1. Những nguyên nhân nào gây ra hội chứng màng não?

Màng não bao gồm màng cứng, màng nhện và màng nuôi. Nhiệm vụ của màng não là bao quanh và bảo vệ não bộ, tủy sống và phần đầu của các dây thần kinh sọ não. Hội chứng màng não chính là bao gồm các triệu chứng của hội chứng kích thích màng não, hội chứng dịch não tủy hội chứng thần kinh khu trú hay một số dấu chứng tổn thương não. 

Hội chứng màng não là một tình trạng tổn thương não rất nguy hiểm

Trong đó, yếu tố chính để chẩn đoán hội chứng màng não là những thay đổi của dịch não tủy. Ở một số trường hợp xảy ra các triệu chứng của hội chứng kích thích màng não, tuy nhiên dịch não tủy lại bình thường thì không được đánh giá là hội chứng màng não bệnh học mà sẽ được xem là phản ứng màng não. 

Hội chứng màng não thường do các bệnh lý liên quan đến não gây ra, cụ thể như sau: 

- Bệnh viêm màng não do virus: Phần lớn những trường hợp bệnh nhân mắc hội chứng màng não đều xuất phát từ nguyên nhân viêm màng não do virus. Hội chứng màng não thường xảy ra cấp tính, dịch não tủy có màu trong, lượng Albumin và tế bào Lympho của bệnh nhân có xu hướng tăng nhẹ. 

- Viêm màng não mủ: Những trường hợp bệnh nhân mắc viêm màng não mủ thường xảy ra những triệu chứng đột ngột, điển hình là tình trạng sốt cao, nhiễm độc, nhiễm trùng. Đồng thời, các chỉ số xét nghiệm cũng cho thấy rõ màu dịch não tủy chuyển sang trắng đục, lượng muối và glucose giảm nuôi cấy dịch não tủy thấy có vi khuẩn.

Dịch não tủy thay đổi do hội chứng màng não

- Viêm màng não do lao: Tình trạng viêm màng não do lao cũng dễ dẫn đến hội chứng màng não. Ở những trường hợp này, dịch não tủy của người bệnh có thể vẫn giữ màu trắng trong hoặc cũng có thể bị chuyển sang màu vàng chanh. Bên cạnh đó, hàm lượng Protein tăng cao, hàm lượng muối và glucose giảm, tế bào lympho tăng. nuôi cấy dịch não tủy có thể tìm được vi khuẩn lao. Đồng thời bệnh nhân có biểu hiện chán ăn, sụt cân và hay sốt về chiều. 

- Xuất huyết dưới nhện (chính là tình trạng chảy máu màng não): Đây cũng là nguyên nhân phổ biến gây ra hội chứng màng não.

2. Những triệu chứng của hội chứng màng não

Các trường hợp mắc phải hội chứng màng não thường xuất hiện nhiều triệu chứng đa dạng và các bệnh nhân có thể xuất hiện những triệu chứng khác nhau. Dưới đây là 3 nhóm triệu chứng phổ biến nhất: 

• Triệu chứng toàn thân

Các triệu chứng toàn thân thường gặp là sốt cao, khát nước, mệt mỏi, đau nhức toàn thân, chán ăn, khô môi, tiểu ít, da khô, mạch đập không đều,… Tuy nhiên, những triệu chứng này lại khá giống với các triệu chứng của các bệnh lý thông thường khác nên khiến bệnh nhân dễ chủ quan và không khám chữa kịp thời.

Bệnh nhân có biểu hiện sốt cao

•  Triệu chứng não toàn bộ

+ Tam chứng màng não: 

Bệnh nhân thường xuất hiện những cơn đau đầu dữ dội, cơn đau bắt đầu từ vùng sau gáy sau đó lan tỏa lên vùng trán. Khi có tiếng động lớn hoặc bệnh nhân phải vận động mạnh, mức độ đau sẽ tăng lên. Những trường hợp này thường không đáp ứng với thuốc giảm đau, nếu được rút bớt dịch não tủy, bệnh nhân sẽ được cải thiện triệu chứng đau đầu. 

