1. Con đường lây lan bệnh viêm não mô cầu ở người lớn và đối tượng nguy cơ 

Có đến 13 chủng khác nhau gây nên bệnh viêm não mô cầu ở người lớn, phổ biến nhất là A, B, C, Y và W-135. Các thể lâm sàng của bệnh vì thế cũng vô cùng đa dạng, thường gặp và nguy hiểm nhất là nhiễm khuẩn huyết và viêm màng não.

Não mô cầu khuẩn lây truyền qua đường hô hấp khi tiếp xúc trực tiếp với giọt bắn mang vi khuẩn ở trong không khí, rất ít trường hợp lây nhiễm qua tiếp xúc gián tiếp với đồ vật hoặc bề mặt nhiễm khuẩn. Nguồn lây bệnh chính là người lành mang khuẩn và bệnh nhân viêm não mô cầu. 

Nhóm đối tượng sau thường có nguy cơ cao mắc phải bệnh lý này:

- Người lớn và thanh thiếu niên: 

Đây là nhóm thường không chú ý đến việc tiêm vắc xin phòng bệnh, trong đó tỷ lệ mang khuẩn não mô cầu nhóm B cao hơn ở đối tuổi thanh thiếu niên. Thống kê của Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho thấy 25% bệnh nhân trong độ tuổi 18 - 25 bị viêm não mô cầu không triệu chứng và trong số này có 53.19% bệnh nhân mang vi khuẩn mô cầu nhóm B.

- Người mắc bệnh nền, người cao tuổi

Viêm não mô cầu ở nhóm này thường có xu hướng diễn tiến nghiêm trọng. Do mắc bệnh nền, tuổi cao, nên sức đề kháng của bệnh nhân giảm sút, đây chính là lý do khiến vi khuẩn não mô cầu dễ tấn công và dễ gây biến chứng tử vong hơn bình thường.

Hình ảnh mô phỏng vi khuẩn não mô cầu

2. Yếu tố nguy cơ gây bệnh và triệu chứng nhận diện bệnh viêm não mô cầu ở người lớn

2.1. Yếu tố làm tăng nguy cơ bị viêm não mô cầu ở người lớn

Vi khuẩn não mô cầu có điều kiện xâm nhập vào cơ thể hơn khi có các yếu tố thuận lợi sau:

- Uống bia rượu nhiều trong thời gian dài.

- Nghiện hút thuốc lá.

- Miễn dịch suy yếu.

- Tiếp xúc với bệnh nhân viêm não mô cầu.

- Môi trường sống, làm việc đông đúc, không gian kém thông thoáng.

2.2. Triệu chứng có thể xuất hiện khi bị bệnh viêm não mô cầu

Các triệu chứng cấp tính của bệnh viêm não mô cầu xuất hiện đột ngột với các tình trạng thường gặp là: sốt, đau đầu dữ dội, buồn nôn và nôn, cổ cứng, có ban xuất huyết hình sao hoặc có thể có mụn nước. Người bệnh thường lơ mơ hoặc bị hôn mê. Có trường hợp bệnh nhân mệt lả đột ngột, xuất hiện mảng xuất huyết và sốc.

Bệnh viêm não mô cầu ở người lớn có thể gây hôn mê

3. Đánh giá mức độ nguy hiểm của bệnh viêm não mô cầu ở người lớn

Bệnh viêm não mô cầu ở người lớn là vấn đề sức khỏe bất thường vô cùng nguy hiểm. Bệnh dễ dàng lây nhiễm qua tiếp xúc giọt bắn trong không khí nên càng ở trong môi trường đông người thì nguy cơ lây nhiễm càng cao và dễ bùng phát thành dịch.

Không những thế, triệu chứng ban đầu của bệnh viêm não mô cầu ở người lớn khá giống với sốt virus, cảm cúm nên người bệnh thường không phát hiện, chủ quan trong điều trị. Đây cũng là lý do khiến cho nguy cơ biến chứng nghiêm trọng dễ xảy ra.

