1. Hở van tim là gì?

Trái tim là cơ quan quan trọng trong cơ thể, không ngừng co bóp để bơm máu giàu oxy và dưỡng chất đi nuôi dưỡng từng cơ quan. Trong cấu trúc phức tạp ấy, các van tim hoạt động như những cánh cổng một chiều, giúp máu lưu thông theo đúng hướng và ngăn không cho dòng máu chảy ngược trở lại. 

Tuy nhiên, khi một hoặc nhiều van không khép kín hoàn toàn, máu sẽ bị trào ngược về buồng tim hoặc động mạch mà nó vừa đi qua. Tình trạng này được gọi là Hở van tim. Khi đó, trái tim phải làm việc nhiều hơn bình thường để bù đắp lượng máu chưa được bơm đi, khiến cơ tim dần suy yếu.

Hở van tim là tình trạng một hoặc nhiều van không khép kín hoàn toàn

Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, hở van tim có thể gây rối loạn tuần hoàn, giảm khả năng co bóp của tim và dẫn đến suy tim. Ngoài ra, người bệnh còn đối mặt với nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Tim người có bốn van chính, mỗi van giữ một vai trò thiết yếu trong quá trình lưu thông máu. Dựa vào vị trí và chức năng của từng van, các tình trạng hở van tim được phân loại như sau:

• Hở van hai lá: Van hai lá nằm giữa tâm nhĩ trái và tâm thất trái. Khi van này bị hở, máu trào ngược từ tâm thất trái về tâm nhĩ trái trong lúc tim co bóp. Đây là dạng hở van phổ biến nhất và thường gặp trong nhiều bệnh lý tim mạch.
• Hở van ba lá: Van ba lá nối tâm nhĩ phải với tâm thất phải. Trường hợp hở van này khiến máu chảy ngược từ tâm thất phải về lại tâm nhĩ phải, làm tăng áp lực trong hệ tuần hoàn tĩnh mạch và ảnh hưởng đến chức năng bơm máu của tim phải.
• Hở van động mạch chủ: Van động mạch chủ là cửa ngõ đưa máu từ tâm thất trái đi vào đại tuần hoàn. Khi bị hở, máu từ động mạch chủ sẽ chảy ngược về tâm thất trái, làm buồng tim này bị quá tải, lâu dần có thể dẫn đến giãn thất và suy tim.
• Hở van động mạch phổi: Van động mạch phổi kiểm soát dòng máu từ tâm thất phải đến phổi để trao đổi khí. Hở van khiến máu quay lại tâm thất phải sau mỗi nhịp đập, làm tăng gánh nặng cho tim phải và gây rối loạn lưu thông máu lên phổi.

2. Giải đáp có món ăn trị hở van tim không?

Câu trả lời là không có món ăn nào có thể trị hở van tim. 

Không có bất kỳ loại thực phẩm hay món ăn trị hở van tim nào

Hở van tim là hậu quả của những tổn thương ở cấu trúc của van tim, thường do bẩm sinh, quá trình xơ hóa, vôi hóa, giãn vòng van hoặc biến dạng van gây ra. Khi đó, van không còn khả năng đóng kín, dẫn đến máu trào ngược và làm rối loạn tuần hoàn. Những tổn thương này không thể khắc phục chỉ bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống.

Tuy nhiên, dinh dưỡng vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị, giúp kiểm soát triệu chứng và phòng ngừa biến chứng. Nếu được xây dựng đúng cách, thực đơn hàng ngày có thể mang lại nhiều lợi ích như:

• Giảm áp lực lên tim thông qua việc kiểm soát huyết áp, cân nặng và mỡ máu.
• Ổn định các yếu tố nguy cơ, đặc biệt với người có bệnh lý kèm theo như tiểu đường, rối loạn lipid máu.
• Cung cấp dinh dưỡng toàn diện để cơ thể khỏe mạnh, tăng sức đề kháng, hỗ trợ quá trình hồi phục.

Thực phẩm người bị hở van tim nên đưa vào chế độ ăn là rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt, protein từ nguồn lành mạnh (như cá hồi, cá thu, cá trích, ức gà bỏ da,...), chất béo tốt (như dầu ô liu, dầu hạt cải, quả bơ).