Một biểu hiện khác là tình trạng táo bón. Bệnh nhân bị táo bón nhưng không kèm theo biểu hiện đầy hơi, chướng bụng. Khi sử dụng các loại thuốc nhuận tràng thì các triệu chứng vẫn không thuyên giảm. Đối với trường hợp bệnh nhân là trẻ em thì dấu hiệu thường gặp là tiêu chảy. 

Người bệnh mắc hội chứng màng não cũng dễ bị nôn vọt, tức là nôn bất ngờ mặc dù trước đó không có dấu hiệu buồn nôn. Tình trạng này thường xảy ra khi người bệnh thay đổi tư thế. Khi nôn xong, một số bệnh nhân có thể giảm bớt triệu chứng đau đầu. 

Bệnh nhân bị đau đầu, mệt mỏi do hội chứng màng não

+ Triệu chứng thực thể:

Ngoài những triệu chứng kể trên, bệnh nhân còn có thể gặp phải một số biểu hiện như: Bệnh nhân bị lú lẫn, tinh thần không tỉnh táo, thậm chí bị hôn mê, bí tiểu, đi tiểu không tự chủ, có biểu hiện trầm cảm, có biểu hiện co cứng cơ, toát mồ hôi, da tái, mặt đỏ, bệnh nhân có cảm giác sợ ánh sáng, có biểu hiện động kinh cục bộ hay động kinh toàn thể,…

•  Thay đổi ở dịch não tủy

Đây là biểu hiện thường gặp và có giá trị khẳng định đối với bệnh nhân mắc hội chứng màng não. Điều này có nghĩa là, những bệnh nhân mắc hội chứng này thường có những thay đổi nhất định ở dịch não tủy. 

Ở người bình thường áp lực dịch não tủy thường đạt mức 7 - 20cmH2O. Nhưng nếu áp lực dịch não tủy lớn hơn 20cmH2O thì bệnh nhân có thể đã mắc phải hội chứng màng não. Đồng thời, các chỉ số xét nghiệm sinh hóa sẽ có thay đổi nhất định. 

Dịch não tủy ở người bình thường sẽ có màu trắng trong nhưng đối với những trường hợp mắc bệnh, màu sắc của dịch não tủy cũng thay đổi. Nếu bệnh nhân bị chấn thương sọ não, vỡ dị dạng mạch máu, xuất huyết màng não,... thì dịch não tủy thường chuyển sang màu đỏ. Còn với những trường hợp bị lao màng não thì dịch não tủy có thể chuyển sang màu vàng. Đối với những trường hợp bị viêm màng não mủ thì dịch não tủy sẽ có màu đục hơn bình thường. 

Bên cạnh những thay đổi về hàm lượng cũng như màu sắc của dịch não tủy, bệnh nhân còn có những triệu chứng bất thường về kết quả kiểm tra tế bào(tăng số lượng bạch cầu Neutro và Lympho) hoặc trong quá trình nuôi cấy, xét nghiệm đã phát hiện tình trạng vi khuẩn tồn tại trong dịch não tủy. 

Có thể nói rằng, hội chứng màng não vô cùng nguy hiểm và có thể gây tử vong. Vì thế người bệnh tuyệt đối không nên chủ quan. Nếu có bất cứ những triệu chứng nào nghi ngờ bệnh, cần đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời để phòng ngừa biến chứng. 

Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là một đơn vị y tế uy tín hàng đầu trong lĩnh vực thăm khám và chẩn đoán bệnh chính xác, nhanh chóng. Bệnh viện là đơn vị y tế đầu tiên được cấp chứng chỉ danh giá CAP của Hoa Kỳ và đồng thời vinh dự nhận được chứng ISO 15189:2012 của Bộ Khoa học Công nghệ. Để được tư vấn thêm hãy liên hệ tới đường dây nóng 1900 56 56 56.