Khoảng thời gian tiến triển viêm não mô cầu rất nhanh. Tính từ thời điểm khởi phát triệu chứng đến khi biến chứng, thậm chí gây tử vong chỉ trong 24 - 48 giờ. Ngày nay, nếu phát hiện sớm và điều trị tích cực thì tỷ lệ tử vong khoảng 5 - 15%. Trường hợp đã xảy ra biến chứng, dù đã được cứu sống, người bệnh vẫn có nguy cơ đối mặt với di chứng lâu dài suốt cuộc đời như:

- Điếc vĩnh viễn.

- Mù lòa.

- Rối loạn thần kinh.

- Trí nhớ suy giảm.

- Hoại tử chân tay.

Những di chứng này sẽ khiến chất lượng cuộc sống và sức khỏe của bệnh nhân giảm sút nghiêm trọng, tăng áp lực kinh tế cho gia đình. Đặc biệt, các trường hợp bị cắt chi, mất thính lực hay thị lực, sẽ gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt. Theo thời gian, những hệ lụy này sẽ gây rối loạn tâm lý, khiến người bệnh trầm cảm, mất khả năng làm việc, học tập,... lệ thuộc vào người thân.

Quá trình điều trị bệnh viêm não mô cầu yêu cầu sự hỗ trợ của hệ thống thiết bị y tế hiện đại, đội ngũ bác sĩ chuyên môn giỏi. Điều này khiến cho chi phí điều trị bệnh vô cùng cao và trở thành gánh nặng lớn đối với gia đình bệnh nhân. Trường hợp bệnh nhân bị tàn tật, gánh nặng chi phí chăm sóc còn nhân lên đáng kể.

4. Phòng ngừa hiệu quả bệnh viêm não mô cầu ở người lớn bằng cách nào?

Do tính chất nguy hiểm của bệnh viêm não mô cầu ở người lớn nên việc tiêm vắc xin phòng bệnh là vô cùng cần thiết, nhất là người có bệnh lý nền.

Cần lưu ý rằng, huyết thành phòng ngừa các chủng viêm não mô cầu không có tác dụng phòng ngừa chéo. Vì thế, để phòng ngừa hiệu quả vẫn cần tiêm phòng riêng từng chủng.

Người trưởng thành vẫn cần tiêm vắc xin Polysaccharide của nhóm A, C, Y, W135 để phòng bệnh viêm màng não do não mô cầu- Menactra

Bên cạnh việc chủ động tiêm vắc xin phòng bệnh, thực hiện các biện pháp sau cũng giúp giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm khuẩn não mô cầu:

- Thường xuyên dùng nước và xà phòng diệt khuẩn để vệ sinh tay sạch sẽ.

- Không dùng chung đồ dùng sinh hoạt với người khác.

- Luôn giữ môi trường sống sạch sẽ, khô thoáng.

- Duy trì thói quen ngủ đủ giấc, tập thể dục mỗi ngày và áp dụng chế độ dinh dưỡng lành mạnh.

Trường hợp xuất hiện các dấu hiệu sau, người bệnh cần đi khám bác sĩ chuyên khoa ngay lập tức để được chẩn đoán đúng, kịp thời điều trị để ngăn chặn hệ lụy do bệnh viêm não mô cầu ở người lớn biến chứng:

- Cổ cứng, khó hoặc không thể cúi gập.

- Trên da có các nốt ban xuất huyết.

- Khó thở kéo dài, lú lẫn.

Do tính chất lây lan nhanh, tỷ lệ tử vong và biến chứng nguy hiểm cao nên việc phát hiện để điều trị ngay bệnh viêm não mô cầu ở người lớn là vô cùng quan trọng. Quý khách hàng nếu nghi ngờ triệu chứng có thể liên hệ ngay Hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ đặt lịch khám nhanh chóng cùng bác sĩ chuyên khoa Thần kinh của Hệ thống Y tế MEDLATEC.