Thực phẩm người bị hở van tim cần hạn chế hoặc tránh hoàn toàn là thực phẩm đóng hộp, mì ăn liền, xúc xích, dưa muối, đồ ăn nhanh, mỡ động vật, đồ chiên rán, nội tạng động vật, đường,nước ngọt có ga, rượu bia, chất kích thích,... 

3. Phương pháp điều trị hở van tim bao gồm những cách nào?

Việc lựa chọn phương pháp điều trị hở van tim sẽ được các bác sĩ cân nhắc kỹ lưỡng, dựa trên mức độ hở của van tim, các triệu chứng lâm sàng mà người bệnh gặp phải và tình trạng sức khỏe toàn diện của từng cá nhân. Tùy theo từng trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp nhằm kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng. Dưới đây là một số phương pháp điều trị hở van tim thường được các bác sĩ chỉ định.

Phương pháp điều trị hở van tim sẽ được chỉ định phù hợp với tình trạng sức khỏe cụ thể của từng người bệnh

3.1. Theo dõi định kỳ

Với các trường hợp hở van nhẹ, không gây triệu chứng, người bệnh thường được khuyến nghị theo dõi bằng siêu âm tim định kỳ. Cách tiếp cận này giúp bác sĩ kiểm soát tiến triển của bệnh và đưa ra can thiệp kịp thời nếu có dấu hiệu bất thường.

3.2. Điều trị nội khoa 

Sử dụng thuốc là một trong những phương pháp quan trọng giúp kiểm soát triệu chứng và làm chậm tiến triển của bệnh. Tùy theo mức độ nghiêm trọng và tình trạng cụ thể của từng người bệnh, bác sĩ sẽ lựa chọn và chỉ định các loại thuốc phù hợp như:

• Thuốc lợi tiểu: Giảm tích nước và giảm gánh nặng cho tim.
• Thuốc giãn mạch: Giúp làm giãn thành mạch, từ đó làm giảm áp lực trong hệ thống tuần hoàn, góp phần giảm gánh nặng cho tim.
• Thuốc chống đông: Được kê đơn trong các trường hợp có nguy cơ hình thành huyết khối, đặc biệt khi bệnh nhân có rung nhĩ, nhằm hạn chế nguy cơ đột quỵ và các biến chứng tắc mạch.
• Thuốc ức chế men chuyển (ACEI) hoặc chẹn thụ thể angiotensin II (ARB): Hai nhóm thuốc này giúp kiểm soát huyết áp ổn định và bảo vệ chức năng tim.

Người bệnh tuyệt đối không được tự ý dùng thuốc hoặc ngưng thuốc khi chưa có chỉ định từ bác sĩ.

3.3. Can thiệp ngoại khoa

Khi hở van tim gây triệu chứng nặng hoặc ảnh hưởng đến chức năng tim, bác sĩ có thể chỉ định can thiệp bằng phẫu thuật hoặc thủ thuật. 

• Sửa van tim: Ưu tiên trong trường hợp van còn khả năng phục hồi. Bác sĩ sẽ điều chỉnh cấu trúc van để khôi phục chức năng đóng mở.
• Thay van tim: Phẫu thuật thay van tim được chỉ định trong những trường hợp van tim đã bị hư hỏng nghiêm trọng, không còn khả năng phục hồi chức năng. Tùy theo tình trạng sức khỏe và nhu cầu của người bệnh, bác sĩ có thể lựa chọn giữa hai loại van nhân tạo. Van cơ học có độ bền cao, nhưng đòi hỏi người bệnh phải sử dụng thuốc chống đông máu suốt đời để phòng ngừa biến chứng. Trong khi đó, van sinh học có thời gian sử dụng ngắn hơn, song lại ít phụ thuộc vào thuốc chống đông, phù hợp với những bệnh nhân không thể dùng thuốc lâu dài.

Việc lựa chọn phương pháp can thiệp sẽ dựa trên loại van bị hở, mức độ tổn thương, tuổi tác và bệnh lý nền của người bệnh.

Tóm lại không có món ăn trị hở van tim, để điều trị bệnh hở van tim, người bệnh cần được thăm khám bởi bác sĩ giỏi và chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Nếu bạn đang băn khoăn về bệnh hở van tim, cần tìm hiểu về các phương pháp điều trị hoặc muốn được tư vấn chế độ dinh dưỡng, hãy liên hệ với Hệ thống Y tế MEDLATEC qua tổng đài 1900 56 56 56 để đặt lịch thăm khám và tư vấn.