1. U buồng trứng là gì và dấu hiệu nhận biết

1.1. Khái niệm về u buồng trứng

U buồng trứng là hiện tượng xuất hiện các khối bất thường, có thể là khối đặc hoặc túi chứa dịch, nằm trong hoặc trên bề mặt của buồng trứng. Tình trạng này có thể xảy ra ở một bên hoặc đồng thời ở cả hai bên buồng trứng.

U buồng trứng có thể gặp ở nhiều độ tuổi khác nhau, từ giai đoạn dậy thì cho đến sau mãn kinh. Tuy nhiên, nhóm phụ nữ trong độ tuổi sinh sản là đối tượng thường có nguy cơ cao hơn cả.

U buồng trứng có thể gặp ở nhiều độ tuổi khác nhau, phổ biến nhất là ở độ tuổi sinh sản

Theo nhận định của các chuyên gia, u buồng trứng được phân thành hai nhóm chính là u lành tính và u ác tính.

• U lành tính: Đây là nhóm thường gặp, mức độ nguy hiểm thấp. Các dạng phổ biến bao gồm: u nang cơ năng, u nang bì, u nang dạng lạc nội mạc tử cung, u tuyến thanh dịch lành tính…
• U ác tính (ung thư buồng trứng): Ít gặp hơn so với các khối u lành tính, tuy nhiên mức độ nguy hiểm lại rất cao. Nếu bệnh không được chẩn đoán sớm và xử trí đúng cách, người bệnh có thể đối mặt với nguy cơ đe dọa trực tiếp đến tính mạng.

1.2. Dấu hiệu nhận biết u buồng trứng

Ở giai đoạn đầu, u buồng trứng thường tiến triển âm thầm và ít gây ra biểu hiện rõ ràng. Cho đến khi khối u có kích thước lớn, các triệu chứng mới bắt đầu xuất hiện, đôi khi dễ lầm tưởng với nhiều bệnh khác. Dưới đây là những dấu hiệu chị em cần quan tâm để có thể thăm khám và điều trị kịp thời.

• Đau vùng bụng dưới: Người bệnh có thể cảm thấy những cơn đau âm ỉ, kéo dài hoặc đôi khi đau dữ dội, nhất là khi khối u bị xoắn. Cơn đau thường khu trú ở một bên bụng dưới - vị trí buồng trứng bị ảnh hưởng.
• Rối loạn kinh nguyệt: Chu kỳ kinh nguyệt trở nên bất thường với biểu hiện như chậm kinh, rong kinh hoặc lượng máu ra nhiều hoặc ít hơn so với bình thường.
• Rối loạn tiểu tiện và đại tiện: Khi khối u phát triển lớn, chèn ép lên bàng quang và trực tràng có thể khiến người bệnh gặp tình trạng tiểu buốt, tiểu nhiều lần hoặc táo bón.
• Vòng bụng to lên bất thường: Một số u nang kích thước lớn có thể khiến bụng phình to, tạo cảm giác nặng nề và khó chịu dù cân nặng không thay đổi nhiều.
• Đau khi quan hệ tình dục: Cảm giác đau nhói hoặc khó chịu sâu bên trong khi quan hệ tình dục có thể là dấu hiệu cho thấy người phụ nữ đang gặp vấn đề về sức khỏe, trong đó có khả năng liên quan đến u nang buồng trứng.
• Buồn nôn và nôn: Khi khối u gây áp lực lên các cơ quan lân cận trong ổ bụng, người bệnh có thể xuất hiện tình trạng buồn nôn hoặc nôn mửa kéo dài.
• Sụt cân, chán ăn, mệt mỏi: Đây là những dấu hiệu thường gặp gợi ý u buồng trứng ác tính.

2. Những biến chứng nguy hiểm có thể gặp ở u buồng trứng

Phần lớn các trường hợp u nang buồng trứng mang tính chất lành tính. Tuy nhiên, nếu người bệnh không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, khối u vẫn có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tổng thể và khả năng sinh sản của phụ nữ. 

Những biến chứng nguy hiểm có thể gặp ở u buồng trứng là:

• Xoắn u nang: Đây là biến chứng thường gặp và cần cấp cứu ngay. Khi u nang bị xoắn, dòng máu nuôi buồng trứng bị tắc nghẽn, khiến người bệnh đột ngột đau bụng dữ dội, kèm theo buồn nôn, nôn ói. Nếu không can thiệp sớm, tình trạng này có thể dẫn đến hoại tử buồng trứng, gây nguy hiểm đến chức năng sinh sản, thậm chí là tính mạng người bệnh.
• Vỡ u nang: Khi u nang phát triển đến kích thước lớn hoặc chịu tác động mạnh, khối u có nguy cơ vỡ, làm dịch bên trong tràn vào ổ bụng. Người bệnh có thể bị đau bụng dữ dội, kèm theo xuất huyết trong ổ bụng, thậm chí đe dọa đến tính mạng nếu không được xử trí kịp thời.

