1. Nguyên nhân gây mỡ máu cao 

mỡ máu cao là tình trạng nồng độ cholesterol toàn phần, triglycerid và LDL-C (cholesterol xấu) trong máu vượt quá mức bình thường, hình thành do nhiều nguyên nhân khác nhau. Các yếu tố thường gặp bao gồm chế độ ăn nhiều dầu mỡ, ít vận động, thừa cân béo phì, yếu tố di truyền cũng như một số bệnh lý nền như tiểu đường hay rối loạn chức năng gan, thận. Bao gồm: 

• Chế độ ăn nhiều dầu mỡ: Thường xuyên tiêu thụ đồ chiên rán, thịt đỏ, nội tạng hoặc thực phẩm chế biến sẵn.
• Ít vận động: Thói quen sinh hoạt thụ động, ngồi nhiều và ít tập luyện thể chất.
• Thừa cân, béo phì: Cân nặng vượt chuẩn, làm tăng nguy cơ rối loạn lipid trong máu.
• Yếu tố di truyền: Gia đình có tiền sử tăng mỡ máu hoặc bệnh tim mạch.
• Bệnh lý nền: Tiểu đường, rối loạn chức năng gan, thận hay rối loạn nội tiết.

Thừa cân béo phì là một trong các nguyên nhân gây mỡ máu cao

2. Mỡ máu cao nên ăn gì? 

Ngoài việc dùng thuốc và duy trì lối sống khoa học, chế độ ăn uống hợp lý là yếu tố quan trọng giúp kiểm soát mỡ máu. Lựa chọn đúng thực phẩm không chỉ giúp giảm cholesterol xấu (LDL), triglyceride, mà còn tăng cholesterol tốt (HDL), từ đó bảo vệ tim mạch và cải thiện sức khỏe tổng thể. Người bệnh nên bổ sung các thực phẩm như: 

Rau xanh và trái cây tươi

Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất, có tác dụng hỗ trợ giảm hấp thu cholesterol trong ruột và kiểm soát lượng mỡ trong máu. Bên cạnh đó, chất chống oxy hóa trong trái cây còn giúp ngăn ngừa tổn thương thành mạch, bảo vệ tim mạch hiệu quả. Những loại rau xanh và trái cây nên dùng cho người bị mỡ máu cao:

• Rau xanh: Cải bó xôi, súp lơ, bông cải xanh, cải xoăn,...
• Trái cây: Táo, cam, bưởi, lê, việt quất, dâu tây,…

Người bệnh nên ăn rau trong mỗi bữa và bổ sung 1 - 2 phần trái cây tươi/ngày. Hạn chế dùng nước ép đóng chai nhiều đường, thay vào đó ưu tiên trái cây tươi nguyên quả hoặc nước ép nguyên chất.

Các loại cá giàu Omega-3

Cá là nguồn cung cấp axit béo Omega-3 dồi dào, có tác dụng giảm triglyceride trong máu, ngăn ngừa viêm và hỗ trợ cải thiện sức khỏe tim mạch. Bổ sung cá thường xuyên trong chế độ ăn giúp cân bằng mỡ máu, đồng thời tăng cường trí não và thị lực. Các loại cá giàu Omega-3 tốt cho người bệnh mỡ máu cao gồm: cá mòi, cá ngừ, cá hồi, cá thu, cá trích,…

Để phát huy hiệu quả tốt nhất, người bệnh nên ăn cá từ 2 - 3 lần/tuần, ưu tiên các cách chế biến lành mạnh như hấp, nướng, kho nhẹ. Hạn chế chiên rán nhiều dầu mỡ vì có thể làm mất dưỡng chất và gây tăng cholesterol xấu.

Ngũ cốc nguyên hạt

Ngũ cốc nguyên hạt là nguồn cung cấp dồi dào chất xơ hòa tan, giúp làm chậm quá trình hấp thu cholesterol và ổn định đường huyết. Nhóm thực phẩm này không chỉ hỗ trợ kiểm soát mỡ máu, mà còn giúp duy trì cân nặng hợp lý, phòng ngừa tiểu đường và các bệnh tim mạch. Các loại ngũ cốc nguyên hạt tốt cho người bệnh mỡ máu cao gồm: yến mạch, gạo lứt, lúa mạch, bánh mì nguyên cám,…

