1. Tổ yến – siêu thực phẩm được nhiều phụ huynh lựa chọn cho con

Được hình thành từ tuyến nước bọt của chim yến, tổ yến là một trong những loại thực phẩm quý giá với hàm lượng dinh dưỡng cao, đặc biệt phù hợp cho trẻ nhỏ đang trong giai đoạn phát triển. Tổ yến sở hữu thành phần phong phú gồm:

• 18 loại acid amin cần thiết cho quá trình tổng hợp protein và tái tạo tế bào.
• Collagen và glycoprotein, hỗ trợ cải thiện làn da, tăng cường chức năng xương khớp và mô liên kết.
• Khoáng chất vi lượng như sắt, kẽm, magie, canxi… đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố hệ miễn dịch và thúc đẩy sự phát triển toàn diện.

Tổ yến là một trong những loại thực phẩm quý giá với hàm lượng dinh dưỡng cao

Nhờ những lợi ích vượt trội này, tổ yến ngày càng được nhiều cha mẹ tin tưởng sử dụng cho con như một phương pháp bồi bổ sức khỏe, đặc biệt trong các trường hợp trẻ suy nhược, mới ốm dậy, biếng ăn hay chậm lớn.

2. Trẻ em ăn yến có bị dậy thì sớm không?

Trước khi đi sâu vào mối liên hệ giữa tổ yến và dậy thì sớm, chúng ta cần hiểu rõ về dậy thì sớm là gì và những nguyên nhân gây ra tình trạng này.

2.1. Dậy thì sớm là gì?

Dậy thì sớm là tình trạng cơ thể trẻ bắt đầu phát triển các đặc điểm sinh dục thứ cấp (lông mu, ngực, thay đổi giọng nói,…) trước độ tuổi bình thường. Cụ thể, ở bé gái là trước 8 tuổi và ở bé trai là trước 9 tuổi. Các dấu hiệu nhận biết trẻ đang dậy thì sớm bao gồm:

• Ở bé gái: Phát triển ngực, lông mu, lông nách, có kinh nguyệt sớm.
• Ở bé trai: Tăng kích thước tinh hoàn, dương vật, mọc lông mu, lông nách, vỡ giọng, xuất hiện mụn trứng cá.

dậy thì sớm có thể dẫn đến nhiều hệ lụy đối với sự phát triển toàn diện của trẻ, bao gồm cả thể chất, tinh thần và khả năng hòa nhập xã hội. 

Về mặt thể chất, quá trình trưởng thành diễn ra sớm khiến xương đóng lại sớm hơn bình thường, từ đó hạn chế chiều cao tối đa mà trẻ có thể đạt được. Ngoài ra, trẻ dậy thì sớm cũng có nguy cơ đối mặt với một số rối loạn sức khỏe như béo phì, rối loạn chuyển hóa, hội chứng buồng trứng đa nang ở bé gái, thậm chí làm gia tăng nguy cơ mắc một số bệnh ung thư trong tương lai. 

Về mặt tâm lý, sự phát triển cơ thể quá sớm có thể khiến trẻ cảm thấy khác biệt, tự ti, lo lắng và khó hòa nhập với bạn bè đồng trang lứa, từ đó ảnh hưởng đến sự phát triển cảm xúc và kỹ năng xã hội.

Dậy thì sớm có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó phổ biến là hai dạng:

• Dậy thì sớm trung ương (phụ thuộc hormon gonadotropin): Do trục dưới đồi - tuyến yên - tuyến sinh dục hoạt động sớm hơn bình thường. Có thể tự phát hoặc liên quan đến các bất thường ở não.
• Dậy thì sớm ngoại biên (không phụ thuộc hormon gonadotropin): Dậy thì sớm ngoại biên phụ thuộc vào ảnh hưởng của tính trội của nội tiết giới tính (estrogen hoặc androgen), và những thay đổi về thể chất thường khác biệt rõ rệt với sự phát triển bình thường ở tuổi dậy thì. Một số nguyên nhân có thể gặp là do tuyến thượng thận, buồng trứng hoặc tinh hoàn tự sản xuất hormone sinh dục.

Ngoài ra, các yếu tố như di truyền, béo phì, môi trường sống ô nhiễm, chế độ dinh dưỡng không lành mạnh hoặc tiếp xúc với hóa chất gây rối loạn nội tiết cũng được ghi nhận có liên quan đến tình trạng dậy thì sớm.

2.2. Trẻ em ăn yến có bị dậy thì sớm không?

Nhiều phụ huynh lo lắng rằng tổ yến chứa nhiều dưỡng chất, có thể kích thích quá trình phát triển sinh dục ở trẻ, dẫn đến dậy thì sớm. Vậy sự thật là gì?

