Các tin tức tại MEDlatec

Dị sản ruột là gì? Nguyên nhân và cách phòng ngừa hiệu quả

Ngày 02/10/2025
Tham vấn y khoa: BSCKI.BSNT Phạm Văn Quang
Dị sản ruột là tình trạng niêm mạc dạ dày biến đổi thành kiểu tế bào giống niêm mạc ruột. Đây là một biến đổi có ý nghĩa bệnh lý, vì có thể tiến triển thành tổn thương nghiêm trọng và làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày. Vậy dị sản ruột là gì? Nguyên nhân và cách phòng ngừa như thế nào? Cùng tìm hiểu câu trả lời chi tiết dưới đây.

1. Dị sản ruột là gì? 

Dị sản ruột là tình trạng các tế bào niêm mạc dạ dày bị biến đổi, chuyển thành kiểu tế bào giống niêm mạc ruột. Đây là một dạng tổn thương tiền ung thư, thường gặp trong bối cảnh viêm dạ dày mạn tính. Mặc dù nhiều trường hợp không có triệu chứng rõ rệt, nhưng nếu không được theo dõi kịp thời, dị sản ruột có thể tiến triển thành các tổn thương nghiêm trọng, làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày.

Bệnh thường gặp ở những người trung niên và cao tuổi, đặc biệt là những người có tiền sử viêm dạ dày mạn tính hoặc nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori. Việc phát hiện sớm và theo dõi định kỳ bằng nội soi dạ dày là rất quan trọng để kiểm soát tình trạng này và giảm nguy cơ tiến triển thành ung thư dạ dày.

Dị sản ruột là tình trạng các tế bào niêm mạc dạ dày bị biến đổi, chuyển thành kiểu tế bào giống niêm mạc ruột

2. Nguyên nhân gây dị sản ruột

Nguyên nhân gây bệnh thường liên quan đến các yếu tố như vi khuẩn HP, viêm dạ dày mạn tính, di truyền và thói quen sinh hoạt không lành mạnh. 

  • Vi khuẩn HP: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến viêm dạ dày mạn tính, làm tổn thương niêm mạc dạ dày lâu dài và tạo điều kiện cho các tế bào dạ dày chuyển dạng thành tế bào giống niêm mạc ruột.
  • Viêm dạ dày mạn tính: Tình trạng viêm kéo dài ở niêm mạc dạ dày, dù do HP hay các nguyên nhân khác, làm tăng nguy cơ hình thành dị sản ruột.
  • Di truyền: Do yếu tố gen làm tăng tính nhạy cảm với viêm mạn tính và biến đổi niêm mạc.
  • Thói quen sinh hoạt không lành mạnh: Hút thuốc lá, uống rượu bia, ăn nhiều đồ muối, thực phẩm chế biến sẵn, ít rau xanh và trái cây đều góp phần làm tổn thương niêm mạc dạ dày, tạo điều kiện cho tế bào biến đổi.
  • Nguyên nhân khác: Tuổi tác cao, sử dụng thuốc giảm đau NSAIDs kéo dài, căng thẳng, rối loạn tiêu hóa mạn tính hoặc các bệnh lý đường tiêu hóa khác cũng có thể làm tăng nguy cơ dị sản ruột.

3. Triệu chứng nhận biết dị sản ruột là gì? 

Dị sản ruột thường không có triệu chứng rõ rệt, đặc biệt ở giai đoạn đầu. Vì vậy, hầu hết trường hợp chỉ được phát hiện tình cờ khi nội soi dạ dày hoặc sinh thiết do các vấn đề khác. Tuy nhiên, một số dấu hiệu mơ hồ có thể xuất hiện, bao gồm:

  • Đau hoặc khó chịu vùng thượng vị: Cảm giác đau âm ỉ hoặc nóng rát ở vùng trên rốn, thường liên quan đến viêm dạ dày mạn tính.
  • Rối loạn tiêu hóa: Đầy hơi, chán ăn, ợ hơi, buồn nôn hoặc khó tiêu kéo dài.
  • Thay đổi cân nặng: Giảm cân không rõ nguyên nhân có thể xuất hiện ở những trường hợp tiến triển.
  • Triệu chứng nghiêm trọng (ít gặp): Trong một số trường hợp nặng, có thể xuất hiện nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen, cần nghĩ nhiều đến biến chứng khác như loét hoặc ung thư dạ dày đi kèm, không phải do dị sản đơn thuần.