Các loại hạt và đậu

Các loại hạt và đậu chứa nhiều chất béo không bão hòa, protein thực vật và chất xơ, giúp giảm cholesterol xấu (LDL) đồng thời làm tăng cholesterol tốt (HDL). Nhờ vậy, chúng hỗ trợ kiểm soát mỡ máu, cải thiện sức khỏe tim mạch và còn mang lại cảm giác no lâu, tốt cho người muốn giảm cân. Các loại hạt và đậu tốt cho người bệnh mỡ máu cao gồm: hạnh nhân, óc chó, hạt chia, hạt lanh, đậu nành, đậu xanh,…

Dầu thực vật tốt cho tim mạch

Dầu thực vật là nguồn chất béo lành mạnh, giàu axit béo không bão hòa, có tác dụng giảm cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL). Việc thay thế mỡ động vật bằng dầu thực vật trong nấu ăn giúp người bệnh kiểm soát mỡ máu hiệu quả hơn, đồng thời bảo vệ sức khỏe tim mạch.

Các loại dầu thực vật tốt cho người bệnh mỡ máu cao gồm: dầu ô liu, dầu hạt cải, dầu hướng dương, dầu hạt lanh,…

3. Lưu ý khi ăn uống cho người mỡ máu cao

Ngoài việc nắm rõ mỡ máu cao nên ăn gì, người bệnh cũng cần lưu ý một số nguyên tắc trong ăn uống và sinh hoạt hàng ngày để kiểm soát tình trạng bệnh tốt hơn. Cụ thể: 

• Ưu tiên chất béo lành mạnh: Sử dụng dầu thực vật thay thế mỡ động vật, hạn chế các món chiên rán nhiều dầu mỡ.
• Ăn nhạt và giảm đường: Tránh tiêu thụ quá nhiều muối, nước ngọt có gas, bánh kẹo ngọt để ngừa tăng huyết áp và rối loạn chuyển hóa.
• Bổ sung nhiều chất xơ: Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt để hỗ trợ đào thải cholesterol xấu.
• Chia nhỏ bữa ăn trong ngày: Giúp giảm gánh nặng chuyển hóa cho cơ thể và ổn định mỡ máu.
• Hạn chế rượu bia, thuốc lá: Đây là tác nhân khiến tình trạng mỡ máu trở nên nghiêm trọng hơn và tăng nguy cơ bệnh tim mạch.
• Kết hợp vận động đều đặn: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp duy trì cân nặng hợp lý và cải thiện tuần hoàn máu.

Người bệnh mỡ máu cao nên chia nhỏ bữa ăn trong ngày

4. Khi nào cần đi khám bác sĩ? 

Người bị mỡ máu cao nên chủ động đi khám sức khỏe định kỳ để theo dõi và kiểm soát chỉ số mỡ máu. Ngoài ra, cần thăm khám sớm nếu xuất hiện các dấu hiệu sau:

• Đau tức ngực, khó thở, hồi hộp tim đập nhanh, đây có thể là cảnh báo sớm của bệnh tim mạch.
• Chóng mặt, đau đầu, mệt mỏi thường xuyên, dễ nhầm với mệt mỏi thông thường nhưng có thể liên quan đến tăng mỡ máu.
• Tê bì tay chân, đi lại nặng nề, dấu hiệu tuần hoàn máu kém, dễ gặp ở người mỡ máu cao.
• Có tiền sử bệnh tiểu đường, tăng huyết áp, béo phì, cần kiểm tra mỡ máu thường xuyên để phòng ngừa biến chứng.

Người bệnh cần đi khám bác sĩ ngay nếu cảm thấy đau tức ngực, khó thở

Việc nắm rõ mỡ máu cao nên ăn gì đóng vai trò quan trọng trong quá trình kiểm soát và cải thiện sức khỏe. Bổ sung rau xanh, trái cây tươi, cá giàu Omega-3, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt cùng dầu thực vật lành mạnh sẽ giúp giảm cholesterol xấu, bảo vệ tim mạch và hạn chế biến chứng.

Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần xây dựng lối sống khoa học, duy trì cân nặng hợp lý và thăm khám định kỳ để được bác sĩ tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc liên quan, hoặc nhu cầu thăm khám sức khỏe tim mạch, có thể liên hệ Tổng đài MEDLATEC 1900 56 56 56 để được giải đáp nhanh chóng và đặt lịch thăm khám cùng bác sĩ chuyên khoa.