp dị tật nặng, nhưng kết quả điều trị ngày nay đã cải thiện đáng kể nhờ sự tiến bộ của y học. Các phương pháp như thay thế van tim, đóng ống động mạch qua thông tim,… được áp dụng để ngăn ngừa biến chứng của bệnh. 

Tùy vào từng mức độ của bệnh và loại dị tật, bác sĩ sẽ lên phác đồ điều trị phù hợp. Chẳng hạn như: 

- Dùng một số loại thuốc như thuốc chống đông máu, kiểm soát huyết áp, ổn định nhịp tim,…

- Cấy các thiết bị hỗ trợ như máy khử rung tim tự động (ICD), máy tạo nhịp tim,… 

- Can thiệp nội mạch để khắc phục một số dị tật mà không cần phẫu thuật mở lồng ngực.

- Phẫu thuật nếu cần thiết. 

- Ghép tim.

3. Cách kiểm soát bệnh hiệu quả

Những trường hợp mắc bệnh, dù đã được phẫu thuật can thiệp hay chưa đều cần áp dụng lối sống khoa học để kiểm soát bệnh và tăng chất lượng sống. Dưới đây là một số lưu ý cụ thể: 

- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Người bệnh nên ăn nhiều rau xanh và trái cây, sử dụng dầu thực vật, tăng cường ăn cá, hạn chế ăn đồ chế biến sẵn, những món ăn có chứa nhiều đường, khi ăn thịt gia cầm nên bỏ da,…

- Chế độ vận động hợp lý: Có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn chi tiết hơn về những bài tập phù hợp với tình trạng sức khỏe. 

- Duy trì cân nặng ổn định, hạn chế để bị thừa cân, béo phì.

- Uống thuốc đầy đủ và đúng liều: Nhiều người mắc bệnh tim bẩm sinh có thể phải dùng thuốc suốt đời. Do đó, người bệnh nên uống thuốc đúng cách theo chỉ dẫn của bác sĩ, không tự ý ngừng hoặc tăng liều thuốc. Bên cạnh đó, bệnh nhân cần tái khám thường xuyên để được điều chỉnh phác đồ thuốc phù hợp. 

Mẹ bầu nên đi khám thai định kỳ để phát hiện sớm những bất thường của thai nhi

Trên đây là những thông tin về bệnh tim bẩm sinh, đặc biệt là cách để kiểm soát bệnh hiệu quả. Việc phát hiện bệnh sớm là yếu tố quan trọng để tăng hiệu quả điều trị bệnh và phòng ngừa nguy cơ biến chứng. 

Nếu chưa biết thăm khám tại đâu, bạn có thể lựa chọn MEDLATEC. Đây là đơn vị y tế đầu tiên tại Việt Nam đạt chứng nhận ISO 15189:2022 về chẩn đoán hình ảnh, giúp tối ưu độ chính xác của siêu âm tim và các kỹ thuật đánh giá chuyên sâu. Đồng hành cùng gia đình là đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, luôn đưa ra phác đồ theo dõi cá thể hóa cho từng trường hợp, giúp phụ huynh yên tâm trong suốt quá trình kiểm soát và chăm sóc bệnh tim bẩm sinh.

Nếu có nhu cầu đăng ký đặt lịch khám tại Hệ thống Y tế MEDLATEC, quý khách có thể gọi tới tổng đài 1900 56 56 56, các tổng đài viên sẽ hướng dẫn cụ thể hơn cho bạn.