“Trẻ em ăn yến có bị dậy thì sớm không?” là câu hỏi nhiều phụ huynh quan tâm

Tổ yến được biết đến là một thực phẩm giàu giá trị dinh dưỡng, hỗ trợ tăng cường sức đề kháng, cải thiện chức năng tiêu hóa, hô hấp và góp phần nâng cao thể trạng toàn diện cho trẻ nhỏ. Các thành phần dưỡng chất có trong tổ yến chủ yếu là protein, axit amin và khoáng chất thiết yếu, những yếu tố quan trọng giúp cơ thể phát triển khỏe mạnh, nhưng hoàn toàn không can thiệp hay ảnh hưởng đến hệ nội tiết để gây ra tình trạng dậy thì sớm. 

Thực tế, những lo ngại về việc trẻ dùng tổ yến dễ dậy thì sớm thường bắt nguồn từ quan niệm sai lầm rằng ăn quá bổ”sẽ khiến trẻ phát triển sớm, hoặc từ những thông tin thiếu kiểm chứng lan truyền trên mạng xã hội.

3. Những điều cha mẹ cần làm để phòng tránh dậy thì sớm cho trẻ

Hiện nay dậy thì sớm không còn là vấn đề hiếm gặp ở trẻ em. Tuy nhiên, thay vì quá lo lắng về những thực phẩm bổ dưỡng như tổ yến, vốn chưa có bằng chứng khoa học rõ ràng gây ảnh hưởng đến quá trình dậy thì, cha mẹ nên tập trung vào những yếu tố nguy cơ đã được nghiên cứu và xác thực. Dưới đây là những việc quan trọng cha mẹ cần làm để giúp con phát triển đúng giai đoạn sinh lý.

• Chú trọng chế độ dinh dưỡng khoa học: Một chế độ ăn cân đối giúp kiểm soát cân nặng và hỗ trợ sự phát triển lành mạnh. Cha mẹ nên hạn chế cho trẻ dùng thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, nước ngọt. Thay vào đó, hãy tăng cường rau xanh, trái cây, thịt nạc, cá và sữa không đường trong bữa ăn hằng ngày. Ngoài ra, cần tránh thực phẩm không rõ nguồn gốc, đặc biệt là các loại thịt hoặc sữa nghi có chứa hormone tăng trưởng.
• Khuyến khích trẻ vận động mỗi ngày: Hoạt động thể chất không chỉ giúp duy trì cân nặng hợp lý mà còn giúp điều hòa nội tiết tố. Trẻ nên được vận động ít nhất 60 phút mỗi ngày với các hình thức như chạy bộ, bơi lội, đạp xe hoặc chơi thể thao theo nhóm.
• Hạn chế tiếp xúc với hóa chất gây rối loạn nội tiết: Một số chất trong đồ nhựa, mỹ phẩm hoặc thực phẩm có thể ảnh hưởng đến hormone của trẻ. Cha mẹ nên chọn đồ dùng không chứa BPA, tránh các sản phẩm chăm sóc cá nhân có paraben hoặc phthalates. Rau củ quả nên được rửa sạch kỹ trước khi sử dụng và chọn thực phẩm hữu cơ để để tránh dư lượng thuốc trừ sâu.
• Giảm thời gian sử dụng thiết bị điện tử: Tiếp xúc nhiều với màn hình điện thoại, máy tính, tivi có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ và chu kỳ hormone của trẻ. Cha mẹ hãy giới hạn thời gian dùng thiết bị điện tử, nhất là vào buổi tối ở trẻ, và khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời.
• Đưa trẻ đi khám khi có dấu hiệu bất thường: Nếu trẻ có biểu hiện dậy thì sớm, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ để được đánh giá và can thiệp kịp thời. Việc phát hiện sớm sẽ giúp kiểm soát tốt hơn sự phát triển thể chất và tâm lý của trẻ.

Nếu trẻ có biểu hiện dậy thì sớm, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ

Tóm lại, nếu trẻ em ăn yến với liều lượng hợp lý và có nguồn gốc, chất lượng đảm bảo, thì không có bằng chứng khoa học nào cho thấy việc này sẽ gây ra dậy thì sớm. Cha mẹ nên tập trung vào việc kiểm soát cân nặng của trẻ, hạn chế tiếp xúc với các hóa chất gây rối loạn nội tiết và đảm bảo một chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh để phòng tránh dậy thì sớm hiệu quả.

Nếu còn bất kỳ băn khoăn nào về trẻ em ăn yến có bị dậy thì sớm không hoặc cần được tư vấn chuyên sâu hơn về vấn đề dậy thì sớm, cha mẹ hãy liên hệ với Hệ thống Y tế MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để đặt lịch khám và được các bác sĩ chuyên khoa hỗ trợ.