1. Da vàng là thiếu chất gì?

• Vàng da ở trẻ sơ sinh

Vàng da có thể xuất hiện sau khi trẻ được sinh ra khoảng 24 giờ (đối với những trẻ sinh đủ tháng) hoặc trong khoảng 2 tuần (đối với những trẻ sinh non). Tình trạng này được gọi là vàng da sinh lý. Với các trường hợp này, chỉ số bilirubin trong máu không quá cao và mức độ vàng da cũng không quá nghiêm trọng. Trẻ chỉ bị vàng da ở vùng mặt, cổ, ngực hay vùng bụng trên rốn. 

Nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng vàng da

• Ăn quá nhiều thực phẩm chứa caroten

Caroten có nhiều trong các loại quả màu vàng, chẳng hạn như xoài, đu đủ, cà rốt,… Ngoài ra, nó còn có nhiều trong lòng đỏ trứng gà và các loại rau xanh còn có cả trong rau xanh, chẳng hạn như đậu bắp, súp lơ xanh, cà tím, bí ngô,…

Nếu bổ sung quá nhiều loại thực phẩm này trong chế độ ăn hàng ngày có thể gây ra tình trạng dư thừa Caroten trong máu và dẫn đến vàng da. Tuy nhiên, đây là tình trạng lành tính và nếu bạn ngừng ăn những loại thực phẩm nêu trên thì vấn đề vàng da sẽ được cải thiện nhanh chóng. 

Vàng da do thiếu chất sắt

• Da vàng do thiếu sắt

Với thắc mắc “da vàng là thiếu chất gì”, các chuyên gia giải thích, rất có thể tình trạng này là do cơ thể bị thiếu máu do không được cung cấp đầy đủ sắt. Sắt rất quan trọng và cần thiết đối với cơ thể. Khi bị thiếu sắt, cơ thể thường mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt và có thể gây những ảnh hưởng nhất định đến sự hoạt động của nhiều cơ quan trong cơ thể. Bên cạnh những triệu chứng nói trên, vàng da cũng chính là một dấu hiệu cảnh báo cơ thể của bạn đang bị thiếu sắt. 

• Vàng da là do một số loại bệnh lý gây ra

Ngoài những nguyên nhân kể trên, vàng da còn có thể do một số bệnh lý gây ra. Cụ thể là: 

+ Vàng da do một số bệnh liên quan đến hồng cầu, chẳng hạn như bệnh tan máu bẩm sinh (bệnh Hb: thalasemenia, HbE),  bệnh hồng cầu hình liềm,… Khi những tế bào hồng cầu bị phá hủy nhanh chóng dẫn đến lượng bilirubin trong máu được sinh ra quá mức và những tế bào gan sẽ không kịp thời chuyển hóa được lượng bilirubin này. Chính vì thế sẽ khiến cho bilirubin tích tụ trong máu  và gây vàng da.

Vàng da do một số bệnh lý về gan

+ Vàng da do một số bệnh liên quan đến tế bào gan, chẳng hạn như viêm gan, ung thư gan, xơ gan,… Khi những tế bào gan bị tổn thương, bị suy giảm chức năng thì việc chuyển hóa bilirubin cũng sẽ không được đảm bảo, có nguy cơ cao dẫn tới ứ đọng bilirubin trong máu và gây vàng da. 

+  Do một số bệnh về ống mật chủ chẳng hạn như sỏi mật, ung thư đầu tụy, viêm tụy cấp, hẹp đường dẫn mật, ung thư túi mật, viêm đường dẫn mật,… Bình thường dịch mật có chứa bilirubin sẽ được dẫn từ ống dẫn mật nhỏ về ống mật chủ. Trong trường hợp ống mật chủ hẹp hoặc có tình trạng tắc nghẽn thì dịch mật có nguy cơ tràn vào máu và gây ra vàng da. 

