Key: dị tật ống thần kinh

Tít: Dị tật ống thần kinh: Chẩn đoán bằng cách nào?

Dị tật ống thần kinh ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến khả năng phát triển của thai nhi, đặc biệt là não và cột sống. Phát hiện sớm tình trạng này là rất cần thiết để có hướng xử trí kịp thời và phù hợp.

1. Các loại dị tật ống thần kinh

Ống thần kinh thai nhi rất quan trọng đối với sự phát triển hệ thần kinh toàn diện trong tương lai, bao gồm bộ não, hộp sọ, tủy sống, xương sống. Ban đầu, ống thần kinh chỉ là một dải mô nhỏ và vào ngày 28 của thai kỳ nó sẽ gập vào phía trong và có hình dạng như một chiếc ống. Nếu hiện tượng này không xảy ra sẽ dẫn đến dị tật ống thần kinh, từ đó gây ra những khiếm khuyết ở não và cột sống của thai nhi trong tương lai.

Dị tật nứt cột sống

Một số loại dị tật ống thần kinh thường gặp ở thai nhi bao gồm:

- Tật nứt đốt sống (hay còn được gọi là tật cột sống chẻ đôi): Dị tật này xảy ra khi phần ống thần kinh tạo thành cột sống và tủy sống không được đóng lại hoàn chỉnh. Từ đó gây nên tổn thưởng cho tủy sống bên trong.

Dị tật này thường gây ra một số biến chứng nghiêm trọng như sau:

+ Liệt phần thân dưới khiến trẻ vận động khó khăn, thậm chí không thể vận động được.

+ Tiểu tiện và đại tiện khó khăn.

+ Trẻ có nguy cơ cao gặp phải những bệnh lý liên quan đến tăng áp lực trong sọ não hay bệnh não úng thủy.

+ Thậm chí, có thể gây tử vong.

- Thai vô não: Loại dị tật này rất nghiêm trọng, có thể là nguyên nhân khiến thai chết lưu hoặc em bé tử vong ngay sau khi chào đời.

Dị tật thai vô não

- Thoát vị não, màng não: Là dị tật xảy ra khi khuyết một phần xương sọ gây ra tình trạng thoát vị chứa dịch hoặc tổ chức não, phần não bị lộ ra ngoài xương sọ và chỉ được da bao bọc. Đây cũng là một loại dị tật ống thần kinh vô cùng nguy hiểm với tỷ lệ tử vong sơ sinh cao. Cho dù được cứu sống thì tương lai trẻ và gia đình cũng gặp nhiều khó khăn do trẻ bị khuyết tật nghiêm trọng về tâm thần.

2. Nguyên nhân gây dị tật ống thần kinh

Ống thần kinh được hình thành từ rất sớm, từ ngày 28 của thai kỳ. Đây là thời điểm nhiều chị em chưa phát hiện ra tình trạng mang thai của mình. Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ gây dị tật ống thần kinh bao gồm:

- Mẹ bầu không có đủ acid folic: Đây là một loại dưỡng chất rất cần thiết cho sự hình thành và phát triển của ống thần kinh. Nếu cơ thể mẹ bầu không có đủ axit folic để cung cấp cho thai nhi thì ống thần kinh sẽ có thể không được khép kín và gây ra nhiều loại dị tật, thậm chí có nguy cơ tử vong.

Mẹ bầu cần bổ sung nhiều axit folic

- Bất thường nhiễm sắc thể.

- Do môi trường sống: Mẹ bầu sinh sống và làm việc ở những môi trường ô nhiễm, hoặc thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá, nhiệt độ cao trong quá trình mang thai cũng có nguy cơ cao sinh con bị dị tật ống thần kinh.

- Do bệnh lý và việc sử dụng thuốc ở mẹ: Những vấn đề sức khỏe, một số bệnh lý của mẹ bầu hoặc do sử dụng thuốc điều trị trong quá trình mang thai cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ dị tật ống thần kinh ở thai nhi. Chẳng hạn, một số trường hợp dưới đây sẽ có nguy cơ sinh con mắc dị tật ống thần kinh cao hơn so với những bà mẹ khác:

+ Mẹ bầu đã từng sinh con bị dị tật ống thần kinh.

+ Bản thân mẹ bầu bị dị tật ống thần kinh.

+ Mẹ bầu bị tiểu đường, phụ thuộc vào insulin.

+ Nếu thai phụ phải điều trị động kinh bằng các loại thuốc thì tác dụng phụ của thuốc cũng có thể làm tăng nguy cơ sinh con bị dị tật ống thần kinh.

3. Chẩn đoán dị tật ống thần kinh

- Siêu âm ở tuần thứ 8-14: Qua kết quả hình ảnh siêu âm, các bác sĩ có thể chẩn đoán về những tổn thương, dị tật ở cột sống, hộp sọ của thai nhi.

Siêu âm thai tại những cơ sở y tế uy tín

- Xét nghiệm dị tật: Thực hiện ở tuần thứ 19-20, có thể xác định những bất thường về thể chất, đặc biệt là tình trạng hở tủy sống.

- Xét nghiệm nồng độ AFP: Thường được chỉ định thực hiện ở tuần thai thứ 16 đến tuần thai thứ 20: Đây là giai đoạn quan trọng và có thể phát hiện sớm dị tật thai nhi. Do đó mẹ bầu không nên bỏ qua và cần nghe theo sự tư vấn chi tiết từ các bá bác sĩ chuyên khoa.

 4. Cách phòng ngừa dị tật ống thần kinh

Dị tật ống thần kinh ở thai nhi là lo lắng của tất cả các bà mẹ. Đây là vấn đề vô cùng nghiêm trọng, làm tăng nguy cơ tử vong và ảnh hưởng rất nhiều đến tương lai của trẻ. Để phòng ngừa tình trạng này, chị em cần lưu ý một số vấn đề sau:

- Bổ sung đầy đủ hàm lượng acid folic cho cơ thể:

Đây chính là cách phòng ngừa dị tật ống thần kinh đơn giản mà có thể mang lại hiệu quả rất cao. Lời khuyên cho chị em là hãy bổ sung acid folic từ rất sớm, ngay từ khi bạn đã lên kế hoạch mang thai. Việc bổ sung dưỡng chất này từ rất sớm sẽ giúp đảm bảo nồng độ acid folic cần thiết ngay ở thời điểm thụ thai.

Chị em có thể bổ sung axit folic qua những thực phẩm cần được bổ sung hàng ngày như quả bơ, súp lơ xanh, , măng tây, lòng đỏ trứng, cà chua,… Bên cạnh đó, có thể bổ sung theo dạng viên uống theo hướng dẫn của bác sĩ.

- Thực hiện lối sống lành mạnh, chẳng hạn như duy trì chế độ ăn đầy đủ dưỡng chất và tập luyện thể dục mỗi ngày.

Trên đây là một số thông tin về dị tật ống thần kinh và cách phát hiện bệnh sớm cũng như phương pháp phòng ngừa hiệu quả. Hệ thống Y tế MEDLATEC gồm nhiều chi nhánh trên cả nước, có đội ngũ chuyên gia đầu ngành, được đầu tư quy mô về trang thiết bị y tế, máy xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh. Do đó, mẹ bầu hoàn toàn có thể yên tâm khi thăm khám, siêu âm tại đây.

Để được đặt lịch khám sớm, quý khách vui lòng liên hệ đến tổng đài 1900 56 56 56.

BS Thanh Tuấn đã duyệt