Khi u nang vỡ, người bệnh có thể bị đau bụng dữ dội, kèm theo xuất huyết trong ổ bụng

• Chèn ép cơ quan lân cận: U nang với kích thước lớn dần có thể gây áp lực lên các cơ quan xung quanh như bàng quang, trực tràng, niệu quản. Điều này khiến người bệnh dễ gặp rối loạn tiêu hóa, khó khăn trong tiểu tiện và bài tiết.
• Nguy cơ ác tính hóa: Một số loại u nang thực thể, đặc biệt là u nang nhầy và u nang bì, có khả năng tiến triển thành ung thư. Dù tỷ lệ này không cao, nhưng đây là biến chứng đặc biệt nguy hiểm, cần được theo dõi sát sao và điều trị kịp thời.

3. Các phương pháp chẩn đoán và điều trị u buồng trứng

3.1. Phương pháp chẩn đoán

Để xác định chính xác tình trạng và xây dựng phác đồ điều trị hiệu quả cho u buồng trứng, bác sĩ thường phối hợp nhiều kỹ thuật chuyên môn khác nhau.

• Khám lâm sàng: Bác sĩ khai thác tiền sử bệnh, ghi nhận các triệu chứng và thực hiện thăm khám phụ khoa nhằm phát hiện khối bất thường hoặc vùng đau.
• Siêu âm: Siêu âm ổ bụng hoặc siêu âm đầu dò âm đạo giúp bác sĩ quan sát rõ ràng hình thái, cấu trúc và vị trí khối u.
• Xét nghiệm máu: Trong một số trường hợp, xét nghiệm CA 125 được chỉ định để hỗ trợ chẩn đoán, đặc biệt khi nghi ngờ ung thư buồng trứng. Tuy nhiên, chỉ số này cũng có thể tăng trong nhiều bệnh lý khác, vì vậy kết quả cần được bác sĩ chuyên khoa phân tích kỹ lưỡng.
• Chụp CT hoặc MRI: Các kỹ thuật hình ảnh hiện đại này được áp dụng khi cần đánh giá chi tiết hơn, đặc biệt ở những ca phức tạp, nhằm xác định mối liên quan giữa khối u với cơ quan xung quanh.

3.2. Phương pháp điều trị

3.2.1. Điều trị u buồng trứng lành tính

Phương pháp điều trị sẽ được chỉ định phụ thuộc vào kích thước, đặc điểm của loại u. Bao gồm: 

• Theo dõi: Với các u nang cơ năng hoặc khối u nhỏ lành tính, người bệnh thường được khuyến nghị tái khám định kỳ sau một khoảng thời gian để theo dõi. Nhiều trường hợp khối u có thể tự thoái triển mà không cần can thiệp.
• Điều trị bằng thuốc: Một số loại thuốc tránh thai đường uống có thể được chỉ định để hạn chế hình thành u nang mới và giảm kích thước u nang cơ năng sẵn có.

Điều trị bằng thuốc là phương pháp phổ biến được chỉ định để giảm kích thước u nang

• Phẫu thuật: Khi khối u có kích thước lớn, gây biến chứng hoặc không biến mất sau thời gian theo dõi, phẫu thuật sẽ được xem xét. Có hai phương pháp phẫu thuật chính là:
• Phẫu thuật nội soi: Đây là kỹ thuật ít xâm lấn, vết mổ nhỏ, giúp người bệnh phục hồi nhanh chóng. Bác sĩ có thể tiến hành bóc tách khối u hoặc cắt bỏ buồng trứng nếu cần thiết.
• Phẫu thuật mở: Phương pháp này được áp dụng cho những trường hợp khối u quá lớn, có nguy biến chứng phức tạp, cần quan sát trực tiếp và xử lý toàn diện hơn.

3.2.1. Điều trị u buồng trứng ác tính

• Phẫu thuật: Đây là phương pháp điều trị chính của tình trạng u buồng trứng ác tính. Tùy từng giai đoạn bệnh, bác sĩ có thể chỉ định cắt tử cung toàn phần, cắt hai phần phụ, nạo hạch, mạc nối,... để loại bỏ tối đa tế bào ung thư.
• Hóa trị: Thường được tiến hành sau phẫu thuật nhằm tiêu diệt những tế bào ung thư còn sót lại, giúp giảm nguy cơ tái phát.
• Xạ trị: Phương pháp này ít được sử dụng, chủ yếu áp dụng khi ung thư buồng trứng đã lan rộng và khó kiểm soát bằng các phương pháp khác.

Trên đây là thông tin về u buồng trứng, nếu bạn còn băn khoăn về u buồng trứng hay muốn đặt lịch thăm khám, bạn có thể liên hệ với Hệ thống Y tế MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.