+  Vàng da do một số loại thuốc: Bên cạnh những nguyên nhân phía trên, một số loại thuốc cũng có thể làm tăng nguy cơ gây vàng da, chẳng hạn như các thuốc làm giảm bạch cầu (thuốc sulfa và nitrofurantoin), Chloramphenicol,... Loại thuốc này có thể làm ảnh hưởng nhiều đến quá trình chuyển hóa của gan và đường mật, làm tăng nguy cơ tồn đọng bilirubin và gây vàng da. Ngoài ra, vàng da do truyền máu, do bất đồng nhóm máu, do sốt rét,...

2. Phải làm sao khi bị vàng da?

2.1. Chẩn đoán bệnh

Khi bị vàng da, bệnh nhân sẽ có thể xuất hiện một số triệu chứng như sau: Vàng niêm mạc mắt, vàng lòng bàn tay, bàn chân, nước tiểu vàng, phân bạc, sốt, cơ thể mệt mỏi, ăn uống kém, đau tức hạ sườn phải,...

Xét nghiệm máu để chẩn đoán bệnh

Khi phát hiện các dấu hiệu bất thường, bạn không nên chủ quan mà cần đi khám để được bác sĩ kiểm tra và thực hiện một số xét nghiệm để tìm ra nguyên nhân. Đối với những người có tiền sử nghiện rượu bia, viêm gan do virus có dùng thuốc hoặc có triệu chứng nghi ngờ sỏi mật, cần thông báo với bác sĩ. Cụ thể một số xét nghiệm thường được chỉ định là: 

- Siêu âm ổ bụng để kiểm tra gan và một số cơ quan trong ổ bụng. Siêu âm có thể phát hiện các bất thường trong gan hoặc sỏi mật.

- Xét nghiệm máu: Định lượng nồng độ bilirubin trong máu, cũng như đánh giá tình trạng men gan. Các xét nghiệm khác như tổng phân tích máu  kiểm tra hồng cầu, bạch cầu, tiểu cấu), sắt huyết thanh, ferritin, chức năng thận, HBsag, HCV,...

 - Bên cạnh đó, bệnh nhân có thể được chỉ định thực hiện CT Scanner để kiểm tra chuyên sâu về gan, tụy, đường mật,... nếu có nghi ngờ.

2.2. Điều trị bệnh

Để điều trị tình trạng vàng da đạt hiệu quả cao, cần phải tìm ra nguyên nhân chính xác gây bệnh. Tùy vào từng trường hợp, bệnh nhân có thể được điều trị nội khoa hoặc điều trị phẫu thuật loại bỏ sỏi để cải thiện tình trạng vàng da.

Bổ sung những thực phẩm chứa nhiều sắt để cải thiện tình trạng vàng da

Nếu bệnh vàng da là do tình trạng thiếu sắt hoặc ăn quá nhiều thực phẩm chứa caroten thì bạn nên bổ sung sắt hoặc giảm bớt lượng thực phẩm có chứa nhiều caroten trong chế độ ăn hàng ngày. 

Nếu được phát hiện sớm, bệnh có thể được điều trị hiệu quả. Ngược lại, đối với những bệnh nhân phát hiện bệnh quá muộn khiến bệnh tiến triển nặng thì việc điều trị sẽ khó khăn hơn rất nhiều và thậm chí gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh. Vì thế, ngay khi có biểu hiện bất thường, bạn nên đi khám để được chẩn đoán và điều trị bệnh sớm. 

Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là một trong những địa chỉ uy tín giúp bạn kiểm tra và theo dõi sức khỏe, đặc biệt là những bệnh lý về gan mật – nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng vàng da. Trang thiết bị máy móc hiện đại cùng với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao sẽ đảm bảo cho bạn một kết quả chính xác đồng thời tư vấn, điều trị theo những phác đồ hiệu quả nhất. 

Để được đăng ký đặt lịch khám sớm, bạn có thể liên hệ đến Tổng đài 1900 56 56 56, chuyên gia của chúng tôi sẽ tư vấn chi tiết hơn cho bạn.