Người bị dị sản ruột thường đau bụng âm ỉ hoặc khó chịu vùng thượng vị

4. Cách phòng ngừa dị sản ruột hiệu quả

Dị sản ruột là tổn thương tiền ung thư, vì vậy việc phòng ngừa chủ yếu tập trung vào bảo vệ niêm mạc dạ dày, kiểm soát viêm mạn tính và thay đổi lối sống. Các biện pháp chi tiết bao gồm:

  • Kiểm soát viêm dạ dày và nhiễm HP: Điều trị tiệt trừ vi khuẩn Helicobacter pylori là bước quan trọng để ngăn ngừa viêm dạ dày mạn tính, từ đó hạn chế nguy cơ dị sản ruột. Những người đã điều trị HP cần tái kiểm tra theo chỉ định bác sĩ để đảm bảo tiêu diệt hoàn toàn vi khuẩn.
  • Chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế đồ muối, thực phẩm chế biến sẵn, đồ nướng, chiên rán và các loại đồ ngọt. Tăng cường rau xanh, trái cây tươi, thực phẩm giàu chất xơ và uống đủ nước giúp niêm mạc dạ dày khỏe mạnh, hỗ trợ tiêu hóa.
  • Lối sống khoa học: Duy trì thói quen tập thể dục đều đặn, ngủ đủ giấc và giảm căng thẳng kéo dài. Hạn chế tối đa rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích làm tổn thương niêm mạc dạ dày.
  • Tầm soát và kiểm tra định kỳ: Nội soi dạ dày định kỳ, đặc biệt với người có tiền sử viêm dạ dày mạn tính, polyp hoặc tổn thương tiền ung thư, giúp phát hiện sớm dị sản ruột. Sinh thiết niêm mạc dạ dày theo chỉ định bác sĩ là phương pháp chuẩn xác để xác định tình trạng tổn thương.
  • Quản lý các yếu tố nguy cơ khác: Tránh lạm dụng thuốc giảm đau NSAIDs kéo dài, hạn chế căng thẳng tinh thần, duy trì cân nặng hợp lý và điều trị các bệnh lý tiêu hóa mạn tính kịp thời.
  • Thói quen sinh hoạt hỗ trợ: Ăn đúng giờ, không bỏ bữa, hạn chế thức khuya và duy trì tinh thần thoải mái cũng góp phần bảo vệ niêm mạc dạ dày, giảm nguy cơ tế bào biến đổi.

5. Khi nào cần thăm khám bác sĩ?

Dị sản ruột là tổn thương tiền ung thư của niêm mạc dạ dày, vì vậy việc thăm khám kịp thời giúp phát hiện sớm và giảm nguy cơ tiến triển thành ung thư. Bạn nên đến bác sĩ ngay khi xuất hiện các dấu hiệu sau:

  • Đau hoặc khó chịu vùng thượng vị kéo dài: Cảm giác đau âm ỉ hoặc nóng rát, liên quan đến viêm dạ dày mạn tính.
  • Rối loạn tiêu hóa kéo dài: Chán ăn, đầy bụng, buồn nôn, ợ hơi hoặc khó tiêu không thuyên giảm.
  • Thay đổi cân nặng bất thường: Giảm cân không rõ nguyên nhân, cơ thể mệt mỏi, suy nhược.
  • Triệu chứng cảnh báo nghiêm trọng: Khi có dấu hiệu nôn ra máu, đi ngoài phân đen, đau bụng dữ dội, người bệnh cần được thăm khám ngay lập tức.

Lưu ý, ngay cả khi chưa có triệu chứng rõ rệt, những người mắc viêm dạ dày mạn tính, nhiễm HP hoặc tiền sử polyp dạ dày nên tầm soát định kỳ bằng nội soi dạ dày và sinh thiết theo chỉ định bác sĩ. Việc này giúp phát hiện dị sản ruột sớm và can thiệp kịp thời, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Bạn nên đến thăm khám bác sĩ nếu đau bụng kéo dài và không có dấu hiệu thuyên giảm

Như vậy, bài viết trên đây đã giúp giải đáp chi tiết câu hỏi dị sản ruột là gì, đồng thời cung cấp thông tin về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa hiệu quả. Dị sản ruột là tình trạng các tế bào niêm mạc dạ dày biến đổi thành kiểu tế bào giống niêm mạc ruột, là một tổn thương tiền ung thư thường gặp trong viêm dạ dày mạn tính. Việc hiểu rõ và áp dụng các biện pháp phòng ngừa, kết hợp tầm soát định kỳ, giúp bảo vệ sức khỏe dạ dày và giảm nguy cơ tiến triển thành ung thư.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc liên quan, hoặc nhu cầu thăm khám sức khỏe hệ tiêu hoá, có thể liên hệ Tổng đài MEDLATEC 1900 56 56 56 để được giải đáp nhanh chóng và đặt lịch thăm khám cùng bác sĩ chuyên khoa. 

Lựa chọn dịch vụ

Quý khách hàng vui lòng lựa chọn dịch vụ y tế theo nhu cầu!

Lấy mẫu xét nghiệm tại nhà

Lấy mẫu xét nghiệm tại nhà giúp khách hàng chủ động tầm soát bệnh lý. Đồng thời tiết kiệm thời gian đi lại, chờ đợi kết quả với mức chi phí hợp lý.

Đặt lịch thăm khám tại MEDLATEC

Đặt lịch khám tại cơ sở khám chữa bệnh thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC giúp chủ động thời gian, hạn chế tiếp xúc đông người.