1. Tiểu đường thai kỳ là gì?

Tiểu đường thai kỳ là tình trạng rối loạn dung nạp đường huyết được phát hiện lần đầu trong thời kỳ mang thai. Khác với tiểu đường tuýp 1 và tuýp 2, tiểu đường thai kỳ chỉ xuất hiện trong thời gian mang thai và có thể biến mất sau khi sinh. Tuy nhiên, nếu không được kiểm soát tốt, tình trạng này có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé.

Nguyên nhân chính dẫn đến tiểu đường thai kỳ là do trong quá trình mang thai, nhau thai tiết ra các hormone làm giảm khả năng hoạt động của insulin - loại hormone có nhiệm vụ giúp glucose chuyển hóa đi vào tế bào để tạo năng lượng. Khi insulin không hoạt động hiệu quả, đường huyết trong máu tăng cao, gây nên tình trạng tiểu đường thai kỳ. 

Một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh bao gồm: mẹ bầu trên 30 tuổi, thừa cân béo phì, có tiền sử gia đình mắc tiểu đường, từng sinh con có cân nặng lớn hơn 4kg hoặc từng bị tiểu đường thai kỳ ở lần mang thai trước.

Có nhiều yếu tố nguy cơ dẫn đến tình trạng tiểu đường thai kỳ 

2. Dấu hiệu tiểu đường thai kỳ 3 tháng giữa

Tiểu đường thai kỳ thường bắt đầu xuất hiện từ tuần thai thứ 24 đến 28 - giai đoạn 3 tháng giữa. Đây cũng là thời điểm cơ thể mẹ bầu có nhiều thay đổi về hormone, dễ làm đường huyết tăng cao. Điều đáng nói là nhiều trường hợp tiểu đường thai kỳ không có triệu chứng rõ rệt, khiến việc nhận biết trở nên khó khăn. Tuy nhiên, vẫn có một số dấu hiệu tiểu đường thai kỳ 3 tháng giữa mà mẹ bầu cần chú ý:

Khát nước nhiều và tiểu nhiều lần

Đường huyết tăng cao khiến thận phải làm việc nhiều hơn để đào thải glucose dư thừa qua nước tiểu. Vì vậy, mẹ bầu có thể cảm thấy khát liên tục, khô miệng và đi tiểu thường xuyên, kể cả vào ban đêm.

Mẹ bầu đi tiểu nhiều lần là một trong các dấu hiệu tiểu đường thai kỳ 3 tháng giữa

Mệt mỏi kéo dài

Khi đường trong máu không được sử dụng hiệu quả để tạo năng lượng, cơ thể sẽ dễ rơi vào tình trạng mệt mỏi, uể oải, ngay cả khi mẹ đã nghỉ ngơi đầy đủ.

Sụt cân hoặc tăng cân bất thường

Một số mẹ bầu có thể bị sụt cân do cơ thể không hấp thụ được glucose, trong khi số khác lại tăng cân nhanh chóng. Sự thay đổi cân nặng bất thường trong thai kỳ có thể là dấu hiệu cảnh báo.

Nhiễm trùng

Đường huyết cao tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn và nấm phát triển, khiến mẹ bầu dễ mắc các bệnh viêm âm đạo, nhiễm trùng đường tiểu hoặc nhiễm trùng da.

Thị lực thay đổi

Một số trường hợp tiểu đường thai kỳ có thể gây mờ mắt tạm thời do biến động đường huyết ảnh hưởng đến dịch trong mắt.

Dù có những biểu hiện trên, việc chẩn đoán tiểu đường thai kỳ không thể chỉ dựa vào triệu chứng. Các bác sĩ thường khuyến nghị tất cả mẹ bầu nên thực hiện xét nghiệm dung nạp glucose trong giai đoạn 24-28 tuần để phát hiện chính xác. Đây là cách duy nhất để chẩn đoán và có hướng xử trí kịp thời.

3. Chế độ dinh dưỡng cho mẹ bầu mắc tiểu đường thai kỳ

Sau khi phát hiện những dấu hiệu tiểu đường thai kỳ 3 tháng giữa, việc điều chỉnh chế độ ăn uống hợp lý đóng vai trò then chốt trong kiểm soát đường huyết và bảo vệ sức khỏe mẹ bầu lẫn thai nhi. Một thực đơn khoa học không chỉ giúp duy trì mức đường ổn định mà còn cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển của em bé. Mẹ bầu có thể tham khảo thực đơn như sau: 

Chia nhỏ bữa ăn trong ngày

Thay vì ăn 3 bữa chính quá no, mẹ bầu nên chia thành 5-6 bữa nhỏ, bao gồm cả bữa phụ. Cách này giúp đường huyết duy trì ổn định, tránh tình trạng tăng hoặc hạ đột ngột.

Ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ

Chất xơ có trong rau xanh, trái cây ít ngọt, ngũ cốc nguyên hạt giúp làm chậm quá trình hấp thu đường, đồng thời hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn. Đây là nhóm thực phẩm không thể thiếu trong chế độ ăn hàng ngày.

Mẹ bầu mắc tiểu đường thai kỳ nên ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ

Kiểm soát tinh bột và đường

Tinh bột nên được lựa chọn từ nguồn lành mạnh như gạo lứt, yến mạch, khoai lang, bánh mì nguyên cám. Hạn chế tối đa các loại bánh ngọt, nước ngọt có ga, nước ép đóng hộp, các thực phẩm tinh bột xấu như gạo trắng, mỳ, phở… vì dễ làm đường huyết tăng cao.

Bổ sung đạm chất lượng cao

Đạm từ thịt nạc, cá, trứng, sữa không đường hoặc các loại đậu cung cấp năng lượng và dưỡng chất cần thiết cho mẹ và thai nhi. Tuy nhiên, mẹ bầu cần tránh thịt mỡ và đồ chiên rán nhiều dầu.

Lựa chọn chất béo lành mạnh

Chất béo tốt từ dầu oliu, quả bơ, hạt óc chó, hạt chia… giúp mẹ bầu hấp thu vitamin tan trong dầu và duy trì năng lượng ổn định.

Uống đủ nước và hạn chế caffeine

Nước lọc là lựa chọn tốt nhất. Mẹ bầu nên hạn chế trà đặc, cà phê và tuyệt đối không dùng đồ uống có cồn.

Có thể thấy, việc nhận biết dấu hiệu tiểu đường thai kỳ 3 tháng giữa không chỉ giúp mẹ bầu nâng cao ý thức theo dõi sức khỏe mà còn hỗ trợ quá trình thăm khám được thuận lợi, từ đó bảo vệ an toàn cho cả mẹ và bé trong suốt thai kỳ.

Nếu mẹ bầu có thêm thắc mắc cần giải đáp, nhu cầu kiểm tra tình trạng tiểu đường thai kỳ nói riêng và các vấn đề sức khỏe trong suốt thai kỳ nói chung, vui lòng liên hệ tới Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được hỗ trợ kịp thời.