1. Cong vẹo cột sống và dấu hiệu bệnh

Cong vẹo cột sống là tình trạng độ cong ngang của cột sống quá mức xảy ra thường xuyên ở giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ của xương cột sống trước khi dậy thì. Hầu hết trường hợp cong vẹo cột sống là nhẹ, có thể điều trị từ sớm nhưng nếu để trẻ lớn lên có thể dẫn đến những biến dạng cột sống nghiêm trọng.

Vẹo cột sống ảnh hưởng nhiều đến độ linh hoạt của cột sống

Khi bị cong vẹo cột sống, có thể nhận biết dễ dàng bằng các dấu hiệu về hình dáng, đường cong sinh lý của cơ thể. Cụ thể gồm các dấu hiệu sau:

• Phần xương bả vai nhô ra một cách bất thường.

• Vai không cân xứng, bên thấp bên cao.

• Một bên hông cao một bên hông thấp dẫn đến hai chân chênh lệch tương ứng.

• Các gai đốt sống không thẳng hàng.

• Dấu hiệu gù: lưng tròn, vai thấp, đầu ngả ra phía trước.

Cong vẹo cột sống ở trẻ do bẩm sinh hoặc ngồi học không đúng tư thế ít gây đau hơn so với cong vẹo cột sống ở người lớn. Người lớn thường bị nặng hơn với các triệu chứng dễ thấy như:

• Đau thắt lưng.

• Cứng khớp.

• Căng cơ ở lưng và chân.

• Mệt mỏi, khó thở.

• Mất chức năng vận động.

Cong vẹo cột sống ở trẻ do bẩm sinh hoặc ngồi học không đúng tư thế ít gây đau

Dựa trên triệu chứng bệnh, bác sĩ có thể chỉ định phương pháp chẩn đoán để xác định chính xác tình trạng và mức độ cong vẹo cột sống.

2. Các dạng vẹo cột sống thường gặp

Có những dạng cong vẹo cột sống thường gặp với đặc điểm khác nhau như sau:

2.1. Cong vẹo cột sống bẩm sinh

Cong vẹo cột sống có thể xảy ra ở trẻ khi vừa sinh ra, nguyên nhân do sự phát triển không đầy đủ của cột sống khi còn trong bụng mẹ. Sự hình thành và phát triển đồng đều của các đốt sống là cơ sở để cột sống được tạo thành bình thường. Tuy nhiên do nguyên nhân nào đó, các đốt sống không được hình thành đầy đủ hoặc nhiều hơn đều dẫn đến chứng vẹo cột sống bẩm sinh.

Với chứng vẹo cột sống bẩm sinh, biểu hiện bệnh có thể thấy từ sớm hoặc khi trẻ lớn hơn, đường cong cột sống bất thường thể hiện rõ ràng hơn.

2.2. Cong vẹo cột sống tự phát

Khác với trường hợp bẩm sinh, cong vẹo cột sống tự phát xảy ra ở trẻ tuổi vị thành niên và người trưởng thành, nguyên nhân do sự phát triển bất thường dẫn đến thay đổi hình dạng cột sống. Dạng bất thường thường gặp là cột sống cong sang một bên và xoắn cùng một lúc.

Dạng vẹo cột sống tự phát xảy ra ở người trưởng thành

Cong vẹo cột sống tự phát còn gọi là cong vẹo cột sống tuổi vị thành niên do bệnh thường xảy ra ở trẻ từ 10 đến 18 tuổi.

2.3. Cong vẹo cột sống khởi phát sớm

Dạng cong vẹo cột sống này xảy ra khi xuất hiện đường cong trước tuổi dậy thì, nguyên nhân chính xác dẫn đến tình trạng này vẫn chưa được các nhà khoa học xác định. Các dấu hiệu nhận biết chứng cong vẹo cột sống khởi phát sớm là: vai không đều, hông không đều, đầu nghiêng về một phía, đường viền eo không đối xứng,...

2.4. Cong vẹo cột sống thần kinh cơ

Dạng cong vẹo cột sống thần kinh cơ phát triển do tình trạng thần kinh hoặc cơ bắp bất thường như:

• Tổn thương não hoặc dây thần kinh cột sống do bệnh tật, chấn thương,... đều gây ảnh hưởng tới sự liên tục của con đường thần kinh cơ bắp từ não đến tủy sống.

• Tình trạng cơ bắp như teo cơ cột sống, loạn dưỡng cơ Duchenne,... ngăn chặn hoạt động và làm teo nhỏ dần các cơ cột sống, từ đó dẫn đến vẹo cột sống.

2.5. Vẹo cột sống khởi phát khi trưởng thành

Vẹo cột sống khởi phát khi trưởng thành thường là kết quả của chứng thoái hóa cột sống ở người trưởng thành, xảy ra khi các khớp xương và đĩa đệm cùng bị thoái hóa. Sự thoái hóa này sẽ ngày càng nặng gây áp lực lên cột sống và tạo đường cong cột sống lớn hơn bình thường.

Vẹo cột sống trưởng thành thường khó điều trị

2.6. Dạng vẹo cột sống Syndromic

Đây là dạng vẹo cột sống thứ phát phát triển từ một số hội chứng xảy ra ở mô liên kết hoặc xương. Hội chứng thường được nhắc tới là hội chứng do rối loạn mô liên kết, hội chứng Trisomy 21, hội chứng Beale, hội chứng Rett,...

2.7. Dạng bệnh kyphosis của Scheuermann

Đây là bệnh lý xảy ra khi các phần trước của đốt sống phát triển chậm hơn so với các phần sau của đốt sống khi còn nhỏ. Người mắc bệnh kyphosis thường bị đau lưng trong những năm còn nhỏ kéo dài đến tuổi trưởng thành. Bệnh cũng gây vẹo cột sống nặng dần theo thời gian.

3. Nguyên nhân dẫn đến cong vẹo cột sống thường gặp

Hiện vẫn chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây vẹo cột sống nên hầu hết vẫn được chẩn đoán là vẹo cột sống vô căn. Các chuyên gia cho biết bất thường vẹo cột sống này có thể liên quan đến một số yếu tố như:

• Nhiễm trùng, chấn thương cột sống.

• Dị tật bẩm sinh ảnh hưởng tới sự phát triển của xương cột sống.

• Rối loạn thần kinh cơ, bại não,...

Nếu vẹo cột sống có liên quan đến bệnh lý nhiễm trùng hoặc chấn thương, bệnh nhân sẽ cần điều trị nguyên nhân song song với điều chỉnh đường cong cột sống. Nên điều trị từ sớm để tránh vẹo cột sống nghiêm trọng gây ra đau đớn và những hạn chế về vận động, thể chất.

Điều trị vẹo cột sống sẽ dựa trên thể bệnh và mức độ cong vẹo, trong đó tập vật lý trị liệu là phương pháp điều trị được các chuyên gia khuyến khích. Phương pháp này giúp chỉnh vẹo cột sống tốt với trường hợp nhẹ và vừa, hiệu quả nhất với trẻ nhỏ và trẻ vị thành niên. Ngoài ra còn các phương pháp điều trị khác như: nẹp cột sống, phẫu thuật thay thế xương hoặc khớp nhân tạo,...

Điều trị vẹo cột sống bằng chỉnh nẹp

Trên đây là thông tin về các dạng vẹo cột sống thường gặp và phương pháp điều trị phù hợp để khắc phục bệnh. Để được tư vấn thêm bởi các chuyên gia về xương khớp, hãy liên hệ với Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC qua Hotline 1900 56 56 56.