1. Zona ở môi là gì? 

Zona ở môi là một dạng tổn thương do virus Varicella Zoster (virus thuỷ đậu) gây nên. Sau khi người bệnh khỏi thuỷ đậu, virus không bị loại bỏ hoàn toàn mà ẩn náu trong các hạch thần kinh cảm giác. Khi hệ miễn dịch suy giảm, virus có thể tái hoạt động và gây bệnh zona.

Các triệu chứng điển hình zona vùng môi bao gồm: 

• Nổi mụn nhỏ li ti, mọc thành từng chùm quanh vùng môi, mép miệng hoặc dưới mũi và thường chỉ xuất hiện một bên cơ thể. 
• Cảm giác đau rát, châm chích tại vùng tổn thương. 
• Môi sưng nhẹ, có thể kèm sốt hoặc mệt mỏi. 
• Vùng da đỏ rát và căng tức trước khi mụn nước xuất hiện. 
• Đặc biệt cần lưu ý các triệu chứng trên nhóm người đã từng bị thủy đậu.

Zona ở môi thường dễ bị nhầm lẫn với các dạng nhiệt miệng và loét da thông thường, làm chậm trễ quá trình điều trị và tăng nguy cơ biến chứng ảnh hưởng đến sức khoẻ.

Xuất hiện mụn nước nhỏ li ti và mọc thành từng chùm là dấu hiệu đặc trưng của zona ở môi

2. Zona ở môi có nguy hiểm không? 

Zona ở môi có thể nguy hiểm, đặc biệt nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. So với zona tại các vị trí khác trên cơ thể, zona ở vùng môi có thể gây đau đớn và lan rộng cùng các tổn thương ở các vùng khác như má, cằm, tai, mắt nhanh chóng do sự chi phối của dây thần kinh bị tổn thương. Bệnh khó kiểm soát vì môi là vùng da nhạy cảm và dễ bị viêm nhiễm thứ phát. 

Do tổn thương dây thần kinh vùng sọ mặt, bệnh có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro ảnh hưởng đến sức khoẻ. Các biến chứng có thể xảy ra gồm: 

Nhiễm trùng thứ phát 

Qua giai đoạn khởi phát, các mụn nước zona sẽ vỡ ra và để lại vết trợt loét. Nếu người bệnh không giữ vệ sinh đúng cách, vùng da tổn thương dễ bị vi khuẩn xâm nhập, gây nhiễm trùng mủ, sưng tấy và viêm đỏ kéo dài. Theo thời gian, chúng có thể để lại sẹo thâm, sẹo lõm hoặc sẹo xơ cứng tuỳ vào cơ địa người bệnh, gây mất thẩm mỹ vùng môi và miệng. 

Viêm dây thần kinh sau zona 

Đây là biến chứng thần kinh phổ biến nhất của bệnh zona, xảy ra khi virus làm tổn thương dây thần kinh cảm giác. Về triệu chứng, người bệnh có thể bị đau nhói, châm chích, bỏng rát hoặc đau như điện giật tại vùng môi bị tổn thương, xung quanh miệng và mép môi hoặc có thể là một bên mặt. Nó thường kéo dài từ vài tuần đến vài tháng sau khi vết thương ngoài ra đã lành. 

Tình trạng này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt, giấc ngủ và tâm lý người bệnh, đặc biệt là ở người cao tuổi hoặc người có hệ miễn dịch suy yếu. 

Lan sang mắt hoặc tai 

Môi nằm ở vị trí nhạy cảm, gần các cơ quan quan trọng như mắt, tai và vùng giữa mặt. Nếu virus zona lan rộng, có thể gây tổn thương đến các khu vực này và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như: viêm kết mạc, viêm giác mạc, viêm màng bồ đào, thậm chí dẫn đến mù lòa mắt nếu không được điều trị đúng cách, kịp thời. 

Trường hợp hiếm gặp, zona có thể lan sang tai và gây ra các triệu chứng điển hình như: đau tai dữ dội, chóng mặt, mất thính lực tạm thời hoặc liệt mặt. 

Nguy cơ tái phát 

Zona thường chỉ bùng phát một lần trong đời, chỉ khoảng 1 – 5% bệnh nhân có dấu hiệu tái phát.

Nếu sức đề kháng yếu hoặc mắc bệnh nền như tiểu đường, ung thư, HIV/AIDS,… zona ở vùng môi có thể tái phát. Mỗi lần mắc lại nặng hơn và tiềm ẩn nguy cơ biến chứng cao ảnh hưởng đến sức khoẻ. 

3. Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bạn nên đi khám bác sĩ nếu gặp các triệu chứng sau: 

• Mụn nước lan nhanh hoặc không giảm sau vài ngày. 
• Cơn đau tăng dần, kèm theo sốt cao hoặc sưng môi nghiêm trọng. 
• Vùng tổn thương gần mắt, tai hoặc có dấu hiệu lan rộng nhanh chóng. 

Thăm khám và điều trị kịp thời, đúng cách là điều quan trọng hơn cả, giúp hạn chế biến chứng không mong muốn, rút ngắn thời gian hồi phục và ngăn ngừa zona tái phát trong tương lai. 

Bạn nên đến thăm khám bác sĩ nếu mụn nước lan nhanh hoặc không giảm đau sau vài ngày

4. Điều trị và chăm sóc zona ở môi đúng cách

Điều trị zona cần được tiến hành sớm và đúng cách để giảm đau, ngăn ngừa biến chứng ảnh hưởng đến thần kinh, nhiễm trùng và rút ngắn thời gian hồi phục. Dưới đây là chi tiết phương pháp điều trị và chăm sóc người bệnh zona.

Thuốc điều trị 

Bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng các nhóm thuốc như: 

• Thuốc kháng virus: Acyclovir, Valacyclovir,…
• Thuốc giảm đau: Paracetamol hoặc ibuprofen. 
• Thuốc bôi ngoài da: Dung dịch sát khuẩn, kem bôi acyclovir hoặc thuốc làm dịu da. 

Lưu ý, người bệnh tuyệt đối không tự ý mua và sử dụng thuốc điều trị khi chưa có hướng dẫn của bác sĩ. Bởi có thể làm trầm trọng thêm tình trạng zona và rất khó để phục hồi. 

Hướng dẫn chăm sóc tại nhà 

Sau đây là một số lưu ý quan trọng khi chăm sóc zona ở môi: 

• Giữ vùng môi sạch sẽ, tránh sờ tay vào vết mụn. 
• Không chọc, nặn mụn để tránh nhiễm trùng. 
• Uống nhiều nước, bổ sung vitamin C để tăng cường sức đề kháng. 
• Hạn chế đồ cay nóng, rượu bia, thức ăn gây kích ứng. 

Uống nhiều nước là một trong những giải pháp cải thiện tình trạng bệnh zona hiệu quả

Bài viết trên đây là toàn bộ thông tin về triệu chứng và các biến chứng thường gặp của bệnh zona ở môi. Đây không chỉ là vết loét thông thường. Nếu không được điều trị kịp thời, đúng cách, bệnh có thể để lại nhiều rủi ro ảnh hưởng đến thần kinh, thị giác và chất lượng cuộc sống. 

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc liên quan, có thể liên hệ Tổng đài MEDLATEC 1900 56 56 56 để được giải đáp nhanh chóng và đặt lịch thăm khám cùng bác sĩ chuyên khoa.