1. Cấu tạo và đặc điểm của một amidan bình thường

Dựa trên cấu tạo sinh lý, amidan chính là một tổ chức lympho có kích thước lớn nhất trong cơ thể con người. Vị trí của amidan là nằm ở vòm họng và dưới niêm mạc hầu họng. Khi quan sát có thể thấy amidan nằm thành đám bám trên hai bên thành họng. Vòng tròn do amidan tạo ra còn được gọi là vòng bạch huyết Waldayer, gồm có: amidan vòi, amidan vòm họng (VA), amidan đáy lưỡi và amidan khẩu cái. 

Trong đó, amidan vòm và amidan khẩu cái có khả năng sản xuất ra nhiều tế bào miễn dịch nhất. 2 bộ phận này hình thành và phát triển mạnh nhất trong giai đoạn từ khi trẻ chào đời cho tới khi đạt mốc 5 tuổi. Sau giai đoạn này chúng sẽ bắt đầu thoái hóa và teo nhỏ khi thanh thiếu niên bước sang tuổi dậy thì.

Vì nằm ở vị trí đầu mối, cửa ngõ nên amidan khẩu cái cũng là bộ phận đầu tiên tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh. Do đó bộ phận này của dễ bị viêm nhiễm nhất. Amidan bình thường sẽ ở trạng thái là không sưng đỏ, niêm mạc hồng hào, không đau rát và không xuất hiện những vẩn đục trắng. Khi bị viêm thì amidan sẽ có biểu hiện ngược lại.

Vì nằm ở vị trí cửa ngõ nên amidan khẩu cái cũng là bộ phận rất dễ bị viêm nhiễm

2. Các triệu chứng của viêm amidan 

Khi các tác nhân như virus hoặc vi khuẩn tấn công, amidan sẽ xuất hiện các triệu chứng như sau:

2.1. Viêm amidan ở trẻ nhỏ 

Ở trẻ nhỏ, viêm amidan thường được có các biểu hiện dễ gây nhầm lẫn sang các bệnh đường hô hấp khác như viêm họng hoặc cảm cúm, ví dụ như:

• Hay nôn trớ.
• Trẻ khó nuốt, chán ăn, bỏ bữa.
• Sốt, mệt mỏi, khó thở.
• Ho, sổ mũi.
• Trẻ quấy khóc trên 2 ngày.

Đây là những triệu chứng không đặc trưng nên cha mẹ cần hết sức lưu ý. Nếu tình trạng trên không được cải thiện trong vài ngày thì tốt nhất hãy đưa trẻ đi khám để tránh nguy cơ viêm amidan tiến triển nặng gây biến chứng ở trẻ.

2.2. Viêm amidan ở người lớn

Viêm amidan ở người lớn có thể xuất phát từ tình trạng viêm họng với những biểu hiện đó là:

• Khàn giọng, đau họng.
• Amidan sưng to, có thể gây tình trạng nuốt rát, khó nuốt. 
• Ho có đờm, đau rát cổ họng.
• Khó thở.
• Xuất hiện các đốm trắng ở amidan hay còn gọi là viêm amidan hốc mủ - một tình trạng viêm nghiêm trọng hơn so với viêm amidan bình thường. 
• Hơi thở có mùi hôi.
• Sốt cao trên 38 độ C. Cơn sốt có thể diễn ra từ 3 - 5 ngày.
• Nếu tiến triển nặng: buốt và ù tai, thính lực giảm, viêm tai.

Viêm amidan khiến bệnh nhân thường xuyên bị ho và đau họng

3. Một số biến chứng do viêm amidan gây ra

Viêm amidan nếu không được chăm sóc hay điều trị đúng cách thì có thể dẫn đến những biến chứng rất nguy hiểm, có thể kể đến như sau:

• Gây ra hội chứng ngưng thở khi ngủ: amidan bị viêm sẽ gây ra hiện tượng sưng, tổ chức này có thể chèn ép sang những bộ phận khác ở họng, từ đó gây ảnh hưởng đến hoạt động hô hấp của cơ thể. Đặc biệt là khi ngủ bệnh nhân có nguy cơ cao gặp phải hội chứng ngưng thở khi ngủ. 
• Áp xe amidan: nếu viêm amidan không được điều trị khỏi triệt để mà kéo dài dai dẳng thì có thể gây nhiễm trùng, hình thành tổ chức mủ hay còn gọi là áp xe xung quanh amidan. Lúc này bệnh nhân sẽ xuất hiện tình trạng đau họng, sốt, nặng hơn là viêm cân mạc hoại tử, vỡ ổ áp xe,... Khi đó cần phải can thiệp bằng các biện pháp điều trị như dùng kháng sinh, dẫn lưu áp xe bằng phẫu thuật hoặc cắt amidan.
• Nhiễm trùng tai: nhiễm trùng amidan có thể tiến triển thành viêm tai giữa thứ phát, Khi amidan bị sưng viêm, nó có thể lây lan sự nhiễm trùng đến tổ chức tai, từ đó gây tích tụ các chất cặn bã và dịch lỏng ở tai và dẫn tới viêm tai giữa.
• Sốt thấp khớp: trong trường hợp viêm amidan là do vi khuẩn, liên cầu khuẩn gây ra, chúng có thể xâm nhập vào hệ tuần hoàn máu và dẫn đến biến chứng sốt thấp khớp. Nó có thể tác động đến hàng loạt các mô và nội quan khác, đặc biệt là tim và khớp với những biểu hiện như nhức đầu, sưng đỏ amidan, sốt, đau cơ khớp.

4. Cách chăm sóc và bảo vệ amidan 

Amidan bình thường có vai trò quan trọng đối với hệ miễn dịch của cơ thể. Tuy nhiên khi tổ chức này bị viêm thì lại gây ra những hệ lụy gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe người bệnh.

Nguyên nhân khiến amidan bị viêm có thể là do cơ thể bị nhiễm virus, vi khuẩn xâm nhập từ môi trường bên ngoài, hay do chế độ ăn uống, sinh hoạt không đảm bảo hoặc là biến chứng gây ra bởi bệnh lý khác. Do đó để luôn gìn giữ amidan thật khỏe mạnh, mỗi người nên lưu ý thực hiện những biện pháp phòng ngừa dưới đây:

• Vệ sinh răng miệng sạch sẽ mỗi ngày: đánh răng tối thiểu 2 lần/ngày, có thể thường xuyên súc miệng bằng nước muối pha loãng ấm để diệt khuẩn và làm sạch cổ họng, khoang miệng.
• Chế độ sinh hoạt hợp lý: đảm bảo ngủ đủ 6 - 8 tiếng/ngày, tích cực uống nhiều nước, không nên thức khuya, luyện tập thể dục thể thao ít nhất 30 phút/ngày.
• Đảm bảo dinh dưỡng hợp lý: bổ sung rau xanh, trái cây tươi để nâng cao sức đề kháng cho cơ thể.
• Giữ ấm vùng họng: khi bước sang mùa lạnh, bạn luôn luôn phải giữ ấm cho cổ họng, nhất là những khi đi ra ngoài. Đồng thời hãy đeo khẩu trang để tránh hít phải khói bụi ô nhiễm cũng như các tác nhân gây bệnh khác.

Nếu viêm amidan gây ra nhiều phiền toái cho sức khỏe thì bạn nên đi khám và điều trị dứt điểm

Mong rằng thông qua bài viết này, quý bạn đọc đã thu thập được cho mình những thông tin, kiến thức hữu ích về cách nhận biết amidan bình thường và amidan khi bị viêm. Nếu bạn cần được gợi ý một địa chỉ thăm khám và điều trị viêm amidan uy tín thì có thể tham khảo Chuyên khoa Tai Mũi Họng của Hệ thống Y tế MEDLATEC. Với đội ngũ y bác sĩ chuyên môn giỏi, giàu kinh nghiệm và hệ thống trang thiết bị, máy móc hiện đại, khi thăm khám tại MEDLATEC, quý khách hàng sẽ được các bác sĩ thăm khám tận tình, chẩn đoán kỹ lưỡng để xác định chính xác các vấn đề về Tai Mũi Họng mà mình đang gặp phải. Từ đó bác sĩ sẽ tư vấn phương án điều trị hiệu quả và phù hợp nhất. 

Để được tư vấn chi tiết hơn hoặc đặt lịch thăm khám, quý khách hàng vui lòng liên hệ ngay với MEDLATEC qua hotline: 1900 